Skorzewo
54°10′02″N 17°58′27″E/54,167222 17,974167
| wieś | |
 Kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (30.06.2014) |
1570[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-400[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GKS |
| SIMC |
0164670 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kościerzyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kościerskiego  | |
| 54°10′02″N 17°58′27″E/54,167222 17,974167[1]
| |
Skorzewo (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Skòrzewò; niem. Skorschewo[4]) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Kościerzyna na Pojezierzu Kaszubskim u południowych krańców Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Przez Skorzewo przebiega magistrala węglowa Maksymilianowo-Kościerzyna–Gdynia (z przystanku Skorzewo kilka połączeń dziennych z Gdynią i Kościerzyną) i przy drodze wojewódzkiej nr 214. Prowadzi tędy również turystyczny Szlak Kaszubski. Na wschód od miejscowości znajduje się jezioro Długie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego. Siedziba sołectwa o powierzchni 1734,71 ha.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o Skorzewie pochodzą z 1284 r., kiedy książę Mściwój II nadał krainę Pisną księżniczce Gertrudzie jako należnej jej dziedzictwo po ojcu Samborze II z Tczewa. W skład tych ziem wchodziła wieś Zkorewo-Skorzewo. W 1466 r. wieś znalazła się w granicach starostwa w Kościerzynie[5].
Na koniec 1892 r. wieś miała 764 mieszkańców. Dla 721 z nich językiem ojczystym był kaszubski, dla 37 niemiecki a dla 6 polski. Pośród Kaszubów 710 było katolikami, a 11 ewangelikami. Wszyscy Niemcy byli ewangelikami, a Polacy katolikami.[6]
Z kolei oficjalna pruska statystyka z 1910 r. podaje przy łącznej liczbę 901 mieszkańców, (na podstawie deklarowanego języka ojczystego): 827 Kaszubów, 58 Niemców i 16 Polaków[7].
W 1913 roku karczmę prowadził Ignatz Ehlas (Elas). Właścicielem młyna i majątku ziemskiego był Reinhold Horn. We wsi było też 3 kowali: Theodor Drau, Josef Kroll, Gustav Meier; 3 krawców: August Iling, Franz Scheibe, B. Idrczynski, który zajmował się też ciesielstwem. Drugim cieślą był Johann Pulczynski (Półczyński). Listę zamyka szewc K. Krüger[8].
II wojna światowa była dla mieszkańców czasem olbrzymich strat i bardzo trudnych wyborów. Hitlerowcy wprowadzili niemiecką listę narodowościową. Jej podpisanie chroniło przed wysiedleniem, jednak mężczyźni byli powoływani do niemieckiego wojska, gdzie duży odsetek z nich (30 - 40%) zginął. Ok. 180 osób (30 rodzin), które odmówiły wpisu na niemiecką listę narodowościową, zostało w nocy z 7 na 8 listopada 1944 r. wywiezione przez Niemców. Mężczyźni trafili na roboty do Rzeszy, kobiety z dziećmi do obozu przesiedleńczego w Potulicach[5].
Ofiarą terroru hitlerowskiego w Skorzewie padli m.in. 31 letni Franciszek Chrapkowski i 29 letni Franciszek Etmański, zatrzymani przez Niemców wśród tzw zakładników szymbarskich i rozstrzelani w maju 1944 r.[9]
Dopełnieniem tragedii II wojny światowej było wkroczenie do wsi oddziałów radzieckich, dokonujących na masową skalę kradzieży i gwałtów na ludności cywilnej oraz wywózki w głąb ZSRR.
Osoby związane z miejscowością
[edytuj | edytuj kod]26 marca 1900 r. urodził się w Skorzewie Antoni Zdrojewski, oficer WP, generał brygady od 1946 r., uczestnik kampanii wrześniowej a następnie ruchu oporu we Francji, po wojnie na emigracji, wielki mistrz Zakonu Templariuszy i kontrowersyjny "Marszałek" Polski.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123770.
- ↑ Gmina Kościerzyna – informator turystyczny, ISBN 978-83-935985-0-2; dane dla całego sołectwa.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1172 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dr F. Lorentz „Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem” (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3).
- ↑ a b Historia Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Skorzewie [online] [dostęp 2019-05-08] (pol.).
- ↑ Stefan Ramułt, Statystyka ludności kaszubskiej, Akademia Umiejȩtności, 1899 [dostęp 2025-04-08], s.94.
- ↑ Preussen Statistisches Landesamt, Gemeindelexikon für die regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln: Auf grund der ergebnisse der volkszählung vom. 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher quellen bearbeitet vom Königlich Preussischen Statistischen Landesamte, verlag des Königlichen Statistischen Landesamts, 1912, s. 28-29 [dostęp 2025-04-27] (niem.).
- ↑ Adressbuch aller Länder der Erde, der Kaufleute, Fabrikanten, Gewerbetreibenden, Gutsbesitzer etc, Leuchs, 1894, s. 76 [dostęp 2025-04-27] (niem.).
- ↑ Komisja oddziałowa IPN w Gdańsku dokonała ekspertyzy w sprawie materiałów archiwalnych oraz publikacji naukowych zawierających informacje na temat zbrodni popełnionej w maju 1944 r. przez żandarmów z powiatu kartuskiego na 10 obywatelach polskich w Szymbarku; do śledztwa S 93/02/Zn;
| Wsie |
|
|---|---|
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Części wsi |
|
| Zniesiony przysiółek |
