Samotka
| Hylaeus[1] | |||
| Fabricius, 1793 | |||
 samiec Hylaeus annularis | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd |
trzonkówki | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
samotka | ||
| Synonimy | |||
| |||
Samotka[2] (Hylaeus) – rodzaj pszczół samotnych z rodziny lepiarkowatych (Colletidae).
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Samotki są pszczołami bardzo słabo owłosionymi[3]. Brak owłosienia służącego do przenoszenia pyłku (szczoteczek) u samic. Ubarwienie kutikuli jest przeważająco czarne z różnym udziałem koloru żółtego lub białego, u niektórych gatunków występuje również kolor czerwony[3]. U wielu gatunków występuje żółte lub białe ubarwienie z przodu głowy, które jest cechą gatunkową (choć występuje również zmienność wewnątrzgatunkowa). U samców jasna „maska” jest bardziej rozwinięta niż u samic (u większości polskich gatunków obejmuje u nich również nadustek[4]).
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Część gatunków gniazduje w samodzielnie wykopanych ziemnych norkach, inne wybierają miejsca takie jak puste wnętrza pędów roślin, niektóre gatunki gniazdują wewnątrz galasów[5]. Gniazdo jest od wewnątrz pokrywane przez samicę wydzieliną nakładaną przy pomocy języczka, która zastyga w przezroczystą celofanową powłokę (wydzielina ta jest synapomorfią rodziny lepiarkowatych)[6]. Tworzone są z niej przegrody pomiędzy komórkami gniazdowymi, a także przegroda osłaniająca wejście, którą samica pokonuje, wchodząc i wychodząc z gniazda[5].
Typowy dla samotek jest samotniczy tryb życia. Do wyjątków może należeć Hylaeus tricolor[7] występujący w Ameryce Południowej[8].
Większość gatunków samotek nie ma żadnych zewnętrznych struktur do przenoszenia pokarmu do gniazda. Zarówno nektar, jak i pyłek, jest połykany przez samicę i transportowany w wolu[3]. Do wyjątków należy Hylaeus cornutus, u którego samice przenoszą pyłek w zagłębieniu specjalnie ukształtowanego nadustka[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hylaeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Waldemar Celary, Pszczoły dziko żyjące (Hymenoptera: Appoidea: Apiformes) - klucz do rozpoznawania rodzin i rodzajów pszczół wraz z ich charakterystyką, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, 2015, ISBN 978-83-63113-15-5, OCLC 1228833346.
- ↑ a b c d T. Pawlikowski, W. Celary, Pszczołowate – Apidae. Wstęp i podrodzina lepiarkowate – Colletinae. Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXIV, z. 68a, Toruń 2003.
- ↑ Jacek Wendzonka, Hylaeus (Paraprosopis) lineolatus (SCHENCK, 1861) (Hymenoptera, Apoidea, Colletidae) – a new species in Polish fauna, „Wiadomości Entomologiczne”, 33 (2), 2014.
- ↑ a b Paul Westrich, Die Wildbienen Deutschlands, ISBN 978-3-8186-0880-4, OCLC 1098336809.
- ↑ Eduardo A.B. Almeida, Colletidae nesting biology (Hymenoptera: Apoidea), „Apidologie”, 39 (1), 2008, s. 16–29, DOI: 10.1051/apido:2007049, ISSN 1297-9678 [dostęp 2022-04-19] (ang.).
- ↑ Shôichi F. Sakagami, Ronaldo Zucchi, Nests of Hylaeus (Hylaeopsis) tricolor: The First Record of Non-Solitary Life in Colletid Bees, with Notes on Communal and Quasisocial Colonies (Hymenoptera: Colletidae), „Journal of the Kansas Entomological Society”, 51 (4), 1978, s. 597–614, ISSN 0022-8567, JSTOR: 25083856.
- ↑ Hylaeus tricolor - Discover Life Mobile [online] [dostęp 2022-04-19].
- ↑ Zachary M. Portman, John S. Ascher, Daniel P. Cariveau, Nectar concentrating behavior by bees (Hymenoptera: Anthophila), „Apidologie”, 52 (6), 2021, s. 1169–1194, DOI: 10.1007/s13592-021-00895-1, ISSN 1297-9678 [dostęp 2022-04-19] (ang.).