Sheng Shicai

Sheng Shicai

Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1897 Kaiyuan, Liaoning, Cesarstwo Chińskie dynastii Qing
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1970 Tajpej, Tajwan
watażka prowincji Sinciang
Okres	od 1933 do 11 września 1944
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego (1938-1942) Kuomintang (od 1942)

Sheng Shicai (chiń. 盛世才; pinyin Shèng Shìcái; ur. 3 grudnia 1897 w Kaiyuan w prowincji Liaoning, zm. 13 lipca 1970 w Tajpej) – chiński polityk i wojskowy, faktyczny władca prowincji Sinciang w latach 1933–1944 rządzący jako watażka.

Życiorys

Sheng Shicai urodził się w Kaiyuan w prowincji Liaoning. Służył w Armii Narodowej.

Pierwszy raz do prowincji Sinciang został wysłany w 1930 roku, aby służyć pod rozkazami ówczesnego gubernatora Jin Shurena. Podczas zwalczania ujgurskiej rebelii w Kumulu (luty-październik 1931) uzależnił prowincję od ZSRR, w zamian uzyskując pomoc w likwidowaniu powstania. Realną władzę nad prowincją sprawował wtedy konsul generalny ZSRR w Urumczi.

W 1933 zaczął rządzić Sinciangiem jako watażka. W 1936 roku wygnał około 20 tysięcy Kazachów z Sinciangu na tereny opanowane przez Huihui (chińskich muzułmanów), dowodzonych przez generała Ma Bufanga. Kazachowie zostali wymordowani przez wojska Ma (ocalało jedynie 135 osób). W latach 1928–1937 na terenie Sinciangu miała miejsce muzułmańska rebelia pod dowództwem Ma Zhongyanga, ale ostatecznie Sheng Shicai pokonał rebeliantów, w czym pomogło mu sowieckie wsparcie.

W 1937 roku doprowadził do czystek na terenie prowincji Sinciang na wzór czystek, które przeprowadził Józef Stalin w Związku Radzieckim. Stalin zażądał aby Sheng dołączył do KPZR, co ten uczynił w sierpniu 1938. Prowincja była pod faktycznymi rządami Sowietów, Sheng konsultował się przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji z konsulem w Urumczi.

Uzależniony od ZSRR Sheng zdecydował się w 1942 roku na próbę usamodzielnienia. Wystąpił z KPZR i usunął wszystkich radzieckich doradców, w tym Mao Zemina, brata Mao Zedonga. Podejmując te działania liczył, że Kuomintang będzie popierał jego rządy w prowincji. Po porażce III Rzeszy w bitwie pod Stalingradem ponownie próbował zmienić front. Stalin odmówił, a o próbach Shenga poinformował władze kuomintangowskie. W sierpniu 1944 roku został usunięty ze stanowiska gubernatora.

W 1942 roku dołączył do partii Kuomintang, a 11 września 1944 roku stał się członkiem kuomintangowskiego rządu, w którym objął funkcję ministra rolnictwa i leśnictwa. Po zakończeniu chińskiej wojny domowej uciekł na Tajwan. Zmarł tam 13 lipca 1970 roku w Tajpej z powodu krwotoku śródmózgowego.

Bibliografia

• Andrew D. W. Forbes (1986)Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: a political history of Republican Sinkiang 1911-1949. Cambridge, Anglia: CUP Archive.
• Li Chang (2006). Maria Roman Sławiński. ed. modern history of China (illustrated ed.). Księgarnia Akademicka.