Przejdź do zawartości

Rzęśl jesienna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rzęśl jesienna
Ilustracja
Rzęśl jesienna (po prawej)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

rzęśl

Gatunek

rzęśl jesienna

Nazwa systematyczna
Callitriche hermaphroditica L.
Cent. Pl. I 31 1755
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Rzęśl jesienna (Callitriche hermaphroditica L.) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej[3]. W Polsce rośnie głównie w części północnej[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pęd z owocami
Pokrój
Naga roślina, zanurzona w wodzie.
Łodyga
O długości 15–25 cm, cała zanurzona w wodzie.
Liście
Ciemnozielone, lancetowatorównowąskie, przeświecające, najszersze u nasady, jednonerwowe, wycięte na końcu, nie są skupione w różyczkę.
Kwiaty
Bez podkwiatków.
Owoc
Szeroko oskrzydlony na brzegach. Szyjka słupka nietrwała.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hydrofit. Rośnie w wodach stojących i wolno płynących. Kwitnie od lipca do października. Liczba chromosomów 2n = 6[5].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Surowiec zielarski: napar, alkoholatura, maceraty z ziela (Herba Callitricheae) zawierają: irydoidy, flawonoidy, kwasy fenolowe. Działanie: rozkurczowe na mięśnie gładkie (spazmolityczne), przeciwzapalne, antyseptyczne, bakteriostatyczne, przeciwwirusowe, hepatoprotekcyjne, moczopędne, immunostymulujące, uspokajające, przeciwkaszlowe. Wskazania: niewydolność wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, stany skurczowe układu pokarmowego, układu moczowego i płciowego, stany zapalne gardła, jamy ustnej i przewodu pokarmowego, stany zapalne skóry, zaburzenia w wydzielaniu żółci, owrzodzenia jelit i żołądka[6].

Zagrożenia i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[7]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych posiada kategorię LC (najmniejszej troski)[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-20] (ang.).
  3. a b c R.V. Lansdown, Callitriche hermaphroditica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-11-20] (ang.).
  4. Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
  5. Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Różański Henryk: Rzęśl – Callitriche jako surowiec irydoidowy i flawonoidowy. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
  7. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.