Skałczak

Skałczak
	Sciurotamias
	G.S. Miller, 1901
	; Przedstawiciel rodzaju – skałczak szczelinowy (S. davidianus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	wiewiórkowate
Podrodzina	afrowiórki
Plemię	świstaki
Rodzaj	skałczak
	Typ nomenklatoryczny
	Sciurus davidianus Milne-Edwards, 1867
Synonimy
	Rupestes O. Thomas, 1922;
	Rupestes O. Thomas, 1922;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skałczak^[4] (Sciurotamias) – rodzaj ssaka z podrodziny afrowiórek (Xerinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujący endemicznie w Chińskiej Republice Ludowej^[5]^[6]^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 204–224 mm, długość ogona 140,7–160 mm; masa ciała około 260 g^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Sciurotamias: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Sciurus Linnaeus, 1758 (wiewiórka) oraz Tamias Illiger, 1811 (pręgowiec)^[8].
Rupestes: łac. rupes, rupis „skała”^[9]; przyrostek -tes „mający związek z”^[10]. Gatunek typowy: Rupestes forresti O. Thomas, 1922.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[5]^[11]^[4]:

Sciurotamias davidianus (Milne-Edwards, 1867) – skałczak szczelinowy
Sciurotamias forresti (O. Thomas, 1922) – skałczak urwiskowy

Opisano również gatunki wymarłe:

Sciurotamias pusillus (Qiu, Zheng & Zhang, 2008)^[12] (Chińska Republika Ludowa; miocen)
Sciurotamias teilhardi Zheng, 1993^[13] (Chińska Republika Ludowa; kenozoik)
Sciurotamias wangi Qiu, 2002^[14] (Chińska Republika Ludowa; miocen).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Sciurotamias, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ G.S. Miller. The subgenus Rhinosciurus of Trouessart. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 14, s. 23, 1901. (ang.).
↑ O. Thomas. On mammals from the Unnan highlands collected by Mr. George Forrest and presented to the British Museum by Col. Stephenson R. Clarke, D. S. O. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 10, s. 398, 1922. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 210. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 624. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 783–784. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sciurotamias. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-29].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 625, 1904. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 200.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 232.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Higher Taxonomy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-03-17]. (ang.).
↑ 邱铸鼎, 郑绍华 & 张兆群 / Z.-d. Qiu, S.-h. Zheng & Z.-q. Zhang. 陕西蓝田晚中新世灞河组松鼠科和林跳鼠科化石 / Sciurids and zapodids from the Late Miocene Bahe Formation, Lantian, Shaanxi. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 46 (2), s. 115, 2008. (chiń. • ang.).
↑ 郑绍华 / S.-h. Zheng: 川黔地区第四纪啮齿类 / Quaternary Rodents of Sichuan-Guizhou Area, China. 北京 / Beijing: 科学出版社 / Science Press, 1993, s. 1–270. ISBN 978-7-03-003122-8. (chiń. • ang.).
↑ 邱铸鼎 / Z.-d. Qiu. 云南禄丰古猿地点的松鼠类化石 / Sciurids from the Late Miocene Lufeng hominoid locality, Yunnan. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 40 (3), s. 180, 2002. (chiń. • ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[itis-1] Sciurotamias, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Miller-2] G.S. Miller. The subgenus Rhinosciurus of Trouessart. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 14, s. 23, 1901. (ang.).

[Thomas-3] O. Thomas. On mammals from the Unnan highlands collected by Mr. George Forrest and presented to the British Museum by Col. Stephenson R. Clarke, D. S. O. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 10, s. 398, 1922. (ang.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 210. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 624. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Koprowski&inni-6] J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 783–784. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sciurotamias. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-29].

[Palmer-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 625, 1904. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=230_200]-9] Jaeger 1944 ↓, s. 200.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=262_232]-10] Jaeger 1944 ↓, s. 232.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Higher Taxonomy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-03-17]. (ang.).

[qiu&inni-12] 邱铸鼎, 郑绍华 & 张兆群 / Z.-d. Qiu, S.-h. Zheng & Z.-q. Zhang. 陕西蓝田晚中新世灞河组松鼠科和林跳鼠科化石 / Sciurids and zapodids from the Late Miocene Bahe Formation, Lantian, Shaanxi. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 46 (2), s. 115, 2008. (chiń. • ang.).

[zhe-13] 郑绍华 / S.-h. Zheng: 川黔地区第四纪啮齿类 / Quaternary Rodents of Sichuan-Guizhou Area, China. 北京 / Beijing: 科学出版社 / Science Press, 1993, s. 1–270. ISBN 978-7-03-003122-8. (chiń. • ang.).

[qiu-14] 邱铸鼎 / Z.-d. Qiu. 云南禄丰古猿地点的松鼠类化石 / Sciurids from the Late Miocene Lufeng hominoid locality, Yunnan. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 40 (3), s. 180, 2002. (chiń. • ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]