Bramborski Serbski Casnik
 Pierwszy numer z 5 lipca 1848. | |
| Częstotliwość |
tygodnik |
|---|---|
| Państwo | |
| Adres |
Chociebuż |
| Język | |
| Pierwszy numer |
1848 |
| Ostatni numer |
1918 |
| Redaktor naczelny |
Mato Nowka, Kito Pank, Kito Šwjela |
| Stali współpracownicy | |
Bramborski Serbski Casnik (inna pisownia: Bramborski serski Zassnik, Bramborski ßerski Zaßnik[2]) – tygodnik w języku dolnołużyckim wydawany w Chociebużu w latach 1848–1918[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy numer ukazał się 5 lipca 1848. Założycielem i pierwszym redaktorem naczelnym tygodnika był pastor Mato Nowka, któremu wsparcia udzieliło pruskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz kilku właścicieli ziemskich z Dolnych Łużyc. Pismo miało charakter konserwatywny i nie popierało rewolucyjnych dążeń Wiosny Ludów, rewolucji w Prusach i ogólnoniemieckiego Zgromadzenia Narodowego we Frankfurcie[3]. W 1853 kierowanie redakcją przejął jeszcze bardziej niż Nowka konserwatywny pastor Kito Pank[4]. Od 1863 zastąpił go pastor Kito Šwjela. Nowy redaktor był znany ze współpracy z arystokratą Adolfem von Werdeck[5], który w 1850 sam mianował się przewodniczącym związku serbołużyckiego[4]. W 1880 jednym z redaktorów czasopisma został Mato Kósyk, jednak zakończył współpracę w 1883, kiedy wyjechał do USA[5].
- Przekształcenia
W latach 1881–1885 czasopismo ukazywało się pod zmienionym tytułem, jako „Bramborske Nowiny”, następnie od 1886 do końca jako „Bramborski Casnik”[5][2].
Kontynuacje[edytuj | edytuj kod]
- W latach 1921–1933 Bogumił Šwjela, syn Kito Šwjeli, wydawał tygodnik „Serbski Casnik”, nawiązujący do redagowanego przez ojca „Bramborskiego Serbskiego Casnika”. Pierwszy numer ukazał się 6 stycznia 1921. W lecie 1923 do redakcji została przyjęta Mina Witkojc, która wywarła duży wpływ na profil pisma. Gazeta została zamknięta po dojściu nazistów do władzy[6].
- Kolejnym nawiązaniem do tradycji „Bramborskiego Serbskiego Casnika” jest wydawany od 1954 dwujęzyczny tygodnik „Nowy Casnik” (w językach dolnołużyckim i niemieckim)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W duchu kralozwěrnosći a politiskego konserwatizma – Bramborski Serbski Casnik (1848–1918). nowycasnik.de. [dostęp 2020-02-09]. (dolnołuż.).
- ↑ a b c Sorbian periodicals (chronologically). Serbski institut z. t. / Serbska centralna biblioteka. [dostęp 2019-12-29]. (ang.).
- ↑ Šołta 1984 ↓, s. 70.
- ↑ a b Šołta 1984 ↓, s. 75.
- ↑ a b c „Bój se Boga, cesć togo krala” (2). nowycasnik.de. [dostęp 2020-02-09]. (dolnołuż.).
- ↑ Mjazy wójnoma.
- ↑ Nowy Casnik ako socialistiski organ Domowiny.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Šołta: Zarys dziejów Serbołużyczan. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 1984. ISBN 83-04-01643-5. OCLC 1014505952. (pol.).