SM UC-35

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
SM UC-35
Ilustracja
SM UC-56, okręt bliźniaczy UC-35
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC II

Projekt

41

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg Cesarstwo Niemieckie

Położenie stępki

1915

Wodowanie

6 maja 1916

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

4 października 1916

 K.u.K. Kriegsmarine
Nazwa

SM U-75

Zatopiony

16 maja 1918

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


427 ton
509 ton

Długość

50,35 metra

Szerokość

5,22 metra

Zanurzenie

3,65 metra

Zanurzenie testowe

50 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 441 kW (600 KM)
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 340 kW (460 KM)
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


11,9 węzła
6,8 węzła

Zasięg

powierzchnia: 10 100 Mm przy 7 węzłach
zanurzenie: 55 Mm przy 4 węzłach

Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm L/30, 7 torped
Wyrzutnie torpedowe

3 × 500 mm

Załoga

26

SM UC-35niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 6 maja 1916 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 2 października 1916 roku. Przebazowany w 1917 roku na Morze Śródziemne, pływał w składzie Flotylli Pola. Nominalnie został włączony w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine pod nazwą U-75. W czasie służby operacyjnej okręt odbył 11 patroli i misji bojowych, w wyniku których zatonęło 47 statków o łącznej pojemności 70 147 BRT i okręt o wyporności 970 ton, pięć natomiast statków o łącznej pojemności 16 706 BRT zostało uszkodzonych. SM UC-35 został zatopiony 16 maja 1918 roku na zachód od Sardynii przez francuski trałowiec pomocniczy „Ailly”.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

Skuteczność pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo cesarskiej marynarki wojennej – z admirałem von Tirpitzem na czele – do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki – kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego, ze względu na powiększone rozmiary[1][2].

SM[a] UC-35 zamówiony został 20 listopada 1915 roku jako druga jednostka z II serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 24 okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni[4][6][7]. UC-35 otrzymał numer stoczniowy 276 (Werk 276)[5][8]. Stępkę okrętu położono w 1915 roku[8]. Został zwodowany 6 maja 1916 roku[9][10]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 983 tys. marek[11].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze siostrzanego okrętu podwodnego UC-58
Wnętrze siostrzanego okrętu UC-58

SM UC-35 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita okrętu wynosiła 50,35 metra[b], szerokość 5,22 metra, a zanurzenie 3,65 metra[11]. Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,65 metra szerokości)[13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[13]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 427 ton, a w zanurzeniu 509 ton[6][14]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci zagrodowych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki, zlokalizowane przed kioskiem, w kiosku i w części rufowej (ten ostatni był wejściem do maszynowni)[15]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[15].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN S6V23/34 o łącznej mocy 441 kW (600 KM), zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym BBC o łącznej mocy 340 kW (460 KM)[8][11]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[15]. Okręt zdolny był do osiągania prędkości 11,9 węzła na powierzchni i 6,8 węzła w zanurzeniu[6][12]. Zasięg jednostki wynosił 10 100 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym[c] oraz 54 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[1][6]. Zbiorniki mieściły 55 ton paliwa[8][11][d], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[4][16]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[15]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[13][17], zaś czas zanurzenia 40 sekund[18].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][19]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu, co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów tego typu[20][19]. Okręt wyposażony był w dwie zewnętrzne wyrzutnie torpedowe kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych) i jedną wewnętrzną wyrzutnię kalibru 500 mm na rufie. Łączny zapas siedmiu torped uzupełniony był umieszczonym przed kioskiem działem pokładowym kalibru 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 nabojów[2][13][21]. Okręt miał trzy peryskopy Zeissa[15]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[15].

Załoga składała się z trzech oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[22][18][e].

Służba[edytuj | edytuj kod]

1916 rok[edytuj | edytuj kod]

SM UC-35 został wcielony do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej 4 października 1916 roku[10][23][f]. Tego dnia dowództwo UC-35 objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Ernst von Voigt, wcześniej dowodzący UB-8[24]. Po okresie szkolenia okręt otrzymał rozkaz udania się na Morze Śródziemne i w dniach 3–25 grudnia odbył rejs KiloniaCattaro, nie odnosząc po drodze żadnych sukcesów[25]. Po przybyciu do Cattaro włączono go w skład Flotylli Pola (niem. U-Flottille Pola)[5]. Okręt nominalnie wcielono do K.u.K. Kriegsmarine pod nazwą U-75, jednak załoga pozostała niemiecka[8][26].

1917 rok[edytuj | edytuj kod]

Pierwszą misję pod nową banderą U-Boot przeprowadził w dniach 18 lutego – 11 marca 1917 roku, kiedy to w rejonie Korsyki postawił zagrodę składającą się z 18 min[27]. 22 lutego w odległości 35 Mm na północny zachód od Marettimo okręt zatrzymał i – po ewakuacji załogi – zatopił, za pomocą ładunków wybuchowych, zbudowaną w 1895 roku brytyjską drewnianą brygantynę „Nostra Signora Del Porto Salvo” o pojemności 136 BRT, przewożącą wino z Alicante na Maltę[28][29]. 28 lutego w odległości 35 Mm na północ od wyspy Linosa U-Boot zatrzymał i zatopił dwa włoskie żaglowce: „Elisabetta Concettina” (45 BRT) i „Giustina Madre” (35 BRT)[30]. Tego dnia na postawioną przez UC-35 w Cieśninie Świętego Bonifacego minę wszedł francuski stawiacz minCassini” o wyporności 970 ton, który zatonął wraz z 88 członkami załogi na pozycji 41°19′N 9°19′E/41,316667 9,316667[27][31].

3 marca na pozycji 34°54′N 15°00′E/34,900000 15,000000 okręt storpedował bez ostrzeżenia uzbrojony brytyjski parowiec „River Forth” o pojemności 4421 BRT, transportujący węgiel i drobnicę z Barry do Aleksandrii (zginęło na nim dwóch załogantów)[28][32]. 4 kwietnia na północ od Korsyki (na pozycji 42°54′N 7°38′E/42,900000 7,633333) UC-35 storpedował bez ostrzeżenia duży brytyjski uzbrojony statek pasażerski „City of Paris” (9191 BRT), płynący z pasażerami i ładunkiem drobnicy z Karaczi do Liverpoolu, na którym śmierć poniosły 122 osoby[33][34].

9 maja u wybrzeży Sycylii U-Boot zatrzymał i zatopił cztery włoskie jednostki: łodzie rybackie „Dio Ti Guardi” (11 BRT), „L’oriente” (11 BRT) i „San Pietro” (11 BRT) oraz żaglowiec „Peppino Aiello” (111 BRT)[30]. Nazajutrz nieopodal Marettimo ten sam los spotkał zbudowany w 1896 roku włoski drewniany szkuner „Leone Decimo Terzo” o pojemności 78 BRT, przewożący fosforany z Afryki Północnej do Włoch (na pozycji 38°31′N 11°36′E/38,516667 11,600000)[35]. 11 maja ofiarą wojennej działalności UC-35 na Morzu Tyrreńskim zostało pięć kolejnych alianckich żaglowców: brytyjski „Limassol” (100 BRT) oraz włoskie: „Luisa Madre” (85 BRT), „Carolina” (87 BRT), „Rosalia Madre” (95 BRT) i „Sant’ Antonio” (40 BRT)[30]. 16 maja w odległości 3 Mm od Albengi okręt zatopił zbudowany w 1880 roku amerykański parowiec „Hilonian” o pojemności 2921 BRT, przewożący ładunek drobnicy na trasie Nowy JorkGenua (w wyniku ataku śmierć poniosło czterech marynarzy)[36]. 23 maja na wschód od Korsyki (na pozycji 42°00′N 9°59′E/42,000000 9,983333) załoga U-Boota zatrzymała i zatopiła zbudowany w 1905 roku grecki żaglowiec „Pipitsa” (224 BRT)[37]. Następnego dnia w odległości 30 Mm na południowy wschód od Przylądka Carbonara(inne języki) ten sam los spotkał zbudowany w 1900 roku brytyjski drewniany trójmasztowy szkuner „McClure” o pojemności 220 BRT, przewożący dorsze z St. John’s do Neapolu (na pozycji 38°59′N 10°15′E/38,983333 10,250000, bez strat w załodze)[28][38]. 25 i 26 maja na południe od Sardynii UC-35 zatrzymał i zatopił dwa włoskie żaglowce: zbudowany w 1874 roku „Nicolino” o pojemności 121 BRT (na pozycji 38°20′N 9°24′E/38,333333 9,400000)[39] oraz pochodzący z 1892 roku „Risorgimento” (222 BRT, na pozycji 38°13′N 9°46′E/38,216667 9,766667)[40].

3 czerwca na minę postawioną przez U-Boota w Zatoce Genueńskiej wszedł zbudowany w 1917 roku brytyjski zbiornikowiec „Dockleaf” (5311 BRT), transportujący ropę naftową na trasie Port ArthurLa Spezia. Statek został uszkodzony na pozycji 44°20′N 8°45′E/44,333333 8,750000; nikt z załogi nie ucierpiał[41]. 10 czerwca w odległości 20 Mm na zachód od wyspy Sapienca(inne języki) (na pozycji 36°49′N 21°23′E/36,816667 21,383333) okręt zatopił zbudowany w 1899 roku francuski parowiec „Annam” (6075 BRT)[42]. 14 czerwca 1917 roku nowym dowódcą UC-35 został por. mar. Hans Paul Korsch[43]. 25 czerwca na postawionej przez UC-35 minie, w odległości 1,5 Mm od Genui, zatonął zbudowany w 1898 roku brytyjski parowiec „Anatolia” o pojemności 3847 BRT, przewożący drobnicę z Liverpoolu do Genui (obyło się bez strat w ludziach)[28][44].

9 sierpnia na południowy zachód od Sycylii załoga okrętu zatopiła dwa niewielkie włoskie żaglowce: „Alfonso” (15 BRT) i „S. Gerlano” (11 BRT)[30]. 14 sierpnia nieopodal wyspy Gallinara(inne języki) U-Boot w ataku torpedowym zatopił zbudowany w 1878 roku włoski krążownik pomocniczy „Umberto I” (2766 BRT)[g], który zatonął na pozycji 44°04′N 8°15′E/44,066667 8,250000, tracąc 26 członków załogi[45]. 17 sierpnia nieopodal San Remo UC-35 zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowaną w 1905 roku włoską drewnianą brygantynę „Lorenzina Aiello” o pojemności 120 BRT (na pozycji 43°43′N 7°43′E/43,716667 7,716667)[46]. W tym samym dniu na minie postawionej przez okręt podwodny nieopodal Livorno, uszkodzeń doznał zbudowany w 1901 roku włoski parowiec „San Rossore” (5601 BRT), płynący z Karaczi[47]. 26 sierpnia na wschód od Sycylii UC-35 zatrzymał i zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1913 roku włoski drewniany szkuner „Maria Del Carmine” o pojemności 108 BRT (na pozycji 36°53′N 15°17′E/36,883333 15,283333)[48].

3 października U-Boot zatrzymał i zatopił dwa włoskie żaglowce: zbudowaną w 1892 roku włoską drewnianą brygantynę „Elisa” o pojemności 178 BRT (na północny wschód od Sardynii, na pozycji 41°07′N 9°47′E/41,116667 9,783333)[49] i pochodzący z 1893 roku kuter „Giuseppe Ferrante” o pojemności 51 BRT (na wschód od Korsyki, na pozycji 41°47′N 10°24′E/41,783333 10,400000)[50]. 11 października w pobliżu Savony (na pozycji 44°14′N 8°30′E/44,233333 8,500000) okręt zatopił trzy alianckie parowce: zbudowany w 1901 roku uzbrojony brytyjski „Cayo Bonito” o pojemności 3427 BRT, przewożący paliwo ze Swansea do Livorno, storpedowany bez ostrzeżenia (w wyniku ataku śmierć poniosło sześć osób)[51][52]; pochodzący z 1909 roku włoski „Italia” (3456 BRT), płynący z Pensacoli do Livorno[53] oraz zbudowany w 1916 roku włoski „Lovli” o pojemności 7212 BRT, płynący z Filadelfii do Genui[54]. Dwa dni później na północ od Sardynii U-Boot uszkodził zbudowany w 1912 roku włoski statek pasażerski „Tripoli” o pojemności 1743 BRT (na pozycji 41°02′N 9°44′E/41,033333 9,733333)[55].

12 listopada, na minie postawionej przez UC-35 nieopodal Livorno, zatonął (bez strat w załodze) zbudowany w 1890 roku włoski parowiec „Anteo” (2774 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Cardiff do Livorno[56]. 22 listopada okręt storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1908 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Kohistan” (4732 BRT), płynący w konwoju HE-1 z Rangunu do Londynu z ładunkiem drobnicy (na pozycji 37°48′N 11°38′E/37,800000 11,633333, nikt nie zginął)[51][57]. Nazajutrz, na wschód od Sardynii UC-35, zatopił zbudowaną w 1902 roku włoską drewnianą brygantynę „Luigina” (278 BRT), płynącą z Aquin(inne języki) do Marsylii (na pozycji 39°57′N 9°58′E/39,950000 9,966667, nie odnaleziono nikogo z załogi)[58]. 26 listopada nieopodal Varazze na minie postawionej przez U-Boota zatonął, ze stratą sześciu załogantów, pochodzący z 1906 roku włoski parowiec „Pontida” (5834 BRT), płynący na trasie Norfolk – La Spezia[59]. Następnego dnia w pobliżu Oneglii(inne języki) okręt storpedował zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Thornhill” o pojemności 3848 BRT, transportujący węgiel z Blyth do Genui (na pozycji 43°53′N 8°02′E/43,883333 8,033333). Statek został uszkodzony, a w wyniku ataku śmierć poniosła jedna osoba[60]. 28 listopada na minie, postawionej przez U-Boota w Zatoce Genueńskiej, ciężkich uszkodzeń doznał zbudowany w 1917 roku amerykański zbiornikowiec „Albert Watts” (3302 BRT). Statek został odholowany do portu w Genui, gdzie stwierdzono jego całkowite zniszczenie (w wyniku wybuchu na pokładzie zginął jeden marynarz)[61]. 4 grudnia w Zatoce Genueńskiej UC-35 zatrzymał i zatopił (z działa pokładowego) zbudowaną w 1912 roku włoską drewnianą brygantynę „Alberto Verderame” o pojemności 195 BRT (na pozycji 39°57′N 9°48′E/39,950000 9,800000)[62].

1918 rok[edytuj | edytuj kod]

Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Pola została podzielona na dwie części: I Flotylla w Poli (I. U-Flottille Mittelmeer) i II Flotylla w Cattaro (II. U-Flottille Mittelmeer), a UC-35 znalazł się w składzie tej drugiej[5][63]. 31 marca, nieopodal Bari Sardo, okręt zatopił włoski żaglowiec „Immacolata” (35 BRT)[64]. 4 kwietnia, w odległości 65 Mm na południowy wschód od Îles d'Hyères, ten sam los spotkał zbudowany w 1887 roku francuski parowiec „Liberia” o pojemności 1942 BRT, płynący z Afryki Zachodniej do Marsylii (na pozycji 42°04′N 7°02′E/42,066667 7,033333, nikt nie zginął)[65]. Nazajutrz, na zachód od Sardynii, UC-35 zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1870 roku włoski drewniany bark „Camelia” o pojemności 396 BRT (na pozycji 40°38′N 8°06′E/40,633333 8,100000)[66].

28 kwietnia U-Boot wyszedł z Cattaro na kolejny wojenny patrol, a następnie postawił zagrody minowe na podejściach do Cannes i Villefranche-sur-Mer[67]. 3 maja, w odległości 8 Mm na wschód od Monte Santo(inne języki), UC-35 zatrzymał i zatopił ogniem artyleryjskim zbudowaną w 1882 roku włoską drewnianą brygantynę „Il Francesco” o pojemności 116 BRT (na pozycji 40°10′N 9°50′E/40,166667 9,833333)[68]. Dwa dni później ofiarami wojennej działalności okrętu zostały kolejne dwa włoskie żaglowce: zbudowany w 1889 roku „Carrione” (65 BRT), zatopiony z działa pokładowego w odległości 5 Mm na południowy zachód od latarni morskiej Capo Mele(inne języki) (na pozycji 43°52′N 8°30′E/43,866667 8,500000)[69] oraz pochodząca z 1890 roku włoska drewniana brygantyna „Il Secondo” (203 BRT), uszkodzona ogniem artyleryjskim na południe od Savony (na pozycji 44°12′N 8°25′E/44,200000 8,416667)[70]. 9 maja u wybrzeży Varu U-Boot zatopił zbudowany w 1886 roku włoski parowiec „Deipara” (2282 BRT), płynący z Marsylii do Genui (w wyniku ataku zginęło ośmiu członków załogi)[71]. Trzy dni później, na tych samych wodach, okręt storpedował i zatopił dwa alianckie parowce: zbudowany w 1907 roku francuski „Pax” o pojemności 798 BRT, płynący na trasie Marsylia – Pireus (na pozycji 43°08′N 6°42′E/43,133333 6,700000, na pokładzie śmierć poniosło 15 marynarzy)[72] i pochodzący z 1882 roku włoski „Togo” o pojemności 1484 BRT (na pozycji 43°10′N 6°36′E/43,166667 6,600000, zginęła jedna osoba)[73]. 15 maja w pobliżu Hyères U-Boot zatopił zbudowany w 1903 roku hiszpański parowiec „Villa De Soller” o pojemności 450 BRT, płynący z ładunkiem konopi z Genui do Barcelony (nikt nie zginął)[74].

16 maja na zachód od Sardynii UC-35 został zatopiony ogniem artylerii francuskiego pomocniczego trałowca (patrolowca) „Ailly”, na pozycji 39°48′N 7°42′E/39,800000 7,700000[5][75]. Z przebywających na pokładzie 30 osób śmierć poniosło 25 załogantów wraz z dowódcą, a pięciu marynarzy zostało uratowanych[5][h].

Podsumowanie działalności bojowej[edytuj | edytuj kod]

SM UC-35 przeprowadził łącznie 11 patroli i misji bojowych, podczas których za pomocą min, torped, artylerii i ładunków wybuchowych zatopił 47 statków o łącznej pojemności 70 147 BRT i stawiacz min o wyporności 970 ton, zaś pięć statków o łącznej pojemności 16 706 BRT zostało uszkodzonych[30]. Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 280 osób, w tym 122 na brytyjskim statku pasażerskim „City of Paris”[34][30]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[30]:

Data Nazwa Państwo Tonaż[i] Los jednostki
22 lutego 1917 „Nostra Signora Del Porto Salvo”  Wielka Brytania 136 zatopiony
28 lutego 1917 Cassini  Marine nationale 970 zatopiony
28 lutego 1917 „Elisabetta Concettina”  Włochy 45 zatopiony
28 lutego 1917 „Giustina Madre”  Włochy 35 zatopiony
3 marca 1917 „River Forth”  Wielka Brytania 4421 zatopiony
4 kwietnia 1917 „City of Paris”  Wielka Brytania 9191 zatopiony
9 maja 1917 „Dio Ti Guardi”  Włochy 11 zatopiony
9 maja 1917 „L’oriente”  Włochy 11 zatopiony
9 maja 1917 „Peppino Aiello”  Włochy 113 zatopiony
9 maja 1917 „San Pietro”  Włochy 11 zatopiony
10 maja 1917 „Leone Decimo Terzo”  Włochy 78 zatopiony
11 maja 1917 „Limassol”  Wielka Brytania 100 zatopiony
11 maja 1917 „Luisa Madre”  Włochy 87 zatopiony
11 maja 1917 „Carolina”  Włochy 87 zatopiony
11 maja 1917 „Rosalia Madre”  Włochy 95 zatopiony
11 maja 1917 „Sant’ Antonio”  Włochy 40 zatopiony
16 maja 1917 „Hilonian”  Stany Zjednoczone 2921 zatopiony
23 maja 1917 „Pipitsa”  Królestwo Grecji 224 zatopiony
24 maja 1917 „McClure”  Wielka Brytania 220 zatopiony
25 maja 1917 „Nicolino”  Włochy 120 zatopiony
26 maja 1917 „Risorgimento”  Włochy 222 zatopiony
3 czerwca 1917 „Dockleaf”  Wielka Brytania 5311 uszkodzony
10 czerwca 1917 „Annam”  Francja 6075 zatopiony
25 czerwca 1917 „Anatolia”  Wielka Brytania 3847 zatopiony
9 sierpnia 1917 „Alfonso”  Włochy 15 zatopiony
9 sierpnia 1917 „S. Gerlano”  Włochy 11 zatopiony
14 sierpnia 1917 „Umberto I”  Włochy 2766 zatopiony
17 sierpnia 1917 „Lorenzina Aiello”  Włochy 120 zatopiony
17 sierpnia 1917 „San Rossore”  Włochy 5601 uszkodzony
26 sierpnia 1917 „Maria Del Carmine”  Włochy 108 zatopiony
3 października 1917 „Elisa”  Włochy 178 zatopiony
3 października 1917 „Giuseppe Ferrante”  Włochy 51 zatopiony
11 października 1917 „Cayo Bonito”  Wielka Brytania 3427 zatopiony
11 października 1917 „Italia”  Włochy 3456 zatopiony
11 października 1917 „Lovli”  Włochy 7212 zatopiony
13 października 1917 „Tripoli”  Włochy 1743 uszkodzony
12 listopada 1917 „Anteo”  Włochy 2774 zatopiony
22 listopada 1917 „Kohistan”  Wielka Brytania 4732 zatopiony
23 listopada 1917 „Luigina”  Włochy 308 zatopiony
26 listopada 1917 „Pontida”  Włochy 5834 zatopiony
27 listopada 1917 „Thornhill”  Wielka Brytania 3848 uszkodzony
28 listopada 1917 „Albert Watts”  Stany Zjednoczone 3302 zatopiony
4 grudnia 1917 „Alberto Verderame”  Włochy 195 zatopiony
31 marca 1918 „Immacolata”  Włochy 35 zatopiony
4 kwietnia 1918 „Liberia”  Francja 1942 zatopiony
5 kwietnia 1918 „Camelia”  Włochy 396 zatopiony
3 maja 1918 „Il Francesco”  Włochy 116 zatopiony
5 maja 1918 „Carrione”  Włochy 65 zatopiony
5 maja 1918 „Il Secondo”  Włochy 203 uszkodzony
9 maja 1918 „Deipara”  Włochy 2282 zatopiony
12 maja 1918 „Pax”  Francja 798 zatopiony
12 maja 1918 „Togo”  Włochy 1484 zatopiony
15 maja 1918 „Villa De Soller”  Hiszpania 450 zatopiony
RAZEM zatopione: 48
uszkodzone: 5

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  2. Od 1917 roku: 53,1 metra[6][12].
  3. Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
  4. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182 podaje, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.
  5. W momencie zatopienia na pokładzie UC-35 przebywało 30 ludzi[5].
  6. UC 35 ↓ podaje, że okręt został wcielony do służby 2 października 1916 roku.
  7. Ponieważ krążowniki pomocnicze były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
  8. Perepeczko 2000 ↓, s. 430 podaje, że z liczącej 27 osób załogi uratował się jedynie radiotelegrafista.
  9. Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto, a w przypadku okrętów podana jest wyporność w tonach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
  2. a b c Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
  3. Rössler 1989 ↓, s. 50.
  4. a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
  5. a b c d e f g UC 35 ↓.
  6. a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 57.
  7. Williamson 2016 ↓, s. 14.
  8. a b c d e Gogin 2023 ↓.
  9. Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
  10. a b Hutchinson 2001 ↓, s. 54.
  11. a b c d Gröner 1985 ↓, s. 58.
  12. a b Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
  13. a b c d UC II ↓.
  14. Hutchinson 2001 ↓, s. 52.
  15. a b c d e f Knott 2015 ↓.
  16. Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
  17. Showell 2006 ↓, s. 56.
  18. a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
  19. a b Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
  20. Showell 2006 ↓, s. 57.
  21. Moore 1990 ↓, s. 127.
  22. Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
  23. Gröner 1985 ↓, s. 60.
  24. Ernst von Voigt ↓.
  25. Perepeczko 2000 ↓, s. 281.
  26. Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 529.
  27. a b Perepeczko 2000 ↓, s. 300.
  28. a b c d Wwlossesbrms 2 ↓.
  29. Nostra Signora Del Porto Salvo ↓.
  30. a b c d e f g uboatsucc ↓.
  31. Cassini ↓.
  32. River Forth ↓.
  33. Perepeczko 2000 ↓, s. 316.
  34. a b City Of Paris ↓.
  35. Leone Decimo Terzo ↓.
  36. Hilonian ↓.
  37. Pipitsa ↓.
  38. Mcclure ↓.
  39. Nicolino ↓.
  40. Risorgimento ↓.
  41. Dockleaf ↓.
  42. Annam ↓.
  43. Hans Paul Korsch ↓.
  44. Anatolia ↓.
  45. Umberto I ↓.
  46. Lorenzina Aiello ↓.
  47. San Rossore ↓.
  48. Maria Del Carmine ↓.
  49. Elisa ↓.
  50. Giuseppe Ferrante ↓.
  51. a b Wwlossesbrms 3 ↓.
  52. Cayo Bonito ↓.
  53. Italia ↓.
  54. Lovli ↓.
  55. Tripoli ↓.
  56. Anteo ↓.
  57. Kohistan ↓.
  58. Luigina ↓.
  59. Pontida ↓.
  60. Thornhill ↓.
  61. Albert Watts ↓.
  62. Alberto Verderame ↓.
  63. Perepeczko 2000 ↓, s. 428.
  64. Immacolata ↓.
  65. Liberia ↓.
  66. Camelia ↓.
  67. Perepeczko 2000 ↓, s. 429.
  68. Il Francesco ↓.
  69. Carrione ↓.
  70. Il Secondo ↓.
  71. Deipara ↓.
  72. Pax ↓.
  73. Togo ↓.
  74. Villa De Soller ↓.
  75. Perepeczko 2000 ↓, s. 430.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 - January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 – September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
  • Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Albert Watts. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Alberto Verderame. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Anatolia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Annam. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Anteo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Camelia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Carrione. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Cassini. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Cayo Bonito. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: City Of Paris. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Deipara. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Dockleaf. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Elisa. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Giuseppe Ferrante. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hilonian. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Il Francesco. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Il Secondo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Immacolata. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Italia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Ernst von Voigt. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kohistan. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Leone Decimo Terzo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Liberia. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Lorenzina Aiello. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Lovli. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Luigina. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Maria Del Carmine. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Mcclure. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Nicolino. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Nostra Signora Del Porto Salvo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Hans Paul Korsch. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Pax. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Pipitsa. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Pontida. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Risorgimento. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: River Forth. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: San Rossore. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 35. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Thornhill. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Togo. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Tripoli. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC 35. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Umberto I. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Villa De Soller. uboat.net. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
  • Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships of World War I. John E. Moore (red.). London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
  • Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.