Skutterudyt
 Skutterudyt (pochodzenie: Maroko) | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
arsenek kobaltu (CoAs3) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
5,5–6 |
| Przełam |
nierówny, muszlowy |
| Łupliwość |
niezbyt wyraźna |
| Układ krystalograficzny |
układ regularny, kryształy izometryczne, zazwyczaj ośmiościany |
| Gęstość minerału |
6,5–6,8 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
cynowobiała |
| Rysa |
ciemnoszara, czarna |
| Połysk |
metaliczny |
Skutterudyt – minerał z gromady arsenków. należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od Skutterud w Norwegii, gdzie minerał ten został stwierdzony.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Często bywa pokryty ciemnoszarym, tęczowo iryzującym nalotem, podczas wietrzenia pokrywa się niekiedy purpurowoczerwonym kwiatem kobaltowym – erytryn. Jest izomorficzny z chloantytem, z którym tworzy ciągły roztwór stały (ogniwem pośrednim jest smaltyn). Niekiedy zawiera nikiel, żelazo, bizmut. Jest kruchy, nieprzezroczysty. Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju izometrycznym, przyjmujące postać ośmiościanu czasami sześcianu lub dwunastościanu. Występuje w skupieniach ziarnistych, nerkowatych, skorupowych, występuje też jako żyłki i impregnacje powłok.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Minerał utworów hydrotermalnych średnich i wysokich temperatur. Najczęściej występuje w żyłach kruszców: srebra, kobaltu, niklu, bizmutu, uranu.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Kanada – Cobalt, Ontario, USA – New Yersey, Irak – Anarak, Maroko – Bou Azzer, Irhtem, Niemcy – Schneeberg, Annaberg, Saksonia, Harz, Wittichen, Schwarzwald, Włochy – Elba, Val di Lanzo, Hiszpania – Huelva, Norwegia – Skutterud, Snarum, Austria, Czechy – Pribram.
- W Polsce: w Górach Izerskich (Przecznica), okolicach Kowar, w rejonie Lubina.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Podrzędna ruda kobaltu.
- Ma znaczenie kolekcjonerskie; najpiękniejsze kryształy (1–2 cm) znajdowane są w Niemczech, Norwegii, Maroku.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- artykuł o skutterudycie na stronie Webmineral.com (ang.)
- artykuł o skutterudycie na stronie Mindat.org (ang.)