Przejdź do zawartości

Skórcz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skórcz
miasto i gmina
Ilustracja
Kościół Wszystkich Świętych
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

starogardzki

Prawa miejskie

1934

Burmistrz

Janusz Kosecki

Powierzchnia

3,67 km²

Wysokość

88 m n.p.m.

Populacja (30.06.2023)
• liczba ludności
• gęstość


3 438[1]
936,78 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 58

Kod pocztowy

83-220

Tablice rejestracyjne

GST

Położenie na mapie powiatu starogardzkiego
Mapa konturowa powiatu starogardzkiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Skórcz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Skórcz”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Skórcz”
Ziemia53°47′48″N 18°31′34″E/53,796667 18,526111
TERC (TERYT)

2213021

SIMC

0934777

Urząd miejski
ul. Główna 40
83-220 Skórcz
Strona internetowa
BIP

Skórcz (niem. Skurz) – miasto w północnej Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, położone na północno-wschodniej granicy Borów Tucholskich, na Kociewiu.

Wieś królewska w starostwie osieckim w powiecie nowskim województwa pomorskiego w II połowie XVI w.[2] W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gdańskiego. Miasto położone na trasie dwóch (obecnie zawieszonych) linii kolejowych: nr 218 (Szlachta - Myślice) i nr 243 (Skórcz - Starogard Gdański).

Według danych z 1 stycznia 2018 roku Skórcz liczył 3 609 mieszkańców[3][4].

Struktura powierzchni

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002 Skórcz ma obszar 3,67 km²[5], w tym:

  • użytki rolne: 56%
  • użytki leśne: 7%

Miasto stanowi 0,27% powierzchni powiatu.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Historycznymi wariantami nazewniczymi miasta były kolejno: Schorcz, Scoricz, Schoritz, Schorczk, Skorcz, Skorczke, Skurcz i Skorć.

W XIV w. powstał gotycki kościół w Skórczu. W czasie wojny trzynastoletniej w 1458 roku w bitwie pod Skórczem Polacy odnieśli zwycięstwo nad Krzyżakami[6]. Za czasów I Rzeczypospolitej Skórcz był wsią królewską w starostwie osieckim w powiecie nowskim w województwie pomorskim Korony Polskiej. Po I rozbiorze Polski w zaborze pruskim. W 1866 roku w Skórczu powstał pierwszy na Pomorzu Gdańskim polski Bank Ludowy[6].

Od 3 do 27 listopada 1906 roku w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. W strajku wzięły udział dzieci z rodzin Chyłów, Szyszkowskich, Kądzielów i Langów. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 roku objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[7]. W 1966 roku przed współczesną szkołą przy ul. J. Hallera odsłonięto głaz z tablicą upamiętniającą jubileusz 60-lecia strajku[8].

Skórcz powrócił do Polski po odzyskaniu niepodległości, w 1920 roku, kiedy do miasta wkroczyły wojska gen. Józefa Hallera[6].

Skórcz otrzymał w roku 1929 miejskie uprawnienia finansowe, a w roku 1934 prawa miejskie. W czasie II wojny światowej miasto było okupowane przez Niemcy. Skórcz został zajęty w dniach 3/4 marca 1945 roku przez oddziały 46 Dywizji Piechoty 108 Korpusu Armijnego i jednostki 105 Korpusu Armijnego ze składu 65 Armii II Frontu Białoruskiego[9].

W 1992 roku utworzono samodzielną gminę miejską Skórcz poprzez wyłączenie obszaru miasta z dotychczasowej gminy miejsko-wiejskiej[10].

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004 roku[11]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 3532 100 1808 51,2 1724 48,8
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
962,4 492,6 469,8

Według danych z 30 czerwca 2009 roku miasto miało 3564 mieszkańców[12].

  • Piramida wieku mieszkańców Skórcza w 2014 roku[3]:


Zabytki i miejsca pamięci

[edytuj | edytuj kod]
Pomnik Lecha Kaczyńskiego

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są[13]:

  • zespół urbanistyczny miasta, nr rej.: 8A-958 z 5.04.1979,
  • kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, poł. XIV, XVI, XIX, nr rej.: A-322 z 10.09.1962,
  • kamienica, ul. Sobieskiego 10,1908, nr rej.: A-1887 z 6.06.2012.

Głównym zabytkiem miasta jest gotycki kościół Wszystkich Świętych, wzniesiony w XIV w. Ponadto znajdują się tu zabytkowe domy i kamienice.

W maju 2010 roku w Skórczu odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik Lecha Kaczyńskiego. Na terenie miasta znajduje się także tablica upamiętniająca miejsce hitlerowskiego obozu pracy dla mieszkańców Skórcza i okolic, tablica upamiętniająca mord 76 kobiet narodowości żydowskiej w lutym 1945 roku, pomnik upamiętniający strajk szkolny na Kociewiu z 1906 roku i inne[14].

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Osiek, Skórcz (gmina wiejska)

Galeria zdjęć

[edytuj | edytuj kod]

Ludzie związani ze Skórczem‎ ‎

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani ze Skórczem‎.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2023-11-30] (pol.).
  2. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 98.
  3. a b Skórcz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  4. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
  5. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  6. a b c O Skórczu [online], www.szkola.skorcz.pl [dostęp 2019-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-21].
  7. L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906-1907, Gdańsk 2009, s. 222.
  8. Pomnik pamięci Strajku szkolnego - Skórcz [online], Kociewie24.eu [dostęp 2023-06-24] (pol.).
  9. ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 212
  10. Dz.U. z 4.10.1991 r. poz. 397. [dostęp 2016-02-02]. (pol.).
  11. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  12. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-11-24. ISSN 1734-6118.
  13. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-06].
  14. Miasto Skórcz - miejsca pamięci. [dostęp 2010-05-31].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]