SC (numizmatyka)
S C (skrót od łac. ex Senatus consulto – „uchwałą Senatu”) – oznaczenie na monecie rzymskiej z czasów cesarstwa emitowanej na polecenie senatu[a].
W okresie republiki prawna odpowiedzialność za emitowanie całości pieniądza spoczywała na senacie. Od 289 r. za emisje monet osobiście odpowiadali osobni urzędnicy do spraw menniczych, zwani tresviri monetales lub krócej monetarii. We wczesnym okresie rządów Oktawiana Augusta w mennicy miasta Rzym urzędowali jeszcze monetarii sygnujący swymi imionami zarówno emisje srebrnych denarów, jak i monet brązowych.
Z nastaniem pryncypatu August – wzorując się na władcach wschodnich, dekretem z 15 r. p.n.e. pozbawił senat przywileju decydowania o emisjach monet ze szlachetnego kruszcu (złotych i srebrnych). Odtąd jedynie wszystkie niższe nominały, czyli monety rozmienne bite z brązu[b], nosiły oznaczenie S C umieszczane w polu ich rewersu. Służyło ono też łatwemu odróżnianiu monet wypuszczanych przez mennice centralne (państwowe) od emitowanych przez te miasta imperium, które posiadały przywilej bicia własnej monety rozmiennej z brązu[c].
Zarówno sama formuła, jak i jej umowne oznaczenie zanikło całkowicie po zaprzestaniu emisji niższych nominałów z brązu wskutek daleko posuniętej dewaluacji podstawowej monety – bilonowego antoniniana (dwudenara).
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Formułą tą opatrywano każdą uchwałę senatu rozstrzygającą kwestię przedstawioną przez urzędnika (Jean-Claude Fredouille: Słownik cywilizacji rzymskiej, Katowice 1996, s. 258).
- ↑ Względem monet z „brązu” reforma Augusta dodatkowo wprowadzała faktyczny bimetalizm w zróżnicowaniu na nominały wybijane odtąd z jaśniejszego mosiądzu (sestercjusz i dupondius) oraz z czerwonawej miedzi – as i kwadrans (Das große Münzlexikon…, dz. cyt. poniżej).
- ↑ Choć istniały wyjątki, jak np. syryjska Antiochia nad Orontesem, gdzie umieszczano to oznaczenie na srebrnych tetradrachmach, czy Antiochia Pizydyjska, gdzie na monetach z brązu zastępczo figurował skrót SR (Senatus Romanus). Por. D.R. Sear: Greek Imperial Coins and Their Values. The Local Coinages of the Roman Empire, London 2001.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- H. Kahnt: Das große Münzlexikon von A bis Z, Regenstauf 2005, s. 439
- C.C. Chamberlain: Guide to Numismatics, London 1965, s. 144
- J. Babelon: La numismatique antique, Paris 1970, s. 96-97