Służba Kontrwywiadu Wojskowego
![]() | |
Państwo | |
---|---|
Data utworzenia |
1 października 2006 |
Szef |
gen. bryg. Maciej Materka |
Zastępcy Szefa |
płk Maciej Szpanowski |
Budżet |
237,5 mln zł (2018) |
Adres | |
ul. Wojciecha Oczki 1 00-909 Warszawa | |
Położenie na mapie Warszawy ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ![]() | |
![]() | |
Strona internetowa |
Służba Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) – służba specjalna właściwa w sprawach ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności Rzeczypospolitej Polskiej oraz bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, powołana na podstawie Ustawy z dnia 9 czerwca 2006[1] i podległa Ministrowi Obrony Narodowej[2]. Służba pełni rolę kontrwywiadowczą.
SKW rozpoczęła działalność 1 października 2006. Dzień wcześniej (30 września 2006) zostały rozwiązane Wojskowe Służby Informacyjne.
22 czerwca 2012 r. SKW nadano sztandar[3]. 22 czerwca jest też święto tej formacji.
Służba Kontrwywiadu Wojskowego składa się z żołnierzy (oficerów, podoficerów), funkcjonariuszy i pracowników cywilnych.
Struktura[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie ze zmianami z kwietnia 2017[4]:
- Zarząd I
- Zarząd II
- Zarząd III
- Zarząd IV
- Zarząd V
- Zarząd VI
- Biuro I
- Biuro II
- Biuro III
- Biuro IV
- Biuro V
- Biuro Kadr
- Biuro Administracyjne
- Biuro Prawne
- Zespół Audytu Wewnętrznego
- Gabinet Szefa
- Inspektorat w Białymstoku
- Inspektorat SKW w Gdyni
- Inspektorat SKW w Krakowie
- Inspektorat SKW w Lublinie
- Inspektorat SKW w Poznaniu
- Inspektorat SKW w Warszawie
Zadania[edytuj | edytuj kod]
- rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie popełnianych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową, w tym również żołnierzy SKW i SWW, oraz pracowników SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON przestępstw:
- przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych określonych w rozdziale XVI ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny,
- przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej określonych w rozdziale XVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny,
- określonych w art. 140 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny,
- określonych w art. 228–230 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny – jeżeli mogą one zagrażać bezpieczeństwu lub zdolności bojowej SZ RP,
- przeciwko ujawnianiu informacji niejawnych,
- związanych z obrotem z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa,
- związanych z działalnością terrorystyczną oraz innych niż wymienione w lit. a-f, godzących w bezpieczeństwo potencjału obronnego państwa;
- współdziałanie z Żandarmerią Wojskową i innymi organami uprawnionymi do ścigania przestępstw wymienionych w pkt 1;
- realizowanie zadań dotyczących ochrony państwa;
- uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie informacji mogących mieć znaczenie dla obronności, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP;
- prowadzenie kontrwywiadu radioelektronicznego oraz przedsięwzięć z zakresu ochrony kryptograficznej i kryptoanalizy;
- uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia;
- ochrona bezpieczeństwa jednostek wojskowych oraz żołnierzy wykonujących zadania służbowe poza granicami państwa;
- ochrona bezpieczeństwa badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZ RP oraz produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o przeznaczeniu wojskowym zamówionymi przez SZ RP;
- podejmowanie działań przewidzianych dla SKW w innych ustawach a także umowach międzynarodowych, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana.
Stopnie służbowe[edytuj | edytuj kod]
W SKW obowiązują następujące korpusy i stopnie służbowe żołnierzy i funkcjonariuszy[5]:
- korpus szeregowych:
- korpus podoficerów:
Najwyższymi stopniem oficerami SKW są gen. bryg. Maciej Materka (funkcjonariusz - szef SKW) i gen. bryg. Karol Molenda (żołnierz - dyrektor Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni).
Szef SKW[edytuj | edytuj kod]
Powołanie[edytuj | edytuj kod]
Szefów SKW powołuje i odwołuje, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz Kolegium do Spraw Służb Specjalnych i Sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych.
Odwołanie[edytuj | edytuj kod]
Odwołanie Szefa SKW z zajmowanego stanowiska następuje w przypadku:
- rezygnacji z zajmowanego stanowiska;
- zrzeczenia się obywatelstwa polskiego lub nabycia obywatelstwa innego państwa;
- skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
- utraty predyspozycji niezbędnych do zajmowania stanowiska;
- niewykonywania obowiązków z powodu choroby trwającej nieprzerwanie ponad 3 miesiące.
Publicznie znane sukcesy służby[edytuj | edytuj kod]
- Wciągnięcie w grę operacyjną i ujawnienie działalności szpiegowskiej dwóch żołnierzy Głównego Zarządu Rozpoznawczego Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej (GRU) będących pod przykryciem dyplomatów Ataszatu Obrony Ambasady FR w Warszawie[6][7]. Skutek: ekspulsja z Rzeczypospolitej Polskiej tych żołnierzy – dyplomatów z Ataszatu Obrony Ambasady FR w Warszawie pod koniec 2008.
- Działania operacyjne prowadzone na rzecz realizacji zadań przez żołnierzy JW 4814[8].
- Uzyskanie informacji o działalności szpiegowskiej na rzecz GRU GSz WS RF agentów wywiadu i doprowadzenie do ich zatrzymania. Niezwiązani ze sobą agenci wywiadu to żołnierz, podpułkownik Zbigniew J. starszy specjalista Departamentu Wychowania i Promocji Obronności Ministerstwa ON, oskarżony o przestępstwo z art. 130 § 2 kk[9] oraz warszawski prawnik z obywatelstwami FR i RP prowadzący wywiad w strefie rynku paliw płynnych i energetyki. Dodatkowym zagrożeniem było to, że prawnik złożył wniosek o odbycie wolontariatu w strefie paliw i energetyki w Ministerstwie Gospodarki, wniosek został odrzucony, zapewne po opinii ABW. Prawnik Stanisław Szypowski został oskarżony o przestępstwo z art. 130 § 1 kk[10]. Stanisław Szypowski brał udział w co najmniej jednym spotkaniu Komisji Gospodarki Sejmu RP, zaproszenia udzielił Ruch Palikota[11][12][13][14]. Aplikant radcowski Stanisław Szypowski był w 2009 praktykantem Unizeto, związanego z Konsulem Honorowym Federacji Rosyjskiej w Polsce[15]. Oskarżony był także w składzie zespołu prawnego, który opiniował w 2012 r. projekt budowy instalacji regazyfikacyjnej ciekłego gazu ziemnego w Świnoujściu, powiązanej z Gazoportem im. Lecha Kaczyńskiego[16]. Studiował na Uniwersytecie Szczecińskim - na Wydziale Prawa i Administracji, po przeniesieniu się do Warszawy, został doktorantem WPiA Uniwersytetu Warszawskiego[17]. Po zdobyciu informacji i ich analizie oraz przetworzeniu przez SKW, czynności przejęły organy ścigania, Żandarmeria Wojskowa i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Agenci wywiadu zostali ówcześnie aresztowani na 3 miesiące.
Nieprawidłowości w SKW[edytuj | edytuj kod]
- 12 czerwca 2011 r. w Wejherowie samobójstwo popełnił kapitan SKW, oficer Inspektoratu SKW w Gdyni[18].
- W 2015 roku rozpoczęło się śledztwo Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Poznaniu w sprawie kradzieży pieniędzy z funduszu operacyjnego Inspektoratu SKW w Gdyni. W ciągu kilku ostatnich lat zginęło ponad 500 tys. PLN. Prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa poinformował obecny Dyrektor Inspektoratu Służby Kontrwywiadu Wojskowego w Gdyni. Obecny dyrektor w zawiadomieniu do WPO w Poznaniu wini o zaistniałą sytuację dawnego Dyrektora Insp. SKW w Gdyni [19][20].
- 25 maja 2016 r. w Mińsku Mazowieckim, samobójstwo popełnił podpułkownik SKW Waldemar K., oficer Zarządu Bezpieczeństwa Informacji Niejawnych SKW.
Szefowie SKW[edytuj | edytuj kod]
Lp. | Okres urzędowania | Imię i nazwisko | Zajmowana funkcja |
---|---|---|---|
1. | lipiec 2006 – 4 października 2006 | Antoni Macierewicz | Pełnomocnik ds. organizacji Służby Kontrwywiadu Wojskowego |
2. | 4 października 2006 – 5 listopada 2007 | Antoni Macierewicz | Szef SKW |
3. | 5 listopada – 20 listopada 2007 | płk Andrzej Kowalski | p.o. Szefa SKW |
4. | 20 listopada 2007 – 20 lutego 2008 | płk Grzegorz Reszka | p.o. Szefa SKW |
5. | 20 lutego 2008 – 20 maja 2008 | płk Janusz Nosek | p.o. Szefa SKW |
6. | 20 maja 2008 – 8 października 2013 | gen. bryg. Janusz Nosek | Szef SKW |
7. | 9 października 2013 – 10 stycznia 2014 | płk Piotr Pytel | p.o. Szefa SKW |
8. | 10 stycznia 2014 – 19 listopada 2015 | gen. bryg. Piotr Pytel | Szef SKW[21] |
9. | 19 listopada 2015 – 19 lutego 2016 | Piotr Bączek | p.o. Szefa SKW |
10. | 19 lutego 2016 – 17 stycznia 2018 | Piotr Bączek | Szef SKW[22] |
11. | od 17 stycznia 2018 | gen. bryg. Maciej Materka | Szef SKW[23] |
Zastępcy Szefa SKW[edytuj | edytuj kod]
- płk Marek Utracki – zastępca szefa od grudnia 2015
- płk Maciej Szpanowski – zastępca szefa od 22 lutego 2018
- płk Paweł Bojarski – zastępca szefa od maja 2019
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ustawa (Dz.U. z 2022 r. poz. 502).
- ↑ Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu działania Jacka Cichockiego – Ministra Spraw Wewnętrznych – w zakresie koordynacji służb specjalnych – 2011 – Tekst – Prawo Lege.
- ↑ :: Ministerstwo Obrony Narodowej – Aktualności.
- ↑ M.P. z 2017 r. poz. 431
- ↑ Korpusy i stopnie służbowe funkcjonariuszy SKW. skw.gov.pl. [dostęp 2017-07-08].
- ↑ Tajemnice wojskowe na celowniku GRU – Rzeczpospolita.
- ↑ Rosyjscy szpiedzy tropili w Polsce sekrety NATO – Rzeczpospolita.
- ↑ SKW – aktulności. [dostęp 2011-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-04)].
- ↑ Płk. Szeląg: Oficerowi oskarżonemu o szpiegostwo grozi od 3 do 15 - WPROST.pl, www.wprost.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Podejrzani o szpiegostwo aresztowani na trzy miesiące. „Mieli szpiegować dla Rosji” - tvp.info, www.tvp.info [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Afera szpiegowska. Stanisław Sz. był w Sejmie. Zgłosił go Twój Ru - WPROST.pl, www.wprost.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Podejrzany o szpiegostwo Stanisław Sz. był w Sejmie. Zgłosił go Twój Ruch - TVN24, www.tvn24.pl [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ MON potwierdza: Polski oficer zatrzymany. Miał szpiegować na rzecz Rosji - Dziennik.pl
- ↑ Ujęto szpiegów Rosji? Pułkownik MON i prawnik usłyszeli zarzuty - wp.pl
- ↑ Jeden ze szpiegów Rosji był praktykantem w Unizeto. niezależna.pl. [dostęp 2014-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-27)].
- ↑ UJAWNIAMY: Zatrzymany prawnik pracował przy realizacji gazoportu. niezależna.pl, 17 października 2014.
- ↑ UJAWNIAMY: Zatrzymany prawnik pracował przy realizacji gazoportu | Niezależna, niezalezna.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Zapytanie w sprawie konieczności przeprowadzenia kontroli wewnętrznej w Inspektoracie Służby Kontrwywiadu Wojskowego w Gdyni, orka2.sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Skandal w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego - Wiadomości, wiadomosci.radiozet.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-08] (pol.).
- ↑ Jest śledztwo w sprawie defraudacji pieniędzy SKW - Wiadomości, wiadomosci.radiozet.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-08] (pol.).
- ↑ Płk Piotr Pytel szefem SKW. mon.gov.pl, 2014-01-10. [dostęp 2014-01-10].
- ↑ Nowi szefowie SKW oraz SWW [Aktualności / Aktualności] - www.mon.gov.pl, mon.gov.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Maciej Materka nowym szefem SKW - WP Wiadomości, wiadomosci.wp.pl [dostęp 2018-01-17] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Konstanty Wojtaszczyk, Wojciech Jakubowski: Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych., Aspra Warszawa 2007, 1294 s., ISBN 978-83-7545-012-5.
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz.U. z 2022 r. poz. 502)