Rzęśl jesienna
Rzęśl jesienna (po prawej) | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
rzęśl jesienna |
Nazwa systematyczna | |
Callitriche hermaphroditica L. Cent. Pl. I 31 1755 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Rzęśl jesienna (Callitriche hermaphroditica L.) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej[3]. W Polsce rośnie głównie w części północnej[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Naga roślina, zanurzona w wodzie.
- Łodyga
- O długości 15–25 cm, cała zanurzona w wodzie.
- Liście
- Ciemnozielone, lancetowatorównowąskie, przeświecające, najszersze u nasady, jednonerwowe, wycięte na końcu, nie są skupione w różyczkę.
- Kwiaty
- Bez podkwiatków.
- Owoc
- Szeroko oskrzydlony na brzegach. Szyjka słupka nietrwała.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina, hydrofit. Rośnie w wodach stojących i wolno płynących. Kwitnie od lipca do października. Liczba chromosomów 2n = 6[5].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Surowiec zielarski: napar, alkoholatura, maceraty z ziela (Herba Callitricheae) zawierają: irydoidy, flawonoidy, kwasy fenolowe. Działanie: rozkurczowe na mięśnie gładkie (spazmolityczne), przeciwzapalne, antyseptyczne, bakteriostatyczne, przeciwwirusowe, hepatoprotekcyjne, moczopędne, immunostymulujące, uspokajające, przeciwkaszlowe. Wskazania: niewydolność wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, stany skurczowe układu pokarmowego, układu moczowego i płciowego, stany zapalne gardła, jamy ustnej i przewodu pokarmowego, stany zapalne skóry, zaburzenia w wydzielaniu żółci, owrzodzenia jelit i żołądka[6].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[7]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych posiada kategorię LC (najmniejszej troski)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-20] (ang.).
- ↑ a b c R.V. Lansdown , Callitriche hermaphroditica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-11-20] (ang.).
- ↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Różański Henryk: Rzęśl – Callitriche jako surowiec irydoidowy i flawonoidowy. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- BioLib: 41177
- EoL: 582391
- EUNIS: 165453
- Flora of China: 200012627
- Flora of North America: 200012627
- FloraWeb: 995
- GBIF: 5372488
- identyfikator iNaturalist: 159685
- IPNI: 330920-2
- ITIS: 32057
- NCBI: 38788
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-31595
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:330920-2
- Tela Botanica: 79687
- identyfikator Tropicos: 5200001
- USDA PLANTS: CAHE2
- CoL: 697NZ