Sąd Okręgowy w Częstochowie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sąd Okręgowy w Częstochowie
Państwo

 Polska

Data założenia

1 stycznia 1999

Dziedzina

Sądy powszechne

Prezes

Rafał Olszewski

Adres

ul. Dąbrowskiego 23/25,
42-200 Częstochowa

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Sąd Okręgowy w Częstochowie”
50°48′58,64″N 19°06′43,31″E/50,816289 19,112029
Strona internetowa
Siedziba Sądu Grodzkiego w Częstochowie i Wydziału Zamiejscowego Sądu Okręgowego w Piotrkowie w okresie międzywojennym

Sąd Okręgowy w Częstochowie – organ wymiaru sprawiedliwości z siedzibą przy ul. Dąbrowskiego 23/25 w Częstochowie[1].

Status prawny[edytuj | edytuj kod]

Sąd okręgowy jest państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. W polskim wymiarze sprawiedliwości jest zasadą, że w pierwszej instancji orzeka sąd rejonowy, natomiast sąd okręgowy orzeka jako sąd pierwszej instancji tylko w sprawach o zbrodnie i niektóre występki. Na wniosek sądu rejonowego sąd apelacyjny może przekazać sądowi okręgowemu do rozpoznania w I instancji sprawę o każde przestępstwo ze względu na szczególną wagę lub zawiłość tej sprawy.

Sąd Okręgowy w Częstochowie stanowi element władzy sądowniczej sprawującej wymiar sprawiedliwości na podstawie Konstytucji RP[2]. Sposób organizacji Sądu reguluje ustawa o ustroju sądów powszechnych[3], a także akty wykonawcze[4].

Okręg Częstochowski[edytuj | edytuj kod]

Okręg Częstochowski leży w apelacji katowickiej. Sądowi Okręgowemu w Częstochowie podlegają 3 sądy rejonowe[5]:

Struktury organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Sądy okręgowe funkcjonują w strukturach sądów powszechnych, które rozstrzygają wszelkie sprawy z zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, które nie są zastrzeżone dla innych sądów.

W Sądzie Okręgowym w Częstochowie utworzone zostały następujące wydziały[7]:

  • Wydział I Cywilny – do zakresu działania należy rozpoznawanie w I instancji spraw cywilnych i rodzinnych. W ramach wydziału działa Sekcja do Rozpoznawania Spraw o Rozwód i Separację oraz Spraw o Ubezwłasnowolnienie
  • Wydział II Karny – wydział do spraw z zakresu prawa karnego w pierwszej instancji oraz rozpoznawania spraw z ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznanie na nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległości bytu Państwa Polskiego.
  • Wydział III Penitencjarny i Nadzoru nad wykonaniem orzeczeń karnych – do spraw penitencjarnych i nadzoru nad sądowym postępowaniem wykonawczym w sprawach z zakresu prawa karnego.
  • Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – do zakresu działania należy rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy rozpoznawanych w I i II instancji oraz rozpoznawanie spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych jest w zasadzie bezpłatne (art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
    Wyjątek stanowi sytuacja, gdy w procesie ZUS reprezentowany jest przez radcę prawnego. Zakład może wówczas wystąpić o zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Strona przegrywająca proces, ponosi koszty.
  • Wydział V Gospodarczy – do zakresu działania należy rozpoznawanie w I i II instancji spraw gospodarczych.
  • Wydział VI Cywilny Odwoławczy – do zakresu działania należy rozpoznawanie w II instancji spraw cywilnych oraz spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, postępowania w stosunku do osób uzależnionych od alkoholu oraz postępowania w sprawach nieletnich.
  • Wydział VII Karny Odwoławczy – do zakresu działania należy rozpoznawanie w II instancji spraw z zakresu prawa karnego, spraw o wykroczenia i spraw przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego, jeżeli wobec nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera wniosek o orzeczenie środka poprawczego.

Historia Sądu[edytuj | edytuj kod]

Sąd Okręgowy w Częstochowie został utworzony na podstawie przepisów tymczasowych o urządzeniu sądownictwa w Królestwie Polskim z dnia 19 sierpnia 1917 roku[8]. Sąd ten dzielił się na trzy Wydziały: Cywilny, Karny oraz Rejestr Handlowy. Językiem urzędowym był język polski. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę instytucje wymiaru sprawiedliwości zachowały dotychczasowe siedziby i zakres terytorialny[9]. Sąd Okręgowy w Częstochowie został zlikwidowany z dniem 1 kwietnia 1922 roku[10].

Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 grudnia 1928[11] został powołany do życia Wydział Zamiejscowy w Częstochowie Sądu Okręgowego w Piotrkowie. Obejmował swym zasięgiem terytorialnym okręgi sądów grodzkich w Częstochowie, Janowie, Kłobucku i Krzepicach. Wydział Zamiejscowy dzielił się na 3 Wydziały: Cywilny, Karny i Rejestr Handlowy. Instancją odwoławczą był Sąd Apelacyjny w Warszawie. W 1936 Wydział przeniósł się z lokalu przy III Alei 51 do budynku na rogu ul. Dąbrowskiego i Racławickiej[12]. Wydział Zamiejscowy w Częstochowie Sądu Okręgowego w Piotrkowie zakończył swą działalność z chwilą wybuchu II wojny światowej[13]. 25 listopada 1939 roku Niemcy wznowili funkcjonowanie Sądu Okręgowego w Częstochowie[12].

Z dniem 1 maja 1946 roku utworzono Sąd Okręgowy w Częstochowie. Na terenie okręgu znajdowały się sądy grodzkie w Wieluniu, Wieruszowie, Brzeźnicy, Częstochowie, Kłobucku, Krzepicach, Pławnie, Radomsku, Koziegłowach, Zawierciu i Żarkach[14]. Z dniem 1 stycznia 1951 r. zniesiono dotychczasową strukturę sądową i w jej miejsce utworzono Sąd Powiatowy w Częstochowie, dla miasta Częstochowy i powiatu częstochowskiego[15]. Podlegał on Sądowi Wojewódzkiemu w Katowicach. 1 czerwca 1975 r. utworzono Sąd Wojewódzki w Częstochowie[16].

Sąd Okręgowy w Częstochowie przy ul. Dąbrowskiego został utworzony 1 stycznia 1999[17][18]. Został przekształcony z działającego w tym miejscu Sądu Wojewódzkiego w Częstochowie. Pierwotnie obejmował swą właściwością miejscową Sądy Rejonowe w Częstochowie, Lublińcu, Myszkowie i Oleśnie[19]. Od 2001 r. w okręgu częstochowskim funkcjonowały sądy rejonowe w Częstochowie, Myszkowie i Zawierciu[20], a z dniem 1 stycznia 2004 r. obszar właściwości miejscowej Sądu Okręgowego w Częstochowie został rozszerzony o Sąd Rejonowy w Lublińcu[21][13]. W 2011 r. uroczyście otwarto nową siedzibę sądu (przylegającą do dawnego budynku)[22]. Z dniem 1 kwietnia 2022 r. utworzono Sąd Okręgowy w Sosnowcu, który przejął pod swoją jurysdykcję rejon Zawiercia i powiatu zawierciańskiego[23].

Prezesi Sądu:[12]
1917–1922 – Mieczysław Kokowski
1998–2003 – Maciej Pacuda
2003–2009 – Hanna Morejska
2009–2015 – Robert Grygiel
2015–2018 – Adam Synakiewicz
2018– nadal – Rafał Olszewski

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Strona Sądu Okręgowego w Częstochowie
  2. ↑ Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483
  3. ↑ Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 217), w skrócie u.s.p.
  4. ↑ W szczególności rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2514), zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej (Dz. Urz. MS z 2019 r. poz. 138) oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądów powszechnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1166)
  5. ↑ Strona Sądu Okręgowego w Częstochowie.
  6. ↑ a b c Strona Sądu Okręgowego w Częstochowie
  7. ↑ Sąd Okręgowy – struktura organizacyjna
  8. ↑ Dz.Urz. Departamentu Sprawiedliwości Tymczasowej Rady Stanu, 1917, Nr 1, poz. 1
  9. ↑ Dekret z dnia 7 lutego 1919 roku w przedmiocie dyslokacji sądów (Dz.U. z 1919 r. nr 14, poz. 170)
  10. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1921 roku w przedmiocie zmiany właściwości terytorialnej sądów apelacyjnych i sądów okręgowych na terenie byłego Królestwa Polskiego (Dz.U. z 1922 r. nr 1, poz. 2)
  11. ↑ (Dz.U. z 1928 r. nr 104, poz. 948)
  12. ↑ a b c Encyklopedia Częstochowy: Sąd Okręgowy [online], encyklopedia.czestochowa.pl [dostęp 2022-11-02] (pol.).
  13. ↑ a b Strona Sądu Okręgowego w Częstochowie. Historia Sądu
  14. ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 kwietnia 1946 r. w sprawie utworzenia Sądu Okręgowego w Częstochowie i w sprawie przeniesienia części ksiąg hipotecznych z wydziałów hipotecznych Sądów Okręgowych w Kaliszu, Piotrkowie i Sosnowcu do wydziału hipotecznego Sądu Okręgowego w Częstochowie (Dz.U. z 1946 r. nr 13, poz. 97).
  15. ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 1950 r. o dostosowaniu sądów powszechnych do nowych przepisów ustrojowych i o zniesieniu sądów zbędnych (Dz.U. z 1950 r. nr 54, poz. 496).
  16. ↑ Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 31 maja 1975 r. w sprawie utworzenia sądów wojewódzkich i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz.U. z 1975 r. nr 18, poz. 99)
  17. ↑ Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1064)
  18. ↑ Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1253, ze zm.)
  19. ↑ Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1253)
  20. ↑ Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 18 maja 2001 r. w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz.U. z 2001 r. nr 64, poz. 654)
  21. ↑ Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie utworzenia sądów rejonowych w Miliczu, Mrągowie, Rykach i Wschowie oraz zmiany rozporządzenia w sprawie sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz.U. z 2003 r. nr 219, poz. 2164)
  22. ↑ Sąd Okregowy w Częstochowie ma nową siedzibę [online], www.ebos.pl [dostęp 2022-11-02] (pol.).
  23. ↑ Wyborcza.pl [online], czestochowa.wyborcza.pl [dostęp 2022-10-31].
Sądy okręgowe w Polsce
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sąd_Okręgowy_w_Częstochowie&oldid=72876717”