Sikora karolińska
| Sikora karolińska | |
| Poecile carolinensis[1] | |
| (Audubon, 1834) | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ptaki |
| Podgromada | Neornithes |
| Nadrząd | neognatyczne |
| Rząd | wróblowe |
| Podrząd | śpiewające |
| Rodzina | sikory |
| Rodzaj | Poecile |
| Gatunek | sikora karolińska |
| Synonimy | |
|
|
| Podgatunki | |
|
|
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 |
|
| Zasięg występowania | |
 |
|
 Systematyka w Wikispecies |
|
 Multimedia w Wikimedia Commons |
|
Sikora karolińska (Poecile carolinensis) – gatunek małego ptaka z rodziny sikor (Paridae).
Spis treści
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Często umieszcza się go nadal w rodzaju Parus z większością innych sikor, ale badania sekwencji mitochondrialnego DNA cytochromu b i morfologia ptaka sugeruje, że rodzaj Poecile dokładniej oddaje relacje obecne w rodzinie sikor[4]. American Ornithologists' Union uznaje od niedawna Poecile jako oddzielny rodzaj. Wyróżniono kilka podgatunków P. carolinensis[5][2]:
- P. carolinensis atricapilloides – Kansas, Oklahoma i Teksas (południowo-środkowe USA).
- P. carolinensis agilis – Arkansas, Luizjana i wschodni Teksas (południowo-środkowe USA).
- P. carolinensis extimus – wschodnio-środkowe USA.
- P. carolinensis carolinensis – południowo-wschodnie USA.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Ptaki dorosłe mają 11,5–13 cm długości oraz wagę wahającą się w granicach 9–12 g. Posiadają czarną czapeczkę i śliniaczek z białymi bokami sięgającymi dzioba. Dolne części ciała są białe z rdzawobrązowymi piórami po bokach. Grzbiet jest ubarwiony na szaro. Ich dzioby są czarne i krótkie, skrzydła niewielkie, a ogon średniej długości[6].
Rozróżnianie[edytuj | edytuj kod]
Są bardzo podobne do sikory jasnoskrzydłej od której możne je rozróżnić po nieznacznie bardziej brązowych skrzydłach z większymi brązowymi piórkami (brak białawej otoczki). Biała obwódka na lotkach drugorzędowych jest trochę mniej widoczna. Ogon jest również nieco krótszy i bardziej kwadratowo zakończony.
Różnice w odgłosach i melodiach tych sikor może rozróżnić jedynie doświadczony obserwator: sikora karolińska wydaje szybciej "czik-a-dii" (od tego najpowszechniejszego zawołania wzięła się angielska nazwa sikor) i ma ono wyższy ton niż w przypadku sikory jasnoskrzydłej. Sikora karolińska w swej pieśni wydaje 4 tony "fii- bii- fii – bej", podczas gdy sikora jasnoskrzydła nie wykonuje wyższych tonów. Nawet gdy dobrze widać ptaki rozróżnienie obu gatunków w terenie jest jednak trudne.
Torpor[edytuj | edytuj kod]
Sikora karolińska potrafi obniżać temperaturę swojego ciała, aby w ten sposób wywołać kontrolowany stan hipotermii zwany torporem. W ten sposób oszczędza energię w czasie bardzo ostrych zim. Gdy panuje duży mróz szuka szczelin i dziupli w drzewach, gdzie może się ukryć i spędzić w takim stanie termicznym do 15 godzin. Choć nadal czuwa nie odpowiada wtedy na bodźce. Nie powinno się ruszać takiego osobnika lub brać go w ręce. Stres jakiego wtedy dozna może nawet spowodować jego śmierć.
Środowisko życia[edytuj | edytuj kod]
Środowiska, w których sikory rozmnażają się są zróżnicowane – to lasy liściaste Stanów Zjednoczonych od New Jersey na zachodzie do południowego Kansas i na południu do Florydy i Teksasu. W areale występowania sikory karolińskiej występuje luka. Dotyczy ona wyższych wysokości nad poziomem morza w Appalachach, które zasiedlają inne spokrewnione gatunki przystosowane do surowszych warunków – sikorę jasnoskrzydłą.
To ptak trwale osiadły – nie przemieszcza się na południe nawet w trakcie surowych warunków atmosferycznych.
Okres lęgowy[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Sikory karolińskie są tak podobne do sikor jasnoskrzydłych, że same czasem mają problemy z rozróżnieniem swojego gatunku. Powoduje to powstanie mieszańców (hybryd). Najbardziej oczywista różnica tkwi w ich melodii – wykonanie sikory karolińskiej ma 4 sylaby, a mieszańców 3[7].
Sikory karolińskie gnieżdżą się w dziupli w drzewie. Para zakłada gniazdo w naturalnych szczelinach w pniu lub czasem w opuszczonych dziuplach dzięciołów. Gatunek ten może krzyżować się z sikorami jasnoskrzydłymi na obszarach, gdzie oba te ptaki występują. To jeszcze bardziej utrudnia identyfikację gatunku.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Podskokami przemieszcza się po gałęziach drzew w poszukiwaniu pożywienia, czasem zwisa głową w dół lub unosi się w powietrzu, aby dotrzeć do upatrzonego miejsca. Może dolatywać w powietrzu za owadami. Te stanowią ważną część jego diety, zwłaszcza latem. Nasiona i jagody stają się istotne zimą. Czasem uderza dziobem o nasiona wbite w pień drzewa lub krzewu, aby je otworzyć. Zdarza się jej gromadzić zapasy na później.
W trakcie jesiennych i zimowych migracji sikory karolińskie często tworzą stada wspólnie z wieloma innymi gatunkami ptaków, w tym z pozostałymi sikorami, kowalikami i ptakami śpiewającymi Nowego Świata. Razem szukają pokarmu. Mieszane stada trzymają się razem, ponieważ sikory okrzykami oznajmiają źródła zasobne w jedzenie. Ten element spajający grupę pozwala innym gatunkom wydajniej znajdować pożywienie[8].
Ochrona i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[3].
Przypisy
- ↑ Poecile carolinensis w: Integrated Taxonomic Information System (ang.)
- ↑ 2,0 2,1 Carolina Chickadee (Poecile carolinensis) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 1 sierpnia 2012].
- ↑ 3,0 3,1 Parus carolinensis. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) <www.iucnredlist.org>. (ang.) [dostęp 25 grudnia 2010]
- ↑ Gill, F. B., Slikas, B., & Sheldon, F. H.: Phylogeny of titmice (Paridae): II. Species relationships based on sequences of the mitochondrial cytochrome-b gene. Wyd. 2005. s. 121-143. DOI:[0121:POTPIS2.0.CO;2 10.1642/0004-8038(2005)122[0121:POTPIS]2.0.CO;2]. (ang.)
- ↑ Frank Gill, Minturn Wright, David Donsker: Family Paridae (ang.). IOC World Bird List: Version 3.1. [dostęp 2 sierpnia 2012].
- ↑ Del Hoyo, J., Elliot, A., & Christie D. (eds).: Handbook of the Birds of the World. Volume 12: Picathartes to Tits and Chickadees. Lynx Edicions, 2007. ISBN 9788496553422.
- ↑ About the Carolina chickadee (ang.). www.birdhouses101.com. [dostęp 2010-12-23].
- ↑ About The Carolina Chickadee
