Simone Weil

Simone Weil, 1921

Simone Adolphine Weil (wym. [simɔn vɛj]; ur. 3 lutego 1909 w Paryżu, zm. 24 sierpnia 1943 w Ashford w Anglii) – francuska filozofka i myślicielka chrześcijańska żydowskiego pochodzenia. Siostra matematyka André Weila.

Thomas Merton pisał, że „Simone Weil była gnostyczką i katoliczką, Żydówką i albigensem, mediewistką i modernistką, racjonalistką i mistyczką, buntowniczką i świętą”.

Życiorys

Pochodziła z zasymilowanej, zamożnej rodziny żydowskiej, która aktywnie uczestniczyła w życiu kulturalnym Francji. W młodości zdobyła rozległą wiedzę w zakresie między innymi: filozofii, literatury klasycznej, historii i religii. Studiowała w Ecole Normale Supérieure, a po ukończeniu wykładała przez kilka lat filozofię i grekę w liceach.

W czasie światowego kryzysu ekonomicznego, społeczne i polityczne poglądy Weil uległy zdecydowanej radykalizacji. Zaczęła sympatyzować z lewicowymi partiami politycznymi i ruchami związkowymi. Chciała poznać na własnym doświadczeniu życie środowisk robotniczych; w latach 1934–35 pracowała w zakładach Renault i Alsthom w Paryżu jako robotnica. We francuskim ruchu robotniczym najbliższa jej była tradycja syndykalistyczna. Miała duży dystans w stosunku do Francuskiej Partii Komunistycznej.

W sierpniu 1936 wyjechała do Hiszpanii. Tam też dołączyła do anarchistycznej milicji walczącej z faszyzmem. Niezbyt dobry stan zdrowia zmusił Simone Weil do powrotu rok później, w 1937. Po klęsce Francji podczas II wojny światowej, wyjechała do Nowego Jorku w 1942. Niedługo potem przybyła do Londynu i nawiązała kontakt z Komitetem Wolnych Francuzów.

W 1943 przewieziono ją do sanatorium w Ashford, gdzie zmarła.

Kontrowersje

Nie ma pewności co do faktu przyjęcia chrztu przez Simone Weil. Według relacji Simone Deitz, jej przyjaciółki, dwa tygodnie przed śmiercią została ochrzczona w wierze Kościoła katolickiego. Jednak nie rozstrzygniętą rzeczą jest czy lub w jakim stopniu była tego świadoma.

Dzieła

W języku francuskim (wybór)

• La Pesanteur et la grâce, ze wstępem Gustave′a Thibon, seria L′Épi, Plon, Paris 1947
• L′Enracinement. Prélude à une déclaration des devoirs envers l'être humain, Gallimard, Paris, 1949
• Attente de Dieu, ze wstępem Josepha-Marie Perrina OP, Éd. du Vieux Colombier, Paris 1950
• Lettre à un religieux, seria Espoir, Gallimard, Paris 1951
• Intuitions préchrétiennes, Les Editions de la Colombe, Paris 1951
• Sur la science, seria Espoir, Gallimard, Paris 1953
• Oppression et liberté, seria Espoir, Gallimard, Paris 1955

Przekłady na język polski

• Wybór pism, przeł. Czesław Miłosz, Biblioteka „Kultury”, Paryż 1958
• Zakorzenienie i inne fragmenty. Wybór pism, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak; Biblioteka Więzi t. II, Kraków 1961, ss. 318
• Świadomość nadprzyrodzona (wybór myśli), przeł. Aleksandra Olędzka-Frybesowa, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1965, ss. 358; wyd. IV rozszerzone 1999, ​ISBN 83-211-6563-X​;
• Rozważania o przyczynach wolności i ucisku społecznego, Lublin 1979; Kraków 1980
• Wybór pism (dwa tomy), Krąg, Warszawa 1983, drugi obieg
• Myśli, wyb. Aleksandra Olędzka-Frybesowa, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1985, ss. 236, ​ISBN 83-211-0706-0​
• Szaleństwo miłości. Intuicje przedchrześcijańskie, przeł. Maria E. Plecińska, Brama – Książnica Włóczęgów i Uczonych, Poznań 1993, ​ISBN 83-900255-9-0​
• Pisma londyńskie i ostatnie listy, przeł. Maria i Jacek Plecińscy, Brama – Książnica Włóczęgów i Uczonych, Poznań 1994, ​ISBN 83-85990-03-8​
• Dzieła, przeł. Małgorzata Frankiewicz et al., Brama – Książnica Włóczęgów i Uczonych, Poznań 2004, ​ISBN 83-914652-4-1​
• Wenecja ocalona. Notatki do Wenecji ocalonej, przeł. Adam Wodzicki, Wydawnictwo Austeria, Kraków 2007, ​ISBN 978-83-89129-43-7​

Bibliografia

• B. Skarga (red.), Przewodnik po literaturze filozoficznej XX w., I tom, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, ​ISBN 83-01-11332-4​
• G. Fiori, Simone Weil: kobieta absolutna (biografia), Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”, Poznań 2008, ​ISBN 978-83-7033-668-4​

Linki zewnętrzne

• A. RebeccaA.R. Rozelle-Stone A. RebeccaA.R., Benjamin P.B.P. Davis Benjamin P.B.P., Simone Weil [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 10 marca 2018, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-11]  (ang.).