Przejdź do zawartości

Skalnik (roślina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skalnik
Ilustracja
Skalnik darniowy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

skalnik

Nazwa systematyczna
Petrophytum (Nutt.) Rydb.
Mem. New York Bot. Gard. 1: 206 (1900)[3]
Typ nomenklatoryczny

P. caespitosum (Torrey et A. Gray) Nuttall ex Rydberg[4]

Synonimy
  • Petrophyton Rydb.[3]
  • Spiraea subg. Petrophytum Torrey et A. Gray[4]

Skalnik[5] (Petrophytum (Nutt.) Rydb.) – rodzaj roślin należący do rodziny różowatych. Należą do niego trzy gatunki[3][6][3]. Zasięg rodzaju obejmuje zachodnią część Stanów Zjednoczonych i północno-wschodnią część Meksyku[3][6]. Szeroko rozprzestrzeniony jest jeden gatunek – skalnik darniowy P. caespitosum, podczas gdy dwa pozostałe występują endemicznie na niewielkich obszarach[6].

Naukowa nazwa rodzajowa utworzona została z greckich słów πετρος (petros) znaczącego „skała” i φυτόν (phyton) znaczącego „roślina”, w nawiązaniu do siedlisk – szczelin i półek skalnych – zasiedlanych przez te rośliny[6][5]. Skalnik darniowy uprawiany jest jako roślina ozdobna w ogrodach skalnych[5][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzewy i krzewinki, tworzące darnie, osiągające od 0,1 do 1 m wysokości. Pędy są wzniesione, podnoszące się lub płożące, zróżnicowane na krótko- i długopędy. Kora początkowo brązowa, z wiekiem szara[6].
Liście
Zimozielone, skrętoległe, gęsto ułożone na pędach, siedzące i pojedyncze. Blaszka skórzasta, całobrzega, wydłużona, osiągająca od kilku mm do 2,5 cm, rzadko nieco więcej[6].
Kwiaty
Zebrane w szczytowe, gęste i wąskie lub szeroko rozgałęziające się wiechy. Rośliny w obrębie kwiatostanu są owłosione. Poszczególne kwiaty osiągają 2–6 mm średnicy. Hypancjum ma kształt półkulisty lub stożkowaty i wysokość do 1 mm. Działki kielicha w liczbie 5, są wyprostowane lub odgięte, jajowate lub lancetowate. Płatki korony w liczbie 5, są trwałe, białe, owalne, jajowate do lancetowatych. Pręcików jest 20–40 i są one podobnej długości jak płatki. Zalążnia tworzona jest przez pięć owocolistków (rzadko innej ich liczby od 3 do 7), zrośniętych lub wolnych, owłosionych. Zawierają one po 2–3, rzadko 4 zalążki. Szyjki osadzone szczytowo i zwieńczone są drobnymi znamionami[6].
Owoce
Skupione w trwałym hypancjum i otoczone trwałymi listkami okwiatu mieszki w liczbie odpowiadającej liczbie owocolistków, osiągające do 2 mm długości, otwierające się wzdłuż szwu doosiowo lub odosiowo. Nasiona w liczbie jednego lub dwóch, walcowate lub wrzecionowate[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj klasyfikowany jest w obrębie rodziny różowatych Rosaceae do podrodziny Amygdaloideae Arnott i plemienia Spiraeeae Candolle[2][8]. W obrębie plemienia tworzy wspólny klad z rodzajami tawuła Spiraea i Kelseya[6].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-12-17] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-12-17] (ang.).}
  3. a b c d e f Petrophytum (Nutt.) Rydb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-17].
  4. a b Petrophytum (Torrey et A. Gray) Rydberg. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-11-17].
  5. a b c B. Grabowska, T. Kubala: Encyklopedia bylin, tom II, K–Z. Poznań: Zysk i S-ka, 2012, s. 670-671. ISBN 978-83-7506-846-7.
  6. a b c d e f g h i Richard Lis: Petrophytum (Nuttall ex Torrey & A. Gray) Rydberg. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-12-17].
  7. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 701, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. Genus Petrophytum (Nutt. ex Torr. & A. Gray) Rydb.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-12-17].