Sieniawa (województwo małopolskie)
Na mapach: 
49°32′16″N 19°56′19″E/49,537778 19,938611
49°32′16″N 19°56′19″E/49,537778 19,938611
| wieś | |
 Remiza strażacka w Sieniawie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (31.01.2022) |
1951[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
34-723[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KNT |
| SIMC |
0462249 |
Położenie na mapie gminy Raba Wyżna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego  | |
| 49°32′16″N 19°56′19″E/49,537778 19,938611[1]
| |
Sieniawa[4] – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Raba Wyżna[5][6], w Kotlinie Rabczańskiej[7].
W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie nowosądeckim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (T. X), we wsi w roku 1869 było 129 domów i 734 mieszkańców (363 mężczyzn i 371 kobiet), natomiast w roku 1888 wieś liczyła już 141 domów. Ludność wynosiła wtedy 755 (369 mężczyzn oraz 386 kobiet). Miejscowość do lat 80. XX wieku należała, razem z Rokicinami oraz Bielanką do rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława BM w Rabie Wyżnej. Tutaj także znajdują się źródła rzeki Raby.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| części wsi | Bachulówka Niżnia, Bachulówka Wyżnia, Bełtówka, Cepielówka, Chorówka, Cielichówka, Domałówka, Dudkówka, Ferkówka, Gapkówka, Jańczurówka, Janelówka, Janickówka, Kalębówka, Kotarbówka, Kowalówka, Królówka Niżnia, Królówka Wyżnia, Kudłasówka, Łajkówka, Martaużówka, Pasternakówka, Piaskówka, Pietrówka, Pytlówka, Rusnakówka, Stafirówka, Stanikówka, Szewczykówka, Talagówka, Trybuniówka, Węglarzówka, Wilkówka, Wszołówka, Zagroda, Żądłówka |
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8].
- Kościół filialny pw. św. Antoniego.
Kościół wybudowany kosztem właściciela wsi Andrzeja Sendzimira herbu Ostoja i jego żony Anny z Sierakowskich w latach 40. XVIII wieku.
- Dwór, spichrz, park.
Dworek dawnych właścicieli (w ciągu wieków były to rodziny: Sierakowskich, Sendzimirów następnie Borowskich, Zduniów i Głowińskich) stojący naprzeciw nowego kościoła parafialnego pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP.
- Zespół parkowo-dworski.
Inne zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Drewniana dzwonnica w centrum wsi na roli Pytlówka.
Oświata[edytuj | edytuj kod]
W 2008 roku uroczyście obchodzono 100-lecie utworzenia w Sieniawie szkoły podstawowej. Jej pierwszym nauczycielem był Franciszek Boroń, a placówce patronuje Władysław Orkan.
Osoby związane z miejscowością[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Boroń (1884-1972), pedagog, organizator szkoły podstawowej (1909-1920 z przerwą 1914-1918), radny
- Stanisław Janik (1928–1998), polski ratownik górski, przewodnik i działacz turystyczny oraz jego brat Antoni Janik (ur. 1930).
- Andrzej Zoll, prawnik, były przewodniczący PKW, sędzia i prezes Trybunału Konstytucyjnego oraz Rzecznik Praw Obywatelskich, profesor zwyczajny i wykładowca akademicki.
Wybrana bibliografia na temat historii Sieniawy (źródła i literatura)[edytuj | edytuj kod]
- Kronika parafii Raba Wyżna T. I, 1835 – 1993, oprac. M. Pietrzak, Kraków – Raba Wyżna 2011.
- Lustracja województwa krakowskiego 1765, cz. 1: powiaty sądecki, szczyrzycki, biecki, czchowski oraz księstwa zatorskiego i oświęcimskie, wyd. A. Falniowska-Gradowska, Warszawa – Kraków 1973, s. 62 – 63.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. B. Chlebowskiego, F. Sulimierskiego, W. Walewskiego, T. X, Warszawa 1889, s. 559.
- Gmina Raba Wyżna, zebrał i oprac. E. Siarka, Kraków – Michałowice 2004.
- J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa, 1998.
- M. Koszarek, Z dziejów Parafii Św. Stanisława BM w Rabie Wyżnej w latach 1580–2001, Kraków 2001.
- J. Kracik, Duchowe niedostatki wsi beskidzkiej w przeddzień utworzenia parafii – Spytkowice 1758, [w:] „Nasza Przeszłość” 60: 1983, s. 161–191.
- J. Kracik, Parafia Raba Wyżna w XVI – XVIII wieku, [w:] "Analecta Cracoviensia" XXX – XXXI 1998-1999, s. 493 – 503.
- J. Kracik, Spytkowice za królewskich i cesarskich czasów. Wieś i parafia, Kraków 2008.
- T. Kubowicz, Sieniawa, [w:] 25-lecie Klubu Raba Wyżna w Ameryce Północnej…i tam gdzie nasze korzenie, Chicago 1996, bs.
- M. Łukaszczyk, 550 lat dekanatu nowotarskiego, Nowy Targ 1998.
- Z. Pytel, M. Susek, Drewniane Świątynie Archidiecezji krakowskiej, Kraków 1999, s. 120.
- J. Wójcik, Zarys dziejów Sieniawy na tle Gminy Raba Wyżna, Kraków 1998.
- A. Zoll, Zollowie. Opowieść rodzinna, Kraków 2011.
- Oficjalna strona Szkoły podstawowej im. Władysława Orkana w Sieniawie
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122264
- ↑ Statystyka styczeń 2022. rabawyzna.pl. [dostęp 2022-01-22].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1149 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Sieniawa 2.), wś, powiat nowotarski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 559.
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa 1998.
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-15].
- Siedziba gminy: Raba Wyżna
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
