Przejdź do zawartości

SM UB-76

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy okrętu podwodnego UB-76 z 1917 roku. Zobacz też: inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie.
SM UB-76
Ilustracja
SM UB-64, okręt siostrzany UB-76
Klasa

okręt podwodny

Typ

UB III

Projekt

44

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg Cesarstwo Niemieckie

Położenie stępki

1916

Wodowanie

5 maja 1917

 Kaiserliche Marine
Nazwa

SM UB-76

Wejście do służby

23 września 1917

Wycofanie ze służby

listopad 1918

Los okrętu

poddany w 1919 Wielkiej Brytanii, złomowany w 1922

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


516 ton
648 ton

Długość

55,3 metra

Szerokość

5,8 metra

Zanurzenie

3,68 metra

Zanurzenie testowe

50 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 809 kW (1100 KM)
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 580 kW (788 KM)
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


13,6 węzła
7,8 węzła

Zasięg

na powierzchni: 8680 Mm przy 8 węzłach
w zanurzeniu: 55 Mm przy 4 węzłach

Uzbrojenie
1 działo kal. 8,8 cm, 10 torped
Wyrzutnie torpedowe

5 × 500 mm

Załoga

34

SM UB-76 – niemiecki okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jedna z 96 zbudowanych jednostek typu UB III.

Okręt miał wyporność 516 ton w położeniu nawodnym i 648 ton pod wodą, a jego główną bronią było 10 torped o kalibrze 500 mm wystrzeliwanych z pięciu wyrzutni. Napędzana silnikami wysokoprężnymi i elektrycznymi jednostka rozwijała prędkość 13,6 węzła na powierzchni i 7,8 węzła w zanurzeniu, osiągając zasięg nawodny wynoszący 8680 Mm przy prędkości 8 węzłów (i 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą).

UB-76 został zwodowany 5 maja 1917 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, a do służby w Kaiserliche Marine wcielono go 23 września 1917 roku. Przez cały okres wojny pełnił służbę jako jednostka szkolna. Okręt został poddany Wielkiej Brytanii w marcu 1919 roku w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne, a następnie złomowany w Rochester w 1922 roku.

Projekt i budowa

[edytuj | edytuj kod]

Wydane w kwietniu 1915 roku przez Inspektorat U-Bootów memorandum wzywało kierownictwo Cesarskiej Marynarki Wojennej do zaprojektowania i budowy uproszczonego typu okrętu podwodnego, który miał zostać wykorzystany w działaniach blokadowych Wielkiej Brytanii[1]. Budowa dużych, oceanicznych okrętów podwodnych zabierała zbyt wiele czasu, podobnie jak produkcja używanych do ich napędu silników wysokoprężnych o dużej mocy. Konsekwencją był duży niedobór jednostek tej klasy w niemieckiej flocie[1][2]. Wznowienie na początku 1916 roku nieograniczonej wojny podwodnej sprawiło, że konieczne stało się opracowanie średniej wielkości okrętu podwodnego uzbrojonego w torpedy, który można było szybko zbudować[3]. Przybrzeżne okręty typu UB II były zbyt słabo uzbrojone i miały niewystarczający zasięg, przez co ich użycie ograniczone było przeważnie do wód Morza Północnego i kanału La Manche, natomiast nowo projektowane torpedowe okręty podwodne musiały być zdolne do operowania wokół Wysp Brytyjskich i na Morzu Śródziemnym[4][5]. Zrezygnowano z wcześniejszego schematu prostych jednostek jednokadłubowych z zewnętrznymi zbiornikami balastowymi na rzecz konstrukcji dwukadłubowej[6][7].

Projekt nowego okrętu podwodnego średniej wielkości oparto na konstrukcji udanych podwodnych stawiaczy min typu UC II[2][4]. Dziobowej części okrętu nadano nowy profil, a szyby minowe zastąpiono przedziałem torpedowym z czterema wewnętrznymi wyrzutniami torped; powiększono również wyposażony w dwa peryskopy kiosk[4]. Znacznie zwiększono moc silników spalinowych i elektrycznych, jak i pojemność zbiorników paliwa, jednak odbyło się to kosztem zmniejszenia o 40% wielkości baterii akumulatorów i o blisko 30% ich pojemności w stosunku do SM U-16(inne języki), przez co spadła prędkość podwodna i zasięg[4]. Okręty charakteryzowały się doskonałą manewrowością i krótkim czasem zanurzania, wynoszącym 30 sekund[8][9]. Budowa okrętów o nadanym przez Inspektorat U-Bootów numerze projektu 44, zwanych później typem UB III, miała rozpocząć się po zrealizowaniu przez stocznie kontraktów na budowę jednostek typu UB II i UC II, czyli najwcześniej wiosną 1917 roku[4].

UB-76 zamówiony został 23 września 1916 roku jako jedna z liczącej 16 jednostek II serii okrętów typu UB III[10][11]. Powstał w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 26 okrętów typu UB III zbudowanych w tej wytwórni[12]. UB-76 otrzymał numer stoczniowy 305 (Werk 305)[10][13]. Stępkę okrętu położono w 1916 roku[13], a zwodowany został 5 maja 1917 roku[14][15]. Koszt budowy okrętu wyniósł 3 mln 338 tys. marek[16].

Dane taktyczno-techniczne

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze przedziału torpedowego siostrzanego okrętu podwodnego UB-110
Wnętrze przedziału torpedowego siostrzanego okrętu UB-110(inne języki)

SM UB-76 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[7][17]. Długość całkowita wynosiła 55,3 metra, szerokość 5,8 metra i zanurzenie 3,68 metra[7][16]. Kadłub sztywny miał 40,1 metra długości i 3,9 metra szerokości[16][18]. Podzielony był grodziami na następujące przedziały (od dziobu): przedział torpedowy, pomieszczenia załogi, centrala, pomieszczenia załogi, przedział silników spalinowych, przedział silników elektrycznych oraz rufowy przedział torpedowy[19]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 8,25 metra[16][18]. Dziób jednostki przystosowany był do przecinania sieci przeciwpodwodnych[20]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 516 ton, a w zanurzeniu 648 ton[7][16].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne MAN S6V35/35 o łącznej mocy 809 kW (1100 KM) przy 450 obr./min, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 580 kW (788 KM) przy 362 obr./min[7][21]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby o średnicy 1,4 metra każda[9]. Jednostka wyposażona była w dwa stery kierunku i dwa podwójne stery głębokości[22]. Okręt osiągał prędkość 13,6 węzła na powierzchni i 7,8 węzła w zanurzeniu[7][16]. Zasięg wynosił 8680 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[7][16]. Zbiorniki mieściły 73 tony paliwa[13][16][a], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[22]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[13][23], zaś czas wykonania manewru zanurzenia 30 sekund[8][24].

Głównym uzbrojeniem okrętu było pięć wewnętrznych wyrzutni torped kalibru 500 mm: cztery dziobowe i jedna na rufie, z łącznym zapasem 10 torped[5][9]. Broń artyleryjską stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 8,8 cm TK C/08 L/30, z zapasem amunicji wynoszącym od 160 do 296 naboi[9][13]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy: wachtowy i bojowy[20]. Wyposażenie ratownicze stanowiła umieszczona na pokładzie łódź ratunkowa[9].

Załoga okrętu składała się z trzech oficerów oraz 31 podoficerów i marynarzy[8][22][b].

Służba

[edytuj | edytuj kod]

SM[c] UB-76 został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 23 września 1917 roku[10][14]. Dowódcą jednostki został mianowany kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Erich Gerth[25][26]. Okręt został przydzielony do Flotylli Szkolnej, w której składzie pływał jako jednostka szkolna[14][27]. 31 października kpt. mar. Erich Gerth zdał dowództwo okrętu[10][25]. Kolejnymi dowódcami UB-76 byli: kpt. mar. Karl Jasper(inne języki), por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Günther Krause(inne języki), kpt. mar. Mohr i kpt. mar. Clemens Wickel[28].

Po zakończeniu działań wojennych, w myśl postanowień rozejmu w Compiègne, SM UB-76 został 12 lutego 1919 roku poddany Brytyjczykom, a w 1922 roku złomowano go w Rochester[14][29].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181 podają, że zbiorniki okrętu mieściły od 78 do 86 ton paliwa.
  2. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 111 podaje, że załoga okrętu liczyła 36 ludzi.
  3. ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 56.
  2. ↑ a b Kaack 2023 ↓, s. 44.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 56–57.
  4. ↑ a b c d e Rössler 1989 ↓, s. 57.
  5. ↑ a b Perepeczko 2000 ↓, s. 362.
  6. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 111.
  7. ↑ a b c d e f g Möller i Brack 2004 ↓, s. 50.
  8. ↑ a b c Kaack 2023 ↓, s. 45.
  9. ↑ a b c d e Gröner 1985 ↓, s. 53.
  10. ↑ a b c d UB 76 ↓.
  11. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 66.
  12. ↑ Blohm & Voss ↓.
  13. ↑ a b c d e Gogin 2025 ↓.
  14. ↑ a b c d Gröner 1985 ↓, s. 54.
  15. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 110.
  16. ↑ a b c d e f g h Gröner 1985 ↓, s. 52.
  17. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181.
  18. ↑ a b UB III ↓.
  19. ↑ Williamson 2016 ↓, s. 28–29.
  20. ↑ a b Williamson 2016 ↓, s. 29.
  21. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 52–53.
  22. ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
  23. ↑ Herzog 1993 ↓, s. 59.
  24. ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
  25. ↑ a b Erich Gerth ↓.
  26. ↑ Herzog 1993 ↓, s. 72.
  27. ↑ Herzog 1993 ↓, s. 141–142.
  28. ↑ Herzog 1993 ↓, s. 304–305, 307.
  29. ↑ Herzog 1993 ↓, s. 94.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Ivan Gogin: UB48 (UB III) medium submarines (1917 - 1918). Navypedia. [dostęp 2025-09-10]. (ang.).
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2025-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Erich Gerth. uboat.net. [dostęp 2025-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UB 76. uboat.net. [dostęp 2025-09-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UB III. uboat.net. [dostęp 2025-09-10]. (ang.).
  • Bodo Herzog: Deutsche U-Boote 1906–1966. Erlangen: Karl Müller Verlag, 1993. ISBN 3-86070-036-7. (niem.).
  • Ulf Kaack: Niemieckie okręty podwodne: pełna historia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2023, seria: Panorama Techniki Wojskowej. ISBN 978-83-7020-879-0.
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
Okręty podwodne typu UB III

Kaiserliche Marine

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=SM_UB-76&oldid=77965673”