Samochód pancerny

Polski samochód pancerny wz. 34 z okresu II wojny światowej

Radziecki lekki samochód pancerny BA-64 z okresu II wojny światowej

Brytyjski Daimler Ferret z okresu zimnej wojny

Kolumna współczesnych francuskich Véhicule Blindé Léger

Samochód pancerny – opancerzony pojazd mechaniczny, zwykle uzbrojony w armatę lub karabiny maszynowe, zazwyczaj umieszczone w wieży obrotowej.

Opis i zastosowanie

Podstawowym przeznaczeniem większości samochodów pancernych było rozpoznanie, rzadziej walka. Zazwyczaj pancerz samochodów pancernych chronił tylko przed pociskami karabinowymi i odłamkami. W zależności od masy i uzbrojenia czasami wyróżnia się lekkie, średnie i ciężkie samochody pancerne. Samochodów pancernych nie należy mylić z kołowymi transporterami opancerzonymi, których zadaniem jest przewożenie żołnierzy.

Historia

Pierwsze samochody pancerne skonstruowano w pierwszej dekadzie XX wieku, apogeum ich rozwoju nastąpiło przed i w okresie II wojny światowej. Stopniowo powstające konstrukcje charakteryzowały się lepszymi własnościami w terenie i uzbrojeniem. Zamiast samochodów dwuosiowych z napędem na tylną oś, budowanych na podwoziach samochodów cywilnych, zaczęły powstawać konstrukcje z napędem na wszystkie koła, a liczba osi wzrosła w niektórych konstrukcjach do czterech.

II wojna światowa

Odmianą samochodów pancernych były w okresie II wojny światowej:

• samochody opancerzone oraz opancerzone samochody rozpoznawcze – lekko opancerzone małe samochody, czasami odkryte od góry i bez stałego uzbrojenia
• wozy wsparcia ogniowego – ciężkie samochody pancerne, uzbrojone w armatę kalibru powyżej 57 mm i służące przede wszystkim do walki

Polskie, historyczne konstrukcje samochodów pancernych

• Ford FT-B – samochód pancerny z 1920 r.
• wz. 28 – półgąsienicowy samochód pancerny
• Ursus wz. 29
• wz. 34 – podstawowy polski samochód pancerny z 1939 r.
• Kubuś – improwizowany samochód pancerny z powstania warszawskiego (jeden egzemplarz)
• Korfanty, Doliwa, Ślązak, Woźniak-Walerus, Górny Śląsk-Alzacja, Powstaniec – samochody III powstania śląskiego
• Tank Piłsudskiego i Kresowiec – samochody Orląt lwowskich z 1918 r.

Obecne zastosowanie samochodów pancernych

Po wojnie w wyposażeniu większości armii samochody pancerne zostały zastąpione przez rozpoznawcze transportery opancerzone lub gąsienicowe bojowe wozy rozpoznawcze. W odniesieniu do pojazdów współczesnych, terminologia „samochód pancerny” raczej nie jest już używana, natomiast po wojnie z klasy samochodów pancernych wyewoluowały:

• samochody opancerzone – lekko opancerzone wielozadaniowe pojazdy terenowe (np. AMZ Dzik, International MaxxPro)
• kołowe opancerzone transportery rozpoznawcze (np. BRDM-2, EE-9 Cascavel)
• kołowe bojowe wozy rozpoznawcze (np. ERC 90 Sagaie, Luchs)

Zobacz też

• czołg
• bojowy wóz piechoty
• transporter opancerzony
• MRAP

Linki zewnętrzne

• Polska Broń Pancerna. pibwl.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-08-10)].