Przejdź do zawartości

Salwian z Marsylii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Salwian z Marsylii
Salvianus
Kraj działania

Cesarstwo Rzymskie

Data i miejsce urodzenia

ok. 400
Trewir?

Data i miejsce śmierci

~470?
Marsylia

Wyznanie

chrześcijaństwo

Kościół

Kościół powszechny

Prezbiterat

429

Salwian z Marsylii (ur. ok. 400 w Trewirze lub Kolonii, zm. ok. 470? Marsylia) – wczesnochrześcijański pisarz. Jak sam Salwian wskazuje, jego ziemią ojczystą była Galia[1]. Należał do wyższych sfer społeczeństwa późnego antyku, o wykształceniu prawniczym, o czym świadczy jego jurydyczna terminologia[2]. Ożenił się z niechrześcijanką Palladią, a kiedy narodziła im się córka Auspiciola, małżonkowie postanowili żyć we wstrzemięźliwości, a swój dobytek rozdać ubogim. Przez krótki okres (około roku 426) Salwian przebywał w Lerynie wraz z Honoratem. Później udał się do Marsylii, gdzie wstąpił do klasztoru Świętego Wiktora. W roku 429 przyjął święcenia kapłańskie. Żył przynajmniej do 469 lub 470 roku.

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]

Spośród dzieł Salwiana z Marsylii do naszych czasów zachowały się dwa:

  • Do Kościoła, czyli przeciw chciwości (Adversus avaritiam/Ad Ecclesiam)

Salwian napisał to dzieło pod pseudonimem Tymoteusz. Krytykował bogacenie się jednostek kosztem ogółu społeczeństwa, a zwłaszcza jego najuboższych członków. Jego krytyka wynikała z tego, co sam obserwował w życiu Kościoła oraz z jego własnej religijności, odwołującej się do idei życia pierwszych chrześcijan[3][4].

Teraz zamiast tego wszystkiego nastały: chciwość, żądza, grabież oraz te, które są ich wspólniczkami, zjednoczone z nimi jakby siostrzaną więzią: zazdrość, nieprzyjaźń, okrucieństwo, zbytek, lubieżność, zdrada - ponieważ te pierwsze służą do korzystania z tych drugich.(...) Stałeś się, Kościele, słabszy na skutek twej płodności, wzrastając - chwiejesz się i mniej władasz siłami.(...) Praktykujesz jedynie czytanie na temat tej cnoty, a jej samej nie zachowujesz; wiedzą jesteś blisko niej, lecz sumieniem daleko.[5]

  • O rządach Bożych (De gubernatione Dei)

Dzieło powstało prawdopodobnie w oparciu o wygłoszone kazania, odwołujące się dość obszernie do bieżących wydarzeń historycznych. W pierwszej części Salwian podkreśla obecność i opatrzność Boga w historii człowieka. W dalszej części utworu autor uzasadnia nieszczęścia, jakie spadają na państwo rzymskie oraz na Kościół, co jest wynikiem zepsucia moralnego w państwie i Kościele[6]. W końcowej części dzieła autor zestawia moralność pogan z moralnością odstępczych chrześcijan, wskazując na wyższość tych pierwszych. Dzieło jest więc wezwaniem do nawrócenia chrześcijan[7].

Oto niezliczone tysiące chrześcijan codziennie przebywają na widowiskach, na których dzieją się rzeczy niemoralne. Czy Bóg tymi, którzy żyją w taki sposób, może się opiekować? Czy Bóg może patrzeć na tych, którzy balują w cyrku i cudzołożą w teatrach?(...) To my naszą nieczystością gorszymy barbarzyńców.[8]

  • Korespondencja (dziewięć listów).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. O rządach Bożych VI/13:72
  2. Salwian z Marsylii, Dzieła wszystkie, UKSW Warszawa 2010, s. 8
  3. Salwian z Marsylii, Dzieła wszystkie, UKSW Warszawa 2010, s.11, 12
  4. List 9:9, 18-20
  5. Do Kościoła, czyli przeciw chciwości 1/I:3-5
  6. Zob. Maciej Wojcieszak, Anima Imperium Romanum. Społeczeństwo Afryki rzymskiej w relacji Salwiana z Marsylii, "Christianitas Antiqua" VII (2015), s. 154-163.
  7. Salwian z Marsylii, Dzieła wszystkie, UKSW Warszawa 2010, s.13-15
  8. O rządach Bożych 6/IV:20; 7/VI:24