Siedem filarów mądrości

Siedem filarów mądrości

Seven Pillars of Wisdom

Autor	Thomas Edward Lawrence
Tematyka	wspomnienia wojenne
Typ utworu	powieść autobiograficzna
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Wielka Brytania
Język	angielski
Data wydania	1926 (ukończona w 1922)
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1971
Wydawca	Państwowy Instytut Wydawniczy
Przekład	Jerzy Schwakopf

Siedem filarów mądrości – autobiograficzna powieść autorstwa Thomasa Edwarda Lawrence’a z 1926 roku.

Tytuł pochodzi z Księgi Przysłów 9,1: „Mądrość zbudowała sobie dom i wyciosała siedem kolumn”. Przed pierwszą wojną światową Lawrence rozpoczął prace nad książką naukową o siedmiu wielkich miastach Bliskiego Wschodu, która miała być zatytułowana Siedem filarów mądrości. Kiedy wybuchła wojna, a książka była nieukończona, Lawrence postanowił zniszczyć rękopis.

Po zakończeniu wojny Lawrence postanowił opisać w formie powieści wspomnienia ze swojej działalności wśród Arabów.

Zarys treści

Fabuła powieści oparta jest na doświadczeniach T.E. Lawrence’a w Arabii podczas I wojny światowej, w szczególności związanych ze zdobyciem fortu Akaba oraz Damaszku. Lawrence, brytyjski oficer, dołącza do wojsk emira Fajsala, przywódcy arabskiego powstania skierowanego przeciwko Turkom. Po przebyciu pustyni wraz z niewielkim oddziałem wojska oraz po udanym ataku na fort Akaba (przeprowadzonym pomiędzy 6 maja a 6 lipca 1917), zyskuje status bohatera wśród Arabów i Anglików. Angażuje się również w polityczne próby zjednoczenia plemion arabskich. Do najważniejszych wątków powieści zalicza się też konflikt wewnętrzny bohatera związany z poszukiwaniem własnej tożsamości oraz koniecznością wyboru lojalności względem ojczystej Brytanii i nowo poznanych wśród pustynnych plemion przyjaciół.

Odbiór powieści

W uznaniu zasług Lawrence’a awansowano do stopnia pułkownika. Lawrence był gorącym zwolennikiem powstania samodzielnego państwa arabskiego, ale jego plany udało się tylko częściowo zrealizować. Rozczarowany, wycofał się z działalności w sprawach arabskich na początku lat 20. XX wieku.

Zarówno twórca, jak i jego dzieło znaleźli entuzjastów, ale także zagorzałych przeciwników. Kwestionowano prawdziwość relacji Lawrence’a, doszukiwano się u autora ukrytych intencji, widziano w nim gorliwego wykonawcę polityki angielskiej na Bliskim Wschodzie lub przeciwnie – fanatycznego obrońcę wolności Arabów – bądź upatrywano w nim klasycznego outsidera, służącego własnej idei. Zgadzano się na jedno: że książka jest utworem nieprzeciętnym i świadczy o dużych zdolnościach literackich autora oraz odsłania bogatą osobowość, skomplikowaną, złożoną z wielu sprzecznych cech; ukazuje człowieka, który nie potrafi pogodzić się z samym sobą i siebie samego zaakceptować.

Powieść stała się inspiracją dla filmu Lawrence z Arabii z roku 1962 w reżyserii Davida Leana oraz piosenki „Seven Pillars of Wisdom” z roku 2019 autorstwa zespołu Sabaton.

Bibliografia

• XXL. Lew Hidżasu. „Komandos”. 5/97. ISSN 0867-8669. brak numeru strony
• T.E. Lawrence: Siedem filarów mądrości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Siedem filarów mądrości (1926) w formacie HTML (ang.)