Sigourney Weaver

	Sigourney Weaver
	Sigourney Weaver
	; Sigourney Weaver; podczas 82. ceremonii wręczenia Oscarów; 7 marca 2010
Imię i nazwisko	Susan Alexandra Weaver
Data i miejsce urodzenia	8 października 1949 ; Nowy Jork
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Jim Simpson (od 1984)
Lata aktywności	od 1971
Nagrody
	Złoty Glob
	Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym; 1989 Goryle we mgle Najlepsza aktorka drugoplanowa; 1989 Pracująca dziewczyna
	Nagroda BAFTA
	Najlepsza aktorka drugoplanowa; 1998 Burza lodowa
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Sigourney Weaver, właśc. Susan Alexandra Weaver^[1] (ur. 8 października 1949 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka.

Występowała w roli Ellen Ripley w serii Obcy, dr. Grace Augustine w filmie Avatar oraz Dian Fossey w filmie Goryle we mgle. Trzykrotnie nominowano ją do Oscara; zdobyła nagrodę BAFTA, Scream Award, Goldene Kamera^[2], trofeum FIFM (Międzynarodowy Festiwal Filmowy)^[3] w Marrakeszu oraz dwa Złote Globy^[4].

Imię Sigourney przyjęła po lekturze powieści F. Scotta Fitzgeralda Wielki Gatsby^[5]^[6].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się i dorastała w Nowym Jorku, jako córka angielskiej aktorki Elizabeth Inglis (z domu Desiree Mary Lucy Hawkins, 1913–2007) i byłego prezesa NBC Universal Sylvestra Weavera (Sylvester Laflin Weaver junior, 1908–2002)^[5]^[7], pochodzenia szkocko-angielskiego^[8]. Uczęszczała do Ethel Walker School w Simsbury, a także do Chapin School, Brearley School i Sarah Lawrence College. W 1972 ukończyła studia na wydziale anglistyki Uniwersytetu Stanforda^[7]. Studiowała sztukę teatralną na Uniwersytecie Yale’a^[5] (razem z Meryl Streep).

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Karierę aktorską rozpoczęła w 1976. Do czasu, gdy jako 29-latka zagrała astronautkę Ellen Ripley w filmie Ridleya Scotta Obcy – ósmy pasażer Nostromo (Alien, 1979), pracowała głównie w teatrze, zagrała kilka ról telewizyjnych i epizodów filmowych, w tym w komedii romantycznej Woody’ego Allena Annie Hall (1977)^[6]. W następnych latach stworzyła pamiętne kreacje w historii kina, między innymi w dramacie politycznym Petera Weira Rok niebezpiecznego życia (The Year of Living Dangerously, 1983, u boku Mela Gibsona i Lindy Hunt), komedii Ivana Reitmana Pogromcy duchów (Ghostbusters, 1984, jako muzyk opętana przez wielowiekową siatkę gatunkową Zuul), komedii Mike'a Nicholsa Pracująca dziewczyna (Working Girl, 1988, z Melanie Griffith i Harrisonem Fordem), dramacie Michaela Apteda Goryle we mgle (Gorillas in the Mist, 1988, w roli Dian Fossey, co stało się początkiem jej zaangażowania w problematykę ochrony goryli górskich jako ginącego gatunku^[6]^[5]) oraz pozostałych częściach serii Obcy.

Pierwszą nominację do Oscara zdobyła w 1986 za rolę w przeboju kinowym Obcy 2. W 1988 była nominowana w dwóch kategoriach jako najlepsza aktorka pierwszo- i drugoplanowa za role w filmach: Goryle we mgle oraz Pracująca dziewczyna. Jest jedną z niewielu aktorek nominowanych do Oscara za role w horrorach.

Była także nominowana do nagrody Tony. Dysponuje głosem operowym.

Zasiadała w jury konkursu głównego na 51. MFF w Cannes (1998).

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1984 wyszła za mąż za reżysera Jima Simpsona, twórcy The Flea Theater, który jako siedemnastolatek wyjechał do Polski, aby się uczyć u Jerzego Grotowskiego, co zmieniło jego życie^[9]. 13 kwietnia 1990 urodziła córkę Charlotte.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

1979: Obcy – ósmy pasażer Nostromo (Alien)
1981: Naoczny świadek (Eyewitness)
1982: Rok niebezpiecznego życia (The Year of Living Dangerously)
1984: Pogromcy duchów (Ghostbusters)
1986: Obcy – decydujące starcie (Aliens)
1988: Goryle we mgle (Gorillas in the Mist: The Story of Dian Fossey)
1988: Pracująca dziewczyna (Working Girl)
1989: Pogromcy duchów II (Ghostbusters II)
1992: Obcy 3 (Alien³)
1992: 1492. Wyprawa do raju (1492: Conquest of Paradise)
1993: Dave
1994: Śmierć i dziewczyna (Death and the Maiden)
1995: Jeffrey
1995: Psychopata (Copycat)
1997: Obcy: Przebudzenie (Alien: Resurrection)
1997: Burza lodowa (The Ice Storm)
1997: Śnieżka dla dorosłych (Snow White: A Tale of Terror)
1999: Kosmiczna załoga (Galaxy Quest)
2001: Wielki podryw (Heartbreakers)
2002: Debiutant (Tadpole)
2003: Kto pod kim dołki kopie... (Holes)
2004: Osada (The Village)
2006: Śniegowe ciastko (Snow Cake)
2007: Zaginiona (The Girl in the Park) jako Julia Sandburg
2008: 8 części prawdy (Vantage Point)
2008: Mama do wynajęcia (Baby Mama)
2009: Modlitwy za Bobby’ego (Prayers for Bobby)
2009: Avatar
2010: Wariat na wolności (Crazy on the Outside)
2010: To znowu ty (You Again)
2011: Dom w głębi lasu (The Cabin in the Woods)
2011: Porwanie (Abduction)
2012: Czerwone światła (Red Lights)
2012: Zimne światło dnia (Cold Light of Day)
2012: Wampirzyce (Vamps) jako Ciccerus
2014: Exodus: Bogowie i królowie jako Tuya
2015: Chappie
2016: Siedem minut po północy (A Monster Calls)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Personalidade: Sigourney Weaver (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-02].
↑ Goldene Kamera 2013 (niem.). Neue Presse. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].
↑ Trofeum FIFM 2008 (ang.). Daily Mail. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].
↑ Sigourney Weaver (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2018-01-02].
↑ ^a ^b ^c ^d Jamie Lee Curtis (2015-02-18): Sigourney Weaver (ang.). Interview. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].
↑ ^a ^b ^c Sigourney Weaver (8 de Outubro de 1949) (port.). Filmow. [dostęp 2018-01-02].
↑ ^a ^b Sigourney Weaver Biography (1949-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2009-02-09].
↑ Sigourney Weaver – What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].
↑ Sigourney Weaver zawstydziła dziennikarkę TVN podczas wywiadu. "Nie wiesz, kto to był Grotowski?". NaTemat.pl. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-30)].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Sigourney Weaver w bazie IMDb (ang.)
Sigourney Weaver w bazie Notable Names Database (ang.)
Sigourney Weaver w bazie Filmweb

[interfilmes-1] Personalidade: Sigourney Weaver (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-02].

[2] Goldene Kamera 2013 (niem.). Neue Presse. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].

[3] Trofeum FIFM 2008 (ang.). Daily Mail. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].

[csfd-4] Sigourney Weaver (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2018-01-02].

[interview-5] Jamie Lee Curtis (2015-02-18): Sigourney Weaver (ang.). Interview. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].

[filmow-6] Sigourney Weaver (8 de Outubro de 1949) (port.). Filmow. [dostęp 2018-01-02].

[filmreference-7] Sigourney Weaver Biography (1949-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2009-02-09].

[ethnicelebs-8] Sigourney Weaver – What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)].

[9] Sigourney Weaver zawstydziła dziennikarkę TVN podczas wywiadu. "Nie wiesz, kto to był Grotowski?". NaTemat.pl. [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-30)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

1940–1959	Jennifer Jones (1943) Ingrid Bergman (1944) Ingrid Bergman (1945) Rosalind Russell (1946) Rosalind Russell (1947) Jane Wyman (1948) Olivia de Havilland (1949) Gloria Swanson (1950) Jane Wyman (1951) Shirley Booth (1952) Audrey Hepburn (1953) Grace Kelly (1954) Anna Magnani (1955) Ingrid Bergman (1956) Joanne Woodward (1957) Susan Hayward (1958) Elizabeth Taylor (1959)
1960–1979	Greer Garson (1960) Geraldine Page (1961) Geraldine Page (1962) Leslie Caron (1963) Anne Bancroft (1964) Samantha Eggar (1965) Anouk Aimée (1966) Edith Evans (1967) Joanne Woodward (1968) Geneviève Bujold (1969) Ali MacGraw (1970) Jane Fonda (1971) Liv Ullmann (1972) Marsha Mason (1973) Gena Rowlands (1974) Louise Fletcher (1975) Faye Dunaway (1976) Jane Fonda (1977) Jane Fonda (1978) Sally Field (1979)
1980–1999	Mary Tyler Moore (1980) Meryl Streep (1981) Meryl Streep (1982) Shirley MacLaine (1983) Sally Field (1984) Whoopi Goldberg (1985) Marlee Matlin (1986) Sally Kirkland (1987) Jodie Foster / Shirley MacLaine / Sigourney Weaver (1988) Michelle Pfeiffer (1989) Kathy Bates (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Jessica Lange (1994) Sharon Stone (1995) Brenda Blethyn (1996) Judi Dench (1997) Cate Blanchett (1998) Hilary Swank (1999)
2000–2019	Julia Roberts (2000) Sissy Spacek (2001) Nicole Kidman (2002) Charlize Theron (2003) Hilary Swank (2004) Felicity Huffman (2005) Helen Mirren (2006) Julie Christie (2007) Kate Winslet (2008) Sandra Bullock (2009) Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Jessica Chastain (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Isabelle Huppert (2016) Frances McDormand (2017) Glenn Close (2018) Renée Zellweger (2019)
2020–2039	Andra Day (2020)

1940–1959	Katina Paksinu (1943) Agnes Moorehead (1944) Angela Lansbury (1945) Anne Baxter (1946) Celeste Holm (1947) Ellen Corby (1948) Mercedes McCambridge (1949) Josephine Hull (1950) Kim Hunter (1951) Katy Jurado (1952) Grace Kelly (1953) Jan Sterling (1954) Marisa Pavan (1955) Eileen Heckart (1956) Elsa Lanchester (1957) Hermione Gingold (1958) Susan Kohner (1959)
1960–1979	Janet Leigh (1960) Rita Moreno (1961) Angela Lansbury (1962) Margaret Rutherford (1963) Agnes Moorehead (1964) Ruth Gordon (1965) Jocelyne LaGarde (1966) Carol Channing (1967) Ruth Gordon (1968) Goldie Hawn (1969) Karen Black / Maureen Stapleton (1970) Ann-Margret (1971) Shelley Winters (1972) Linda Blair (1973) Karen Black (1974) Brenda Vaccaro (1975) Katharine Ross (1976) Vanessa Redgrave (1977) Dyan Cannon (1978) Meryl Streep (1979)
1980–1999	Mary Steenburgen (1980) Joan Hackett (1981) Jessica Lange (1982) Cher (1983) Peggy Ashcroft (1984) Meg Tilly (1985) Maggie Smith (1986) Olympia Dukakis (1987) Sigourney Weaver (1988) Julia Roberts (1989) Whoopi Goldberg (1990) Mercedes Ruehl (1991) Joan Plowright (1992) Winona Ryder (1993) Dianne Wiest (1994) Mira Sorvino (1995) Lauren Bacall (1996) Kim Basinger (1997) Lynn Redgrave (1998) Angelina Jolie (1999)
2000–2019	Kate Hudson (2000) Jennifer Connelly (2001) Meryl Streep (2002) Renée Zellweger (2003) Natalie Portman (2004) Rachel Weisz (2005) Jennifer Hudson (2006) Cate Blanchett (2007) Kate Winslet (2008) Mo’Nique (2009) Melissa Leo (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Jennifer Lawrence (2013) Patricia Arquette (2014) Kate Winslet (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Regina King (2018) Laura Dern (2019)
2000–2019	Jodie Foster (2020)

1968–1979	Billie Whitelaw (1968) Celia Johnson (1969) Susannah York (1970) Margaret Leighton (1971) Cloris Leachman (1972) Valentina Cortese (1973) Ingrid Bergman (1974) Diane Ladd (1975) Jodie Foster (1976) Jenny Agutter (1977) Geraldine Page (1978) Rachel Roberts (1979)
1980–1989	Maureen Stapleton / Rohini Hattangadi (1982) Jamie Lee Curtis (1983) Liz Smith (1984) Rosanna Arquette (1985) Judi Dench (1986) Susan Wooldridge (1987) Judi Dench (1988) Michelle Pfeiffer (1989)
1990–1999	Whoopi Goldberg (1990) Kate Nelligan (1991) Miranda Richardson (1992) Miriam Margolyes (1993) Kristin Scott Thomas (1994) Kate Winslet (1995) Juliette Binoche (1996) Sigourney Weaver (1997) Judi Dench (1998) Maggie Smith (1999)
2000–2009	Julie Walters (2000) Jennifer Connelly (2001) Catherine Zeta-Jones (2002) Renée Zellweger (2003) Cate Blanchett (2004) Thandie Newton (2005) Jennifer Hudson (2006) Tilda Swinton (2007) Penélope Cruz (2008) Mo’Nique (2009)
2010–2019	Helena Bonham Carter (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Jennifer Lawrence (2013) Patricia Arquette (2014) Kate Winslet (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Rachel Weisz (2018) Laura Dern (2019)
2020–2029	Youn Yuh-jung (2020)