Słonecznica pospolita
| ||
| Leucaspius delineatus[1] | ||
| (Heckel, 1843) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | promieniopłetwe | |
| Rząd | karpiokształtne | |
| Rodzina | karpiowate | |
| Rodzaj | Leucaspius Heckel & Kner, 1858 | |
| Gatunek | słonecznica pospolita | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
Słonecznica pospolita[3], owsianka[3], wierzchówka[3], słonecznica[4] (Leucaspius delineatus) – gatunek małej słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Leucaspius.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Małe zbiorniki wodne lub niewielkie, wolno płynące rzeki od dorzecza Renu, na północ od Alp, po dorzecze Uralu, i w zlewisku Morza Kaspijskiego. W Polsce jest gatunkiem pospolitym na obszarze całego kraju. Żyje w dużych stadach. Zwykle trzyma się blisko powierzchni wody, wśród gęstego porostu przybrzeżnej roślinności.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Długość przeciętnie 6–9 cm, samice (maksymalnej długości do 12 cm) są nieco większe od samców. Ciało wrzecionowate, bocznie nieco spłaszczone; łuski duże, srebrzyście lśniące, łatwo odpadające (44 do 48 wzdłuż ciała). Górnie ustawiony, mały otwór gębowy; spiczaste zakończenie żuchwy wchodzi w płytkie zagłębienie szczęki. Niepełna linia boczna zaznaczona jest jedynie na 7–12 łuskach. Krawędź brzucha pomiędzy płetwami brzusznymi, a płetwą odbytową w formie kila. Zęby gardłowe jedno- lub dwurzędowe, 5–4. Grzbiet od koloru brązowawego do oliwkowego. Boki intensywnie srebrzyste z niebieskawym połyskiem, brzuch białawy. Wzdłuż ciała biegnie długa, niebieska smuga, szczególnie wyraźna na trzonie ogonowym. Płetwy ciemnoszare, czasem z czerwonawym odcieniem.
Odżywianie[edytuj | edytuj kod]
Młode osobniki żywią się głównie planktonowymi glonami, starsze zjadają plankton zwierzęcy, roślinny i owady trafiające z powietrza do wody.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Tarło odbywa się od IV do VI. U samców występuje w tym czasie wysypka tarłowa, u samic pojawiają się w okolicy odbytu 3 okrągłe wypukłości. Za pomocą krótkiego pokładełka samica przykleja składaną ikrę (o średnicy 1 mm), kolistymi lub spiralnymi rzędami, do łodyg roślin. Do czasu wyklucia się larw (po 9–12 dniach) samiec opiekuje się złożoną ikrą. Narybek jest bardzo aktywny i tworzy ławice pod powierzchnią wody.
Słonecznice uzyskują dojrzałość płciową pod koniec pierwszego roku życia.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Leucaspius delineatus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Leucaspius delineatus. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ a b c G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
- ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
- Leucaspius delineatus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 11 czerwca 2009]
