Samborowo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Samborowo
wieś
Ilustracja
Zabytkowy przyczółek obronny mostu kolejowego na rzece Drwęca
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Ostróda

Liczba ludności (01.06.2012)

1446

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-100[2]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0485374

Położenie na mapie gminy wiejskiej Ostróda
Mapa konturowa gminy wiejskiej Ostróda, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Samborowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Samborowo”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Samborowo”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Samborowo”
Ziemia53°39′57″N 19°49′03″E/53,665833 19,817500[1]
Strona internetowa

Samborowo (niem. Bergfriede) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda[3][4], nad rzekami: Drwęcą i Poburzanką oraz częściowo nad Jeziorem Drwęckim, przy drodze krajowej nr 16 (OgrodnikiDolna Grupa) i linii kolejowej Ostróda – Iława.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Samborowo liczy 1615 mieszkańców i zajmuje powierzchnię 15,11 km², co stanowi 3,77% powierzchni całej gminy. Samborowo to wieś o charakterze mieszkalnym, ze względu na swoje atrakcyjne położenie i dogodne połączenia komunikacyjne zatraca cechy tradycyjnej osady wiejskiej, a staje się prężnym ośrodkiem produkcyjno-usługowym i mieszkalnym. Na terenie wsi znajdują się: Publiczne Przedszkole Samorządowe i Szkoła Podstawowa. Organizacje działające na rzecz aktywizacji środowisk lokalnych: Gminny Ośrodek Kultury, Ochotnicza Straż Pożarna, Oddział Akcji Katolickiej, Stowarzyszenie Diabetyków.

Ponadto we wsi znajduje się Rodzinny Dom Pomocy „Leoniszki”. Wieś jest wyposażona w infrastrukturę usługowo-handlową i jest skomunikowana siecią komunikacji PKS i PKP, a dawniej ZKM w Ostródzie (dziś Żegluga Ostródzko-Elbląska) – linia nr 10. W gminie Ostróda Samborowo jest największą i najszybciej rozwijającą się wsią.

We wsi znajduje się stacja kolejowa, z której odjeżdżają pociągi do Bydgoszczy, Olsztyna, Jabłonowa Pomorskiego, Iławy, Gdyni i Torunia.

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Samborowo[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0485380 Samborówko część wsi
0485397 Zabłocie część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1351 r. sołtys otrzymał ziemię o powierzchni „sześciu radeł pruskich”[5]. W 1365 r. w dokumencie lokacyjnym Prus Wiltut otrzymał 11 radeł. W 1419 r. komtur ostródzki nadał ziemię wielkości trzech radeł pruskich z prawem połowu ryb w rzece Drwęcy niejakiemu Michałowi. W czasach krzyżackich wieś pojawia się w dokumentach w roku 1437, podlegała pod komturię w Ostródzie, były to dobra krzyżackie o powierzchni 53 włók[6]. W latach 1437–1438 była to wieś pruska i liczyła 53 radła. Czynsz (danina) dla Zakonu wynosiła dwadzieścia szelągów od radła. W 1498 r. niejaki Stenzel, za wierną służbę, otrzymał dwa radła w Samborowie.

W 1540 r. w Samborowie mieszkali: sołtys, karczmarz, rybak pszczelarz i woni Prusowie. W latach 1548–1549 była to wieś czynszowa, 11 radeł należało do dwóch wolnych kmieci, sześć włók do sołtysa, a 26 radeł do chłopów (po dwa radła dla każdego). W 1565 r. książę Albrecht nadał za zasługi Wolfowi von Kreyzenowi (starosta ostródzki) lasu położone na północ od Samborowa. W 1584 r. wieś obejmowała obszar 47 radeł, a we wsi byli wolni Prusiowie o nazwiskach Schulz, Lange, Kassubek, Jakub, Gnat. W 1590 r. posługę duszpasterską w Samborowie pełnił pastor ze Smykowa.

W 1621 r. wieś obejmowała obszar 47 radeł i zamieszkała była w większości przez ludność polską. Po pierwszej wojnie szwedzkiej zostało we wsi 9 wolnych gospodarstw dziedzicznych. W 1789 r. Samborowo było wsią królewską z 29 domami. W 1861 r. wieś obejmowała obszar 3910 mórg i mieszkało w niej 519 osób. W tym czasie w Samborowie był tartak, mleczarnia, oberża i stacja kolejowa. We wsi mieszkało sześciu chłopów szarwarkowych, czterech robotników tartacznych i dwóch komorników.

W 1910 r. we wsi mieszkało 529 osób, w tym 195 Polaków. W 1939 r. we wsi było 906 mieszkańców. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946[7].

Jedna z dwóch wież obronnych (MG-Turm/Blokhauz) mostu kolejowego na Drwęcy w Samborowie, tego typu obiekty znajdują się także na moście kolejowym w Tomarynach
Parafia św. Stanisława w Samborowie

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • kościół neogotycki św. Stanisława Biskupa i Męczennika z 1908, rozbudowany w latach 1989–1991;
  • neogotyckie budynki dworca kolejowego;
  • bunkry z pocz. XX w. nad Drwęcą[8].

Ulice Samborowa[edytuj | edytuj kod]

Brzozowa (trasa na Gierłoż i Rożental), Długa (trasa na Zabłocie), Dworcowa, Jodłowa, Krótka, Kwiatowa, Leśna, Łąkowa, Miła, Modrzewiowa, Ogrodowa, Ostródzka (droga krajowa nr 16, trasa na Ostródę i Iławę), Piaskowa, Polna, Przemysłowa, Słoneczna, Sosnowa, Spokojna, Sportowa, Spółdzielcza, Szkolna, Świerkowa, Tartaczna, Zatorze.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120567
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1132 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  4. a b GUS. Rejestr TERYT.
  5. Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 52.
  6. Cz. Baszyński: Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w. „Zapiski historyczne”, t. 25, 1960, s 103-118, za Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
  7. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  8. Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8, s. 243.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.