Sierścinek rudobrzuchy
| Protochromys fellowsi[1] | |||
| (Hinton, 1943) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sierścinek rudobrzuchy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Sierścinek rudobrzuchy[5] (Protochromys fellowsi) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący endemicznie w Papui-Nowej Gwinei[4][6].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1943 roku brytyjski teriolog Martin Hinton nadając mu nazwę Melomys fellowsi[3]. Holotyp pochodził z Baiyanki, na wysokości 2440 m n.p.m., między zlewniami rzek Purari i Ramu, w Papui-Nowej Gwinei[6]. Jedyny przedstawiciel rodzaju sierścinek[5] który opisał w 1996 roku australijski zoolog James I. Menzies[2].
Takson fellowsi był pierwotnie opisywany jako bardzo odrębny gatunek z rodzaju Melomys, ale jego włączenie do tego rodzaju było zawsze kwestionowane[7]. W 1996 roku utworzono rodzaj Protochromys na podstawie cech morfologicznych (takie jak bladożółte siekacze i szczegóły budowy czaszki), które odróżniały go od Melomys i Paramelomys[7]. Później Protochromys trafił do grupy Uromys[7]. To, czy Protochromys jest spokrewniony z Melomys, Paramelomys lub innymi rodzajami Hydromyini, nie zostało jeszcze ustalone w żadnej molekularnej analizie genetycznej[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[7].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Protochromys: gr. πρωτο- prōto „pierwszy, przed”; ωχρος ōkhros „jasnożółty”; μυς mus, μυoς muos „mysz”[2].
- fellowsi: etymologia nieznana; okaz typowy został odłowiony przez australijskiego ornitologa Fredericka Shaw Mayera i trafił do Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, gdzie Hinton pracował na Wydziale Zoologii; w oryginalnym, krótkim opisie nie wskazał etymologii nazwy fellowsi[8].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Sierścinek rudobrzuchy występuje we wschodniej części wyżyn Nowej Gwinei od obszarów Porgery na wschód do gór Hagen i Góry Wilhelma w Górach Bismarcka; być może występuje dalej na zachodzie i wschodzie w Papui-Nowej Gwinei[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 70–80 mm, długość ogona 79–88 mm, długość ucha 9–11 mm, długość tylnej stopy 18–20 mm; brak danych dotyczących masy ciała[9].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Sierścinek rudobrzuchy występuje na wysokościach od 1800 do 2600 m n.p.m. Zamieszkuje górskie lasy mgliste[4].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Sierścinek rudobrzuchy jest dość pospolity w znanych miejscach występowania. Zajmuje stosunkowo duży obszar. Nie są znane większe zagrożenia dla tego gatunku; żyje on powyżej strefy wykorzystywanej przez rolnictwo, ale lokalnie, w zachodniej części zasięgu, wydobycie złota, srebra i miedzi może być dla niego zagrożeniem. Sierścinek rudobrzuchy jest przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody uznawany za gatunek najmniejszej troski[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Protochromys fellowsi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c J.I. Menzies. A systematic revision of Melomys (Rodentia: Muridae) of New Guinea. „Australian Journal of Zoology”. 44 (4), s. 416–417, 1996. DOI: 10.1071/ZO9960367. ISSN 0004-959X. (ang.).
- ↑ a b M.A.C. Hinton. Preliminary Diagnoses of five new Murine Rodents from New Guinea. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eleventh series. 10 (68), s. 554, 1943. DOI: 10.1080/03745481.1943.9728040. (ang.).
- ↑ a b c d K. Helgen, T. Leary & D. Wright, Protochromys fellowsi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T13119A22459833.en [dostęp 2022-02-27] (ang.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 283. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Protochromys fellowsi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-02-27].
- ↑ a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 502. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 132. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 708. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).