Sangerhausen

Sangerhausen

Herb Flaga
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia-Anhalt
Powiat	Powiat Mansfeld-Südharz
Kod statystyczny	15 0 87 370
Powierzchnia	207,64 km²
Wysokość	154 m n.p.m.
Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość	22 800 109,81 os./km²
Nr kierunkowy	03464
Kod pocztowy	06526
Tablice rejestracyjne	MSH, EIL, HET, ML, SGH
Położenie na mapie Saksonii-Anhaltu Sangerhausen
Położenie na mapie Niemiec Sangerhausen
51°28′N 11°18′E
Strona internetowa

Sangerhausen – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Mansfeld-Südharz, leży ok. 50 km na zachód od Halle (Saale).

Geografia

Położenie geograficzne

Sangerhausen leży na wschodnim skraju Goldene Aue – doliny między południowym Harzem a Kyffhäuser, przez którą przepływa rzeka Helme. Przez miasto płynie strumień Gonna.

Podział miasta

Miasto dzieli się na 14 dzielnic:

Breitenbach Gonna Grillenberg Großleinungen Horla

Lengefeld Morungen Oberröblingen Obersdorf Riestedt

Rotha Wettelrode Wippra Wolfsberg

Rozrost miasta

1 października 2005 do miasta przyłączono wspólnotę administracyjną Sangerhausen (gminy Gonna, Grillenberg, Horla, Lengefeld, Morungen, Oberröblingen, Obersdorf, Rotha i Wettelrode) oraz gminy Breitenbach, Großleinungen i Wolfsberg. Kolejna zmiana administracyjna nastąpiła tego samego roku, 1 grudnia przyłączono gminę Riestedt. Ostatnia ekspansja nastąpiła 1 stycznia 2008, kiedy to miasto wchłonęło gminę Wippra. W przeciągu trzech lat powierzchnia miasta wzrosła ponad sześciokrotnie tzn. z 34,3 do 207,64 km².

Historia

Pierwsze wzmianki o Sangerhausen pochodzą z 840 roku. Według spisu utworzonego między 881 a 899 miasto wymienia się jako Sangerhus. W 991 roku należało do klasztoru Memleben. Prawa miejskie uzyskano w 1194 roku. W 1263 roku wybudowano mury miejskie. Od średniowiecza istotną rolę odgrywały kopalnie srebra i miedzi. W 1525 roku wielu mieszkańców miasta wzięło udział w wojnie chłopskiej. Z tej przyczyny na miasto nałożono 5 000 guldenów kary oraz stracono siedem osób. Reformacja rozwinęła się dopiero po śmierci księcia Jerzego Brodatego {niem. Georg der Bärtige) w 1539 roku.

W 1815 roku Sangerhausen włączono do Prus. Linię kolejową doprowadzono w 1865 roku. Rozwój przemysłu doprowadził do powstania fabryk maszyn, mebli i cukru. W 1951 roku państwowa kopalnia im. Thomasa Müntzera rozpoczęła wydobycie miedzi, które zakończono po zjednoczeniu Niemiec. Do dzisiaj pozostały: kopalnia w dzielnicy Wettelrode, służąca jako muzeum oraz hałda Hohe Linde w północnej części miasta.

Rozwój demograficzny

Liczba mieszkańców (od 31 grudnia 1960):

1824 – 4 419 1895 – 11 414 1946 – 16 220 1950 – 16 753 1960 – 23 778 1981 – 33 822 1984 – 33 466 1986 – 33 064 1995 – 29 734

1997 – 27 798 1998 – 26 917 1999 – 26 121 2000 – 25 399 2001 – 24 881 2002 – 24 337 2003 – 23 836 2004 – 23 435 2005 – 23 261

Polityka

Rada Miejska

Wybierana na pięć lat rada składa się z 36 członków oraz burmistrza.

Skład rady miejskiej:

• CDU 11 radnych
• Die Linke 10 radnych
• niezrzeszeni 7 radnych
• SPD 4 radnych
• FDP 3 radnych
• NPD 1 radny

(stan: wybory komunalne z 5 września 2004)

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, odzieżowy, skórzany, spożywczy oraz rowerowy.

Infrastruktura

Komunikacja

Dworzec kolejowy

Drogi

• Autostrady: A38 – Südharzautobahn, A71 – Thüringer-Wald-Autobahn (obie autostrady są wciąż w budowie).
• Drogi krajowe: B80 (Halle (Saale) – Kassel), B86 (Erfurt – Magdeburg)

Kolej

W mieście znajduje się stacja kolejowa. W Sangerhausen przecinają się linie Halle (Saale) – Kassel i Magdeburg – Erfurt. Szybkie połączenie z Halle zapewnia Kupfer-Express (pol. miedziany ekspres).

Kultura i zabytki

W Sangerhausen znajdują się trzy kościoły pochodzące jeszcze ze średniowiecza: Kościół św. Jakuba (St. Jakobi), św. Ulryka (St. Ulrici) i kościół Mariacki Marienkirche). Ze średniowiecza pochodzą również: Stary Zamek (tylko pozostałości), Nowy Zamek i Ratusz.

Neogotycki Kościół Serca Pana Jezusa (Herz-Jesu) został poświęcony w 1894 roku.

Od 1903 roku w Sangerhausen znajduje się rozarium Europa-Rosarium z największym na świecie zbiorem róż.

W Muzeum Spenglera (Spengler-Museum) znajduje się kompletny szkielet mamuta.

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

• Baunatal, Hesja
• Chełmża, Polska
• Trnawa, Słowacja
• Zabrze, Polska

Osoby

urodzone w Sangerhausen

• Florian Bernhardt (ur. 29 czerwca 1988), sztangista
• Julius von Bose (1809–1894), pruski generał
• Juta z Chełmży (1220–1240), błogosławiona
• Norbert Nachtweih (ur. 4 czerwca 1957), piłkarz
• Kai Niemann (ur. 8 lutego 1973), komponista i piosenkarz
• Werner Rothmaler (1908–1962), botanik i profesor Uniwersytetu Greifswald
• Einar Schleef (1944–2001), reżyser i pisarz
• Paul Winter (1997), niemiecki skoczek narciarski

związane z miastem

• Ägidius Hunnius Młodszy, (1594-1642), teolog, superintendent (nadzorca) Sangerhausen