53°40′07″N 18°52′53″E/53,668611 18,881389Sadlinki
| ||||
| ||||
 Widok z wieży w Sadlinkach na szkołę i osiedle | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  pomorskie
| |||
| Powiat | kwidzyński | |||
| Gmina | Sadlinki | |||
| Liczba ludności (2015) | 2004 | |||
| Strefa numeracyjna | 55 | |||
| Kod pocztowy | 82-522 | |||
| Tablice rejestracyjne | GKW | |||
| SIMC | 0156541 | |||
Położenie na mapie gminy Sadlinki  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu kwidzyńskiego  | ||||
| 53°40′07″N 18°52′53″E/53,668611 18,881389
| ||||
| Strona internetowa | ||||
Sadlinki – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Sadlinki przy drodze wojewódzkiej nr 532 i na trasie linii kolejowej 207 Malbork - Grudziądz. Miejscowość jest siedzibą gminy Sadlinki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Sadlinki leżą 10 kilometrów od Kwidzyna. Znajduje się tu Zespół Szkół (Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza z oddziałami gimnazjalnymi) do którego uczęszcza około 600 uczniów. Mają oni do dyspozycji nową halę sportową, która jest jednym z nielicznych takich obiektów w całym powiecie kwidzyńskim. W ostatnich latach Sadlinki stały się miejscem na osiedlenie się wielu mieszkańców Kwidzyna, którzy budują własne domy na tym terenie.
Historia Sadlinek[edytuj | edytuj kod]
We wczesnym średniowieczu był tu najprawdopodobniej gródek, który chronił drogę z Kwidzyna do Grudziądza. Spotykana w dokumentach nazwa miejscowości pochodzi albo od pruskiego rzeczownika "sadil" — siedziba, albo od imienia Prusa "Zcedela" (Sadels [?]), albo też jest uproszczoną słowiańską nazwą typu "Siodło" — "Siedle" (osada). Również w niemieckiej wersji nazewniczej "Sedlinen" widoczny jest przedrostek pruski "sadil". W 1346 roku była to posiadłość biskupia, zarządzana przez włodarza. Wydaje się, że istniał tu dwór stanowiący ośrodek administracji gospodarczej przyległych dóbr biskupich. Komornikiem i sługą biskupstwa w latach 1379—1383 był Mathis (Maciej) z Sadlinek, w 1395 roku — Jakub, syn. Katarzyny. W XV wieku dwór sadliński zniszczono, pozostał tu pusty majątek Sadeln. Po sekularyzacji Sadlinki były już wsią szlachecką. W 1543 roku było tu trzynaście łanów, a w roku 1558 — dwadzieścia łanów. U schyłku XVI wieku wieś należała do Rębowskich-Sabińskich. Potem przeszła w ręce Jana Groebena, dworzanina króla Jana Kazimierza. W roku 1662 włości przejął pod swój zarząd elektor pruski. W 1686 roku folwark liczył dziewięć łanów, a grunty chłopskie — 30 łanów. W roku 1787 było tutaj 193 mieszkańców. Według spisu z 1910 roku powierzchnia wsi wynosiła 516 ha, było tu 190 mieszkańców. W okresie międzywojennym zbudowano drogę z Sadlinek do Okrągłej Łąki. W roku 1939 wieś liczyła 906 mieszkańców i 258 gospodarstw domowych. Kościół (parafialny, pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego) pochodzi z 1930 roku. Wewnątrz znajduje się bogato zdobiona ambona z pierwszej połowy XVIII wieku. Po 1945 roku pierwszym wójtem został Stefan Szwarc, następnie Władysław Stępień, Kazimierz Dunin-Pawłowski, Konstanty Bieńkowski i Józef Łukasiak. Od 1954 roku w Sadlinkach mieściła się siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej. Funkcje przewodniczących Prezydium GRN pełnili: Konstanty Bieńkowski (do 1969 roku) i Jan Krzywania (do końca roku 1972). Dnia 1 stycznia 1973 roku utworzono tu Gminną Radę Narodową, przyłączając do gminy gromadę Nebrowo Wielkie. Kolejnymi naczelnikami gminy byli: Jerzy Kołpajło, Marian Buliński i Ryszard Borowski. Po 1945 roku Sadlinki stały się prężnym ośrodkiem życia oświatowo-kulturalnego. W roku 1946 zorganizowano tu szkołę podstawową. W 1957 roku oddano do użytku nowy, pięcioizbowy budynek lekcyjny. W roku 1974 w ośmioklasowej szkole było 264 uczniów i trzynastu nauczycieli. Oprócz szkoły we wsi działały także: wiejski dom kultury, biblioteka publiczna i kino. W 1970 roku wieś liczyła 915 mieszkańców.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego zbudowany w 1930 r. Po drugiej stronie ulicy znajduje się cmentarz którego początek datuje się na 1912 r.
- zabudowania z przełomu XIX/XXw.
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
- Gimnazja
- Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II w Sadlinkach[1]
- Szkoły Podstawowe
- Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Sadlinkach
- Przedszkola
- Przedszkole Publiczne w Sadlinkach[2]
W Sadlinkach działa także Gminna Biblioteka Publiczna przy ul.Grudziądzkiej 14a[3]
Instytucja[edytuj | edytuj kod]
W tej miejscowości działają takie instytucje jak:
- Urząd Pocztowy Sadlinki[4]
- Powiślański Bank Spółdzielczy w Kwidzynie. Oddział w Sadlinkach[5]
- Przychodnia Medycyny Rodzinnej[6]
- Posterunek Policji w Sadlinkach[7]
Związki i stowarzyszenia[edytuj | edytuj kod]
Stowarzyszenia działające w Sadlinkach:[8]
- Klub Piłkarski SPÓJNIA Sadlinki
- Stowarzyszenie PLEJADA w Sadlinkach
- Stowarzyszenie AWANS – Stowarzyszenie na rzecz promocji i Rozwoju Gminy Sadlinki
- Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Gminy Sadlinki
- Uczniowski Klub Sportowy" Nadwiślanin"
Zapisy nazewnictwa[edytuj | edytuj kod]
- 1346 - Czedil
- 1380 - Zaltil
- 1383 - Czadil
- 1393 - Czadel
- 1550 - Zedeln, Czedeln
- 1558 - Zedeln
- 1559 - Czedeln
- 1663 - Sedlin
- 1790 - Sedlinen
- 1885 - Sadlinki
- 1945 - Sedlinen
- 1951 - Sadlinki
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zespół Szkół w Sadlinkach - Szkoły - Jednostki organizacyjne - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki, www.sadlinki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Przedszkole - Jednostki organizacyjne - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki, www.sadlinki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Gminna Biblioteka Publiczna - Jednostki organizacyjne - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki, www.sadlinki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Poczta - Instytucje - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki, www.sadlinki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Bank - Instytucje - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki, www.sadlinki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Służba zdrowia - Instytucje - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki, www.sadlinki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Policja - Instytucje - Samorządowy Portal Gminy Sadlinki, www.sadlinki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Sadlinki - samorządowy portal internetowy: Stowarzyszenia i związki
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sadlinki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 199.
| |||||||||||
