Rząd Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rząd Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie
Regierung der Freien Stadt Danzig im Exil
Flaga
Herb Wolnego Miasta Gdańsk
Flaga Herb
Dewiza: Nec Temere, Nec Timide
Hymn: Für Danzig
(Dla Gdańska)
Położenie Wolnego Miasta Gdańsk
Konstytucja

Konstytucja Wolnego Miasta Gdańska

Język urzędowy

niemiecki

Stolica

Berlin (stolica na emigracji; dawniej Lubeka[1])

Głowa państwa

Staatsoberhaupt Beowulf von Prince

Rząd Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie (niem. Regierung der Freien Stadt Danzig im Exil) – samozwańczy rząd na uchodźstwie domagający się suwerenności dawnego Wolnego Miasta Gdańska.

Tło[edytuj | edytuj kod]

Wolne Miasto Gdańsk (niem. Freie Stadt Danzig) było istniejącym w okresie międzywojennym autonomicznym państwem-miastem, pod ochroną Ligi Narodów. Jego utworzenie było wynikiem przegranej Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej. Powstanie Wolnego Miasta Gdańska było kompromisem, który nie zadowolił ani Polaków, ani Niemców[2].

Wolne Miasto Gdańsk stało się, wbrew prawu międzynarodowemu, częścią prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie III Rzeszy, w trybie dekretu Adolfa Hitlera z 8 października 1939[3].

Obszar Wolnego Miasta Gdańska został dekretem z 30 marca 1945[4] przyłączony do województwa gdańskiego, a ustawą z dnia 11 stycznia 1949[5] razem z poniemieckimi ziemiami scalony z nową polską administracją państwową, do czego przesłanką były postanowienia konferencji poczdamskiej z 2 sierpnia 1945 (punkt IXb, suplement nr 1, Berlin 1946, strony 13–20)[6].

Powstanie rządu na uchodźstwie[edytuj | edytuj kod]

13 listopada 1947 r. W. Richter, przewodniczący Stowarzyszenia Obywateli Wolnego Państwa Gdańskiego, ogłosił utworzenie rządu Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie[7]. Ma on swoją siedzibę w Berlinie, a za swój główny akt prawny uznaje oryginalną Konstytucję WMG[8]. Organ ustawodawczy, Rat der Danziger (Rada Gdańska) ma 36 członków[9] i uważa się za reprezentanta interesów byłych niemieckich gdańszczan[10]. Członkowie Rady są wybierani przez wysiedlonych z Gdańska i ich potomków drogą głosowania drogą pocztową[11]. Obecnie rząd funkcjonuje w oparciu o Związek Gdańszczan (Bund der Danziger e.V.) należący do Związku Wypędzonych[1].

Uznanie i relacje[edytuj | edytuj kod]

Rząd zwrócił się do Organizacji Narodów Zjednoczonych z prośbą o oficjalne uznanie, deportację Polaków z zajętego terytorium i pomoc w przywróceniu Wolnego Miasta[12]. Richter ogłosił także, że stowarzyszenie zaakceptuje porozumienie ze strony społeczności międzynarodowej, które da im alternatywne terytorium będące ośrodkiem handlowym[7].

Minister spraw zagranicznych Polski, Władysław Bartoszewski stwierdził w 2001, że ta organizacja i podobnie do niej stowarzyszenia są postrzegane w oczach niemieckiej opinii publicznej jako rewanżystyczne i politycznie zbliżone do skrajnie prawicowej Narodowodemokratycznej Partii Niemiec[1].

Roszczenia[edytuj | edytuj kod]

Rząd wnosi roszczenia do całego terytorium, które niegdyś było własnością Wolnego Miasta Gdańska[12]. Opiera swoją zasadność na twierdzeniu, że Wolne Miasto Gdańsk było państwem neutralnym i że jego aneksja przez Niemcy w 1939 r. była nielegalna; a włączenie terytorium do Polski było efektem porozumienia innych stron niż te, które podpisały ustanawiający powstanie WMG traktat wersalski, tak więc nie miały mocy zmienić jego postanowień[13] .

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Władysław Bartoszewski, Odpowiedź ministra spraw zagranicznych na zapytanie nr 2981, Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska), 7 lutego 2001.
  2. Prof. Grzegorz Berendt: 90. rocznica utworzenia Wolnego Miasta Gdańsk. Za tym państwem nikt nie płakał.
  3. Dekret Führera i Kanclerza Rzeszy o podziale i administracji obszarów wschodnich, Reichsgesetzblatt, s. 2042 (Chojnickim śladem dr Krügera).
  4. Likwidacja WMG: Dekret z dnia 30 marca 1945 r. o utworzeniu województwa gdańskiego (Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57).
  5. Ustawa z dnia 11 stycznia 1949 o scaleniu zarządu Ziem Odzyskanych z ogólną administracją państwową (Dz.U. z 1949 r. nr 4, poz. 22).
  6. Postanowienia konferencji poczdamskiej (w języku niemieckim): Mitteilung über die Dreimächtekonferenz von Berlin („Potsdamer Abkommen”).
  7. a b Move For New Danzig Territory, [w:] The Sydney Morning Herald, Londyn, 14 listopada 1947.
  8. Beowulf von Prince, Regierungserklärung [online], 17 marca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2016-11-07] (niem.).
  9. David A. Messenger: A Nazi Past: Recasting German Identity in Postwar Europe. University Press of Kentucky, 2015. ISBN 978-0-8131-6058-0.
  10. Ekkehard Kuhn: Flucht Vertreibung Integration: Über das Schicksal der Deutschen nach dem Zweiten Weltkrieg. BoD – Books on Demand, 2016, s. 126. ISBN 978-3-8391-3646-1. (niem.).
  11. Peter Oliver Loew: Danzig: Biographie einer Stadt. Gdańsk: C.H.Beck, 2011, s. 250. ISBN 978-3-406-60587-1. (niem.).
  12. a b Schoenburg. H. W., Germans from the East: A Study of Their Migration, Resettlement and Subsequent Group History, Since 1945, [w:] Studies in Social Life, Springer Science & Business Media, 2012, s. 186, ISBN 978-94-010-3245-2.
  13. Patrick Capps: Asserting Jurisdiction: International and European Legal Perspectives. Hart Publishing, 2003, s. 25. ISBN 978-1-84113-305-8.