Siergiej Chudiakow

Siergiej Aleksandrowicz Chudiakow
Сергей Александрович Худяков
Սերգեյ Ալեքսանդրի Խուդյակով
	marszałek lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	7 stycznia 1902 ; Bolszoj Taglar
Data śmierci	18 kwietnia 1950
	Przebieg służby
Lata służby	1917–1945
Siły zbrojne	Armia Czerwona; Wojskowe Siły Powietrzne
Stanowiska	dowódca 1 i 12 Armii Lotniczej, szef sztabu Sił Powietrznych ZSRR
Główne wojny i bitwy	wojna domowa w Rosji; II wojna światowa
	Odznaczenia

Siergiej Aleksandrowicz Chudiakow, ros. Сергей Александрович Худяков, orm. Սերգեյ Ալեքսանդրի Խուդյակով) (nazwisko rodowe – Armenak Artiemowicz Chanferianc (ur. 25 grudnia 1901^?/7 stycznia 1902 w Bolszoj Taglar, zm. 18 kwietnia 1950) – radziecki wojskowy narodowości ormiańskiej, marszałek lotnictwa. Ofiara represji stalinowskich.

Życiorys

Urodził się we wsi Bolszoj Taglar w rejonie hadruckim w Górskim Karabachu.

W grudniu 1917 roku wstąpił do Czerwonej Gwardii, a następnie w 1919 do Armii Czerwonej. Początkowo szeregowy żołnierz, a następnie młodszy dowódca oddziału w Baku. Brał udział w walkach z oddziałami białogwardyjskimi. Kolejno zastępca dowódcy i dowódca konnego oddziału rozpoznawczego 1 pułku kolejowego, następnie 344 pułku strzeleckiego, dowódca plutonu, zastępca dowódcy i dowódca szwadronu kawalerii w pułku kawalerii 20 Dywizji Strzeleckiej.

Po zakończeniu wojny domowej w Rosji pozostał w Armii Czerwonej, gdzie pełni kolejno funkcję: dowódcy plutonu, sotni, zastępcy komendanta i komendanta szkoły pułkowej 10 Pułku Czerwonych Kozaków 11 Dywizji Kawalerii. W 1922 roku ukończył kurs dowódców kawalerii w Tyflisie. Następnie szef sztabu 8, a potem 9 Pułku Czerwonych Kozaków 11 Dywizji Kawalerii.

Znaczek pocztowy Armenii, jako czwarty marsz. S. Chudiakow

W 1931 roku został skierowany do lotnictwa i rozpoczął naukę w Wojskowej Akademii Lotnictwa im. Żukowskiego, którą ukończył w maju 1936 roku. Po jej ukończeniu został szefem oddziału operacyjnego sztabu 5 Brygady Ciężkiego Lotnictwa Bombowego, a marcu 1937 szefem oddziału I (operacyjnego) sztabu lotnictwa Białoruskiego Okręgu Wojskowego. W czerwcu 1938 roku został szefem tyłów Sił Powietrznych ZSRR, a w lutym 1940 roku szefem sztabu sił powietrznych Zachodniego Okręgu Wojskowego.

Po ataku Niemiec na ZSRR został szefem sztabu lotnictwa Frontu Zachodniego, a w lutym 1942 roku dowódcą lotnictwa tego frontu. W maju 1942 roku został szefem sztabu Sił Powietrznych Armii Czerwonej, a czerwcu 1942 roku dowódcą 1 Armii Lotniczej wchodzącej w skład Frontu Zachodniego.

W maju 1943 roku został szefem sztabu i zastępcą dowódcy Sił Powietrznych Armii Czerwonej i funkcje te pełnił do zakończenie wojny w Europie. W 1945 roku uczestniczył w konferencji jałtańskiej jako konsultant w kwestiach związanych z lotnictwem.

W czerwcu 1945 roku w związku planowanym atakiem na wojska japońskie został dowódcą 12 Armii Lotniczej, którą dowodził w czasie operacji kwantuńskiej w ramach działań Frontu Zabajkalskiego.

W grudniu 1945 roku został aresztowany przez NKWD pod zarzutem zdrady stanu, a następnie skazany na karę śmierci, zdegradowany i pozbawiony odznaczeń. Został rozstrzelany 18 kwietnia 1950 roku. Miejsce stracenia i pochowania nie jest znane.

W sierpniu 1954 roku wyrokiem Wojskowego Kolegium Sądu Najwyższego ZSRR został zrehabilitowany, a 6 czerwca 1965 dekretem Rady Najwyższej ZSRR przywrócono mu stopień wojskowy marszałka lotnictwa oraz wszystkie nadane mu odznaczenia.

Awanse

generał major (29 października 1941)
generał porucznik (17 marca 1943)
generał pułkownik (10 czerwca 1943)
marszałek lotnictwa (19 sierpnia 1944)

Odznaczenia

Order Lenina
Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie)
Order Suworowa I kl.
Order Suworowa II kl.
Order Kutuzowa I kl.
Order Czerwonej Gwiazdy
Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”

Bibliografia

Praca zbiorowa: Великая Отечественная. Командармы. Военный биографический словарь. Moskwa: Кучково поле, 2005, s. 394-395. ISBN 5-86090-113-5. (ros.).