Dolina Krzemowa

Dolina Krzemowa (ang. Silicon Valley) – region w północnej części stanu Kalifornia w Stanach Zjednoczonych. Centrum amerykańskiego sektora zaawansowanych technologii (ang. high-tech) i siedziba wielu korporacji transnarodowych.

Termin został utworzony przez amerykańskiego dziennikarza Dona C. Hoeflera w 1971 roku^[1]. Korzystne warunki do rozwoju przedsiębiorczości, działalność Stanford University i niskie w tamtym czasie ceny nieruchomości przyczyniły się do dynamicznego rozwoju Doliny.

Amerykański Departament Pracy definiuje Dolinę Krzemową jako hrabstwa: Alameda, Contra Costa, San Francisco, San Mateo, Santa Clara i Santa Cruz^[2].

Powstanie

Pierwotnie był to region typowo rolniczy – mieszkańcy uprawiali na pobliskich niewielkich wzgórzach sady pomarańczy i brzoskwiń oraz plantacje karczochów.

Po trzęsieniu ziemi w San Francisco na początku XX wieku rozpoczął się napływ przybyszów. Gubernator Kalifornii Leland Stanford, aby uczcić pamięć zmarłego syna, ufundował w Stanford (koło Palo Alto) uniwersytet. Za symboliczny początek Doliny Krzemowej uważa się założenie w 1939 w wynajętym garażu przez Billa Hewletta i Davida Packarda spółki Hewlett-Packard^[3].

Dynamiczny rozwój Dolina Krzemowa zawdzięczała w dużym stopniu II wojnie światowej. Wtedy najsilniejsze ośrodki technologiczne i badawcze USA skoncentrowane były niekorzystnie pod względem strategicznym (wojna z Japonią) w stanach na wschodnim wybrzeżu. Część badań i produkcji zdecydowano przesunąć do Kalifornii. Sprowadzono tam specjalistów, a tamtejsze fabryki zaczęły produkować, zamiast pługów i traktorów, czołgi i systemy radarowe. Od lat 50. w Dolinie Krzemowej rozwijano produkcję półprzewodników; głównym odbiorcą tych produktów była armia Stanów Zjednoczonych.

W 1968 roku w Mountain View została założona spółka Intel, w 1976 roku w Los Altos Apple, w 1998 roku w Menlo Park Google, w 2009 roku w San Franciso − Uber^[4]. W 2018 roku w Dolinie Krzemowej miało siedzibę 57 jednorożców (unicorns)^[5]

W Dolinie Krzemowej działa wiele funduszy venture capital, wspierających startupy na wczesnych etapach rozwoju^[6].

Największe przedsiębiorstwa

Naśladowcy

Wiele państw i regionów usiłuje powtórzyć sukces Doliny Krzemowej, jednak z ograniczonym skutkiem. Dolina Krzemowa charakteryzuje się położeniem w pobliżu uniwersytetów i rządowych centrów badawczych, dużą liczbą wykształconych pracowników i dostępem do venture capital. Czynniki te nie są jednak unikalne dla Doliny Krzemowej. Według Barry'ego Jaruzelskiego o sukcesie decyduje to, że w porównaniu z amerykańskimi przedsiębiorstwami wydającymi najwięcej na badania i rozwój, przedsiębiorstwa z Doliny Krzemowej posiadają strategie innowacyjne w znacznie większym stopniu zorientowane na potrzeby użytkowników, decyzje o strategii innowacyjnej są podejmowane na najwyższym szczeblu przedsiębiorstwa i jest ona bardziej zintegrowana z ogólną strategią biznesową^[7]^[8].

Galeria zdjęć

Altera (San José)
Atmel (San José)
eBay (San José)

Przypisy

↑ Don Hoefler.
↑ High-tech employment in Silicon Valley, 2001 and 2008. U.B. Bureau of Labor Statistics. [dostęp 2025-07-31].
↑ Stuart Crainer, Des Dearlove (eds): Financial Times Handbook of Management. Harlow: Financial Times/Prentice Hall, 2004, s. 235. ISBN 0-273-67584-2.
↑ Can Silicon Valley still dominate global innovation?. [w:] The Economist [on-line]. economist.com, 16 April 2022. [dostęp 2025-07-31].
↑ Silicon Valley is changing, and its lead over other tech hubs narrowing. [w:] The Economist [on-line]. economist.com, 1 September 2018. [dostęp 2025-07-31].
↑ The bright new age of venture capital. [w:] The Economist [on-line]. economist.com, Nov 25th 2021. [dostęp 2025-08-24].
↑ Igrzyska Talentów w Dolinie Krzemowej.
↑ Why Silicon Valley’s Success Is So Hard to Replicate – Scientific American.

Linki zewnętrzne

History of Silicon Valley (ang.), Steve Blank, Computer History Museum w serwisie YouTube

[1] Don Hoefler.

[2] High-tech employment in Silicon Valley, 2001 and 2008. U.B. Bureau of Labor Statistics. [dostęp 2025-07-31].

[3] Stuart Crainer, Des Dearlove (eds): Financial Times Handbook of Management. Harlow: Financial Times/Prentice Hall, 2004, s. 235. ISBN 0-273-67584-2.

[4] Can Silicon Valley still dominate global innovation?. [w:] The Economist [on-line]. economist.com, 16 April 2022. [dostęp 2025-07-31].

[5] Silicon Valley is changing, and its lead over other tech hubs narrowing. [w:] The Economist [on-line]. economist.com, 1 September 2018. [dostęp 2025-07-31].

[6] The bright new age of venture capital. [w:] The Economist [on-line]. economist.com, Nov 25th 2021. [dostęp 2025-08-24].

[7] Igrzyska Talentów w Dolinie Krzemowej.

[8] Why Silicon Valley’s Success Is So Hard to Replicate – Scientific American.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]