SMS Breslau

SMS Breslau
	; „Breslau”
	Historia
Stocznia	A.G. Vulcan
Położenie stępki	1910
Wodowanie	16 maja 1911
	Kaiserliche Marine
Nazwa	SMS „Breslau”
Wejście do służby	1912
	Imperium Osmańskie
Nazwa	„Midilli”
Zatonął	20 stycznia 1918
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	4550 ton
Długość	136 m
Szerokość	14 m
Zanurzenie	5,48 m
	Napęd
	4 śruby,; 16 kotłów Schulz-Thorneycroft,; 25 000 KM (19 MW)
Prędkość	27,5 węzłów
	Uzbrojenie
	po zbudowaniu:; 12 dział kalibru 105 mm/45; dwie wyrzutnie torped kal. 483 mm; 120 min; jako „Midilli”:; 8 × 150 mm; 120 min; 2 wyrzutnie torped kal. 483 mm
Załoga	370
	Multimedia w Wikimedia Commons

SMS Breslau, potem Midilli – niemiecki krążownik lekki typu Magdeburg z okresu I wojny światowej. Zwodowany w stoczni Vulcan w Szczecinie, służył w Kaiserliche Marine (Marynarka Cesarstwa Niemieckiego), w jej Mittelmeerdivision na Morzu Śródziemnym (wraz z krążownikiem liniowym „Goeben”) od 1912 do 16 sierpnia 1914, kiedy przekazany został (wraz z „Goebenem”) imperium osmańskiemu; tam otrzymał imię „Midilli”^[a].

Na początku I wojny światowej SMS „Breslau” wraz z SMS „Goeben” operowały na Morzu Śródziemnym. Otrzymały one zadanie zablokowania transportów wojsk z Algierii do Francji, ale wobec dużej koncentracji okrętów francuskich i brytyjskich mogły swoim nękającym ostrzałem jedynie utrudniać załadunek w algierskich portach Annaba (Bône) (4 sierpnia 1914) oraz Philippeville.

Przekazanie okrętów „Goeben” i „Breslau” w darze Turcji było posunięciem politycznym, skutecznie zachęcającym to państwo do przyłączenia się do I wojny światowej po stronie państw centralnych. Pomimo formalnego podniesienia na nich bandery tureckiej obydwa nadal obsadzone były marynarzami niemieckimi^[b]. Na SMS „Breslau” służył m.in. (w stopniu fähnricha – chorążego) Karl Dönitz, późniejszy dowódca Kriegsmarine. Okręty nadal popularnie były znane pod dawnymi nazwami, oraz są na ogół określane tak w literaturze. Przez większość wojny oba okręty działały na Morzu Czarnym. 19 stycznia 1918 otrzymały rozkaz przejścia przez Dardanele na Morze Śródziemne w celu podjęcia działań przeciw brytyjskiej Royal Navy.

Już następnego dnia, tj. 20 stycznia, doszło do bitwy morskiej nieopodal wyspy Imroz na Morzu Trackim. „Goeben” i „Breslau” zatopiły wówczas dwa monitory: HMS „Raglan” i M28(inne języki), potem jednak weszły na pole minowe. O 8:33 „Breslau” wszedł na miny, która uszkodziła mu ster^[1]. Jednocześnie, okręty były atakowane przez brytyjskie lotnictwo i według niektórych źródeł, „Breslau” otrzymał także jedno trafienie bombą^[2]. „Goeben” podjął próbę rzucenia holu krążownikowi, lecz sam wszedł na minę i doznał uszkodzeń^[c]. Około godziny 9 „Breslau” wszedł na kolejne dwie miny, które zniszczyły rufową kotłownię i lewoburtową turbinę, powodując przechył na lewą burtę i przegłębienie na rufę^[1]. Tonący już krążownik uderzył o 9:05 w jeszcze dwie miny, pod dziobem i na wysokości mostka, po czym zatonął^[1]. Zginęło wówczas 330 członków jego załogi^{[potrzebny przypis]}. Brytyjskie niszczyciele uratowały 172 członków załogi^[1].

Dowódcy SMS Breslau

kmdr por. Leberecht von Klitzing; maj 1912 – wrzesień 1913
kmdr por. Paul Kettner; październik 1913 – styczeń 1915
kmdr ppor. Rudolf Madlung; styczeń 1915 – luty 1915
kmdr Leberecht von Klitzing; luty 1915 – sierpień 1915
kmdr ppor. Wolfram Knorr; wrzesień 1915 – lipiec 1917
kmdr por./kmdr Georg von Hippel; sierpień 1917 – styczeń 1918

Zobacz też

pościg za „Goeben” i „Breslau”

Uwagi

↑ Midilli to turecka nazwa miasta Mitylena, stolicy wyspy Lesbos utraconej przez Turcję na rzecz Grecji wskutek wojen bałkańskich 1912/1913.
↑ Pozostali oni w takich samych mundurach, jakich używali w marynarce niemieckiej z tym, że otrzymali inne nakrycia głowy: czerwone fezy z czarnym frędzlem. Korzystali z nich jednak w ograniczonym stopniu, na zachowanych fotografiach z tureckiego okresu służby noszą czapki, których używali przed sierpniem 1914.
↑ Na tym samym polu minowym uszkodzony został wówczas trzema minami także „Goeben”, ale udało mu się wrócić do portu; po remoncie wrócił do służby we flocie tureckiej i służył aż do roku 1971.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Nykiel 2008 ↓, s. 27-28.
↑ Nykiel 2008 ↓, s. 28 (przypis 15).

Bibliografia

Piotr Nykiel. Goblo! − Rajd na Imroz 20 stycznia 1918. „Okręty Wojenne”. nr 87 (1/2008), 2008. ISSN 1231-014X.

Linki zewnętrzne

[Midilli-1] Midilli to turecka nazwa miasta Mitylena, stolicy wyspy Lesbos utraconej przez Turcję na rzecz Grecji wskutek wojen bałkańskich 1912/1913.

[Pozostali-2] Pozostali oni w takich samych mundurach, jakich używali w marynarce niemieckiej z tym, że otrzymali inne nakrycia głowy: czerwone fezy z czarnym frędzlem. Korzystali z nich jednak w ograniczonym stopniu, na zachowanych fotografiach z tureckiego okresu służby noszą czapki, których używali przed sierpniem 1914.

[pole-5] Na tym samym polu minowym uszkodzony został wówczas trzema minami także „Goeben”, ale udało mu się wrócić do portu; po remoncie wrócił do służby we flocie tureckiej i służył aż do roku 1971.

[CITEREFNykiel200827-28-3] Nykiel 2008 ↓, s. 27-28.

[CITEREFNykiel200828_(przypis_15)-4] Nykiel 2008 ↓, s. 28 (przypis 15).

[a]

[b]

[1]

[2]

[c]