Skarga konstytucyjna (Polska)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Skarga konstytucyjnaśrodek prawny ustanowiony jako impuls do usuwania z systemu prawa norm prawnych niezgodnych z Konstytucją.

Opis[edytuj | edytuj kod]

W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 76–80 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz.U. z 2019 r. poz. 2393) prawo wniesienia skargi konstytucyjnej ma każdy, kto uczestniczył w postępowaniu, w którym wyczerpano drogę prawną (czyli cały tok instancyjny i wszelkie inne środki prawne), a które zakończyło się wydaniem ostatecznego rozstrzygnięcia opartego na zakwestionowanym przepisie.

Skarga musi odpowiadać warunkom formalnym pisma procesowego ustanowionym przez Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Ponadto winna zostać sporządzona i podpisana przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że składa ją, we własnej sprawie, sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych[1]. Treścią skargi konstytucyjnej jest żądanie, by Trybunał Konstytucyjny uznał wskazany przepis prawa za niezgodny z Konstytucją. Termin wniesienia skargi do Trybunału wynosi 3 miesiące od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Termin ten jest terminem zawitym, co oznacza, że skarga wniesiona po upływie 3 miesięcy od doręczenia zaskarżonej decyzji lub wyroku nie będzie rozpatrywana.

Skargę rozpoznaje Trybunał Konstytucyjny na jawnej i publicznej rozprawie, po której wydaje wyrok. Uczestnikami postępowania są skarżący, organ, który wydał zakwestionowany akt normatywny i Prokurator Generalny. Może do niego również przystąpić Rzecznik Praw Obywatelskich, a niekiedy także organizacja pozarządowa, działająca w charakterze tzw. przyjaciela sądu.

Konsekwencją uwzględnienia skargi przez Trybunał jest utrata przez dany przepis mocy obowiązującej. Zaskarżony przepis traci moc w dniu opublikowania wyroku Trybunału w dzienniku urzędowym, w którym ogłoszony był zawierający niekonstytucyjne treści akt lub w wypadku, gdy nie był on ogłaszany, wyrok dotyczący zaskarżonego przepisu ogłoszony zostaje w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”[2]. Trybunał Konstytucyjny może też określić późniejszą datę utraty mocy obowiązującej przez przepisy (maksymalnie 18 miesięcy od ogłoszenia wyroku w przypadku ustaw, 12 miesięcy w przypadku innych aktów normatywnych). Dalszą, cywilnoprawną konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest powstanie roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie aktu normatywnego. Podstawą prawną tego roszczenia jest art. 4171 § 1 kodeksu cywilnego, obowiązujący od 1 września 2004.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Art. 44 ust. 1 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.
  2. Art. 190 ust. 2 Konstytucji RP.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Marek Zubik (red.), Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, Warszawa 2008
  • Monika Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006
  • Bogumił Szmulik, Skarga konstytucyjna, Warszawa 2006

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]