Sędzisław (województwo dolnośląskie)

Sędzisław
Dworzec kolejowy w Sędzisławie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kamiennogórski
Gmina	Marciszów
Wysokość	690-700 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	658
Strefa numeracyjna	(+48) 75
Tablice rejestracyjne	DKA
SIMC	0191098
Położenie na mapie gminy Marciszów Sędzisław
Położenie na mapie powiatu kamiennogórskiego Sędzisław
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Sędzisław
Położenie na mapie Polski Sędzisław
50°48′54″N 16°03′35″E

Sędzisław (do 1945 r. niem. Ruhbank) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Marciszów.

Położenie

Leży w północnej części Kotliny Kamiennogórskiej, w Obniżeniu Leska, u podnóża góry Krąglak (około 693 m n.p.m.), nad Leskiem i jego prawym dopływem - Zimną Wodą.

Podział administracyjny

W latach 1945-1954 siedziba gminy Sędzisław. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Historia

Starsza część miejscowości rozciąga się wraz z potokiem Zimna Woda, w którym - jak podają stare źródła niemieckie - znajdowano niewielkie grudki (samorodki) złota. Na wzgórzu w centralnej części Sędzisławia, w roku 1913, postawiono pomnik ku pamięci zwycięstwa narodów pod Lipskiem w roku 1813. Nowsza część miejscowości powstała wraz z budową linii kolejowej Wrocław-Jelenia Góra wraz z odgałęzieniem do Kamiennej Góry i Lubawki a dalej do Czech (1867). Powstały wówczas również zakłady lniarskie, zakład meblowy, zakład produkujący elementy betonowe, dworzec wraz zabudowaniami do obsługi węzła kolejowego. W sierpniu 1900 r, nowo powstałym rurociągiem przebiegającym przez Sędzisław, popłyneła woda do Wałbrzycha. co prawda zakład wodociągów powstał w sąsiednim Marciszowie, ale zaopatrywał w wodę również Sędzisław, co znacznie wpłynęło na rozwój miejscowości. Rozkwit zakończył się po roku 1945 wraz z nastaniem władzy ludowej. 25 stycznia 1975 pod Sędzisławem doszło do zderzenia pociągu pasażerskiego z pociągiem towarowym.w latach 70-tych ubiegłego stulecia na terenach przylegających do rzeki Lesk,powstała żwirownia,która działała z powodzeniem przez około 40 lat,wydobyty urobek posłużył min.do budowy osiedli Piaskowa Góra,Podzamcze w Wałbrzychu

Współczesność

Ze względu na położenie, piękne górskie krajobrazy, we wsi rozkwita budownictwo jednorodzinne. Wybudowano też Kościół św. Maksymiliana Marii Kolbego w Sędzisławiu, uruchomiono tartak.

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest:

• Dwór w Sędzisławiu, obecnie szkoła (nr 25), z 1785 r., przebudowany w 1824 r.

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Kotlina Kamiennogórska. Wzgórza Bramy Lubawskiej. Zawory, tom 8, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 1997, ​ISBN 83-85773-23-1​, ss. 293-295
• Sudety Środkowe. Skala 1:40000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2005. ISBN 83-60044-44-9.