Skomack Wielki (gromada)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skomack Wielki
gromada
1954–1973
Państwo

 Polska

Województwo

białostockie

Powiat

ełcki

Data powstania

4 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Skomack Wielki

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

5

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

13

brak współrzędnych

Skomack Wielki – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Skomack Wielki z siedzibą GRN w Skomacku Wielkim utworzono – jako jedną z 8759 gromad[3] – w powiecie ełckim w woj. białostockim, na mocy uchwały nr 13/V WRN w Białymstoku z dnia 4 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5]: Klusy (z wyłączeniem lasu i jeziora z miejscowością Lipińskie oraz z wyłączeniem miejscowości Gorzekały, Wilkołek, Kępne i Kozieł wraz z obszarem leśnym Grądówka o powierzchni 4,641 ha), Ogródek, Rostki Skomackie[6], Rogale i Skomack Wielki ze zniesionej gminy Klusy w powiecie ełckim w woj. białostockim oraz obszar majątku Ostrów z dotychczasowej gromady Pańska Wola ze zniesionej gminy Talki w powiecie giżyckim w woj. olsztyńskim[7]. Dla gromady ustalono 13 członków gromadzkiej rady narodowej[8].

1 stycznia 1972 do gromady Skomack Wielki przyłączono wieś Różyńsk oraz część lasów państwowych Nadleśnictwa Ełk obręb Różyńsk o powierzchni 1097,44 ha, obejmującą oddziały Nr Nr 207—227, 228—256 ze znoszonej gromady Mołdzie, oraz wieś Grabnik i część lasów państwowych Nadleśnictwa Stare Juchy obręb Grabnik o powierzchni 796,49 ha obejmującą oddziały Nr Nr 202, część oddziału 203, 207—209, 212—214, część oddziału 215, 216—218, 220, 222, 285, 287, 292, 295—298, 262—271, 272/1, 272/2, 259—261, 76/1, i 76/2 ze znoszonej gromady Woszczele[9].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 24 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu piskiego błędnie umieszcza miejscowość Rostki Skomackie w gromadzie Orzysz w powiecie piskim woj. olsztyńskim (Dziennik Urzędowy WRN w Olsztynie z 20 grudnia 1954 r., Nr 11, Poz. 50). Zapis ten jest błędny, ponieważ Rostki Skomackie pozostały w powiecie ełckim (str. 29)
  7. Uchwała Nr 13/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu ełckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 grudnia 1954 r., Nr 10, Poz. 49)
  8. Uchwała Nr 41/203 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ełku z dnia 5 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 7 października 1954 r., Nr 7, Poz. 29)
  9. Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., Nr 18, Poz. 233)
  10. Obwieszczenie Wydziału Organizacyjno-Prawnego Prezydium WRN w Białymstoku z dnia 26 listopada 1971 r. w sprawie podziału administracyjnego województwa białostockiego – stan na dzień 1 stycznia 1972 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., Nr 18, Poz. 234)