Serduszka okazałe
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Lamprocapnos | ||
Gatunek |
serduszka okazałe | ||
Nazwa systematyczna | |||
Lamprocapnos spectabilis (L.) Fukuhara Pl. Syst. Evol. 206: 415 1997[3] | |||
Synonimy | |||
|
Serduszka okazałe, serduszka okazała, ładniczka okazała, biskupie serce, serce Jasia[4][5] (Lamprocapnos spectabilis) – gatunek byliny z rodziny makowatych. Przez długi czas zaliczany był do rodzaju serduszka (Dicentra) i stąd wynika utrwalona nazwa polska. Od 1997 roku gatunek wyodrębniany jest w osobny, monotypowy rodzaj Lamprocapnos[3][6]. W stanie naturalnym występuje w Chinach i Korei[6]. Poza tym szeroko rozpowszechniony w uprawie, sadzony także w Polsce.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny mają wysokość 80–100 cm, są silnie rozgałęzione.
- Liście
- Długoogonkowe liście są potrójnie pierzasto-dzielne, złożone z drobnych szarozielonych listków. Po przekwitnięciu rośliny zanikają.
- Kwiaty
- Są zebrane w jednostronne, zwisające grono lub w kłos. Kwiaty złożone z 2-działkowego, odpadającego kielicha, 4 płatków korony, 1 słupka i 2 trójdzielnych pręcików. Dwa zewnętrzne płatki są półsercowate, różowoczerwone do czerwonych, zaś dwa wewnętrzne małe i białe. Spomiędzy różowych rozdętych płatków wyrastają dwa białe, sprawiające wrażenie wypływającej z serca kropli.
- Korzenie
- Grube, mięsiste, lecz kruche.
Biologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina. Kwitnie od maja do czerwca. Roślina lekko trująca. Cała roślina (a szczególnie korzenie) zawiera trujące substancje. Objawami zatrucia mogą być mdłości, wymioty i biegunka, jak dotąd nie opisano jednak przypadków zatruć[7].
Zmienność
[edytuj | edytuj kod]W ostatnich latach XX wieku bardzo dużą popularnością cieszyła się odmiana 'Alba' o bardzo jasnych, prawie białych kwiatach. W 1997 roku w Anglii wyhodowano odmianę 'Gold Heart' o różowych kwiatach i pędach początkowo także przebarwionych na różowo, a następnie w ciągu lata barwiących się na żółtozielono.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Roślina ozdobna. Serduszkę stosuje się do nasadzeń grupowych na trawnikach lub na rabatach. Można je także sadzić jako soliter na trawnikach. Są także cenionym kwiatem ciętym, także w uprawie przyspieszonej pod osłonami na kwitnienie od marca.
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]- Historia. Do uprawy ogrodowej roślinę wprowadzono w XIX w. Dawniej często spotykane w ogrodach wiejskich[4].
- Wymagania. Nie jest bardzo wymagająca w stosunku do podłoża, choć najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych, próchniczno-gliniastych na stanowiskach półcienistych.
- Rozmnażanie. Rośliny rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią lub zimą, ponieważ wymagają okresu chłodu do pełnego rozwoju. Można także rozmnażać z sadzonek korzeniowych sporządzanych od grudnia do maja. Najmniej wydajną metodą jest podział roślin przeprowadzany wczesną wiosną.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-02] (ang.).
- ↑ a b Lamprocapnos spectabilis. [w:] The Plant List [on-line]. Kew Gardens. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
- ↑ a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 813-814. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland – a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002, s. 67. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-25].
- ↑ Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisława Szczepaniak, Anna Lisiecka: Byliny ozdobne. Poznań: Wydawnictwo AR Poznań, im. A. Cieszkowskiego, 2006. ISBN 83-7160-401-7.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- EoL: 595467
- Flora of China: 250090190
- Flora of North America: 250090190
- GBIF: 2888564
- identyfikator iNaturalist: 204340
- IPNI: 995841-1
- ITIS: 565261
- NCBI: 54415
- Plant Finder: 292782
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2494086
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:995841-1
- Tela Botanica: 47893
- identyfikator Tropicos: 50333650
- USDA PLANTS: LASP8
- CoL: 3S42P