Skwer ELWRO we Wrocławiu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skwer przed zagospodarowaniem i dawny tzw. dom rotacyjny ELWRO.
Tabliczka z nazwą skweru. W tle dom rotacyjny.
Obelisk na skwerze, w dolnej części krasnal Elwruś na liczydle[1]. Napis na obelisku: Polskie komputery rodziły się w Elwro.
Obelisk na skwerze.

Skwer ELWROskwer położony we Wrocławiu[2][3][4], na osiedlu Grabiszyn-Grabiszynek (dawniej Grabiszyn[5]). Jego nazwa upamiętnia istniejące w latach 1959–1993 Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO[5][6].

Uchwała[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Skwer ELWRO została nadana istniejącemu skwerowi uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 lipca 2015 r., w paragrafie 1 tej uchwały i weszła w życie 14 dni od dnia ogłoszenia jej w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego, co nastąpiło 17 lipca 2015 r.[2][7] Radni Wrocławia podjęli tę uchwałę z inicjatywy Komitetu Społecznego Upamiętnienia Elwro[3][5][6][8][9][10].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Skwer obejmuje teren położony u zbiegu ulic[2][3][4][7][8][11][12][13]:

Od północnego zachodu ograniczony jest budynkiem[4][15], dawnego tzw. Domu Rotacyjnego dla pracowników ELWRO[c][4][5][7][8][9][16]. Obszar skweru pozostawał niegdyś w zarządzie zakładów Elwro[5].

Inicjatywa[edytuj | edytuj kod]

Z inicjatywą nadania skwerowi, położonemu w pobliżu dawnych, obecnie nieistniejących, zakładów Elwro, wystąpił powstały w lutym 2015 r. Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro[3][5][6][8][9][10] utworzony przez byłych pracowników zakładu[4][9][17]. Uzasadnieniem dla upamiętnienia zakładów jest znaczący ich wkład w rozwój polskich komputerów i informatyki, a także w rozwój gospodarczy miasta Wrocławia[12][13]. Liderzy tej inicjatywy tak między innymi uzasadniali potrzebę upamiętnienia zlikwidowanych zakładów[4]:

Historyczne znaczenie dla Wrocławia, a także niepodważalny, znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce i w krajach Europy Wschodniej i Środkowej bezsprzecznie zasługują na upamiętnienie.

W uzasadnieniu do uchwały Rady Miejskiej Wrocławia o nadaniu nazwy upamiętniającej zakłady Elwro temu obszarowi wskazano między innymi, że[5]:

ELWRO było synonimem nowoczesności i wizytówką, znakiem rozpoznawczym Wrocławia.

oraz

Historyczne zasługi ELWRO dla miasta, bezsprzecznie znaczący pozytywny wkład w rozwój elektroniki i informatyki w Polsce (…) są godne upamiętnienia.

Upamiętnienie ELWRO poprzez nadanie nazwy skwerowi oraz wybudowanie obiektów małej architektury zostało objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Wrocławia Pana Rafała Dutkiewicza[7][10][11]. Swoje poparcie, a także wsparcie finansowe, projektowi udzieliło między innymi Polskie Towarzystwo Informatyczne, ze względu między innymi na to, że[6][10]:

Zakłady „ELWRO” wniosły znaczący wkład w rozwój informatyki w Polsce.

Plany[edytuj | edytuj kod]

Planuje się zbudowanie na skwerze obelisku[3][4][9][17] (obiekt małej architektury[18]: postument z granitu szarego strzegomskiego o wymiarach 180×180×15 cm oraz forma przestrzenna z granitu Impala o wymiarach 80×80×200 cm[8][11][19]) i umieszczenie na nim inskrypcji[3][4][8][18]:

Polskie komputery urodziły się w ELWRO

oraz dodatkowo[3][18]

Komputery Odra, konstruowane i produkowane w Elwro utorowały rozwój informatyki w Polsce

Projekt przygotowali byli pracownicy przedsiębiorstwa: Mieczysław Piroga i Edward Pełecha[4][11][18]. Odsłonięcie obelisku ma nastąpić 17 września 2015 r. o godzinie 12:00[4][10][11][20]. Opracowano ponadto projekt zagospodarowania całego terenu pozytywnie zaopiniowany przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia oraz Komisję Kultury i Nauki[4][11][20]. Do pomnika przytwierdzone będzie także logo ELWRO i tabliczka o wymiarach 30×12 cm upamiętniająca fundatorów i sponsorów. Montaż przewidziano na 2 września 2015 r.[21]

Przedstawiono także pomysł, aby umieścić na skwerze kolejnego wrocławskiego krasnala: krasnal Elwruś[3][11][22].

Koszt inicjatywy szacowany jest na 28000–30000 złotych[3][8][17].

Realizacja[edytuj | edytuj kod]

Założone przez Komitet Społeczny Upamiętnienia Elwro projekty zostały zrealizowane poprzez:

  • nadanie skwerowi nazwy: Skwer ELWRO, nadaną uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 9 lipca 2015 r.[2][7],
  • wykonaniem i odsłonięciem podczas uroczystości w dniu 17 września 2015 r. obelisku z inskrypcjami upamiętniającymi zakłady[12][13],
  • wykonanie i umieszczenie u stóp obelisku figurki kolejnego krasnala, przedstawiającego postać siedzącą na liczydle, gdzie zakodowano datę otwarcia zakładów Elwro, tj. rok 1959[12][13].

Uroczystość odsłonięcia obelisku[edytuj | edytuj kod]

W dniu 17 września 2015 r. zgodnie z wcześniejszymi planami i zapowiedziami odbyła się uroczystość odsłonięcia obelisku upamiętniającego Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO, wybudowanego na Skwerze ELWRO. Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 12:00. Uroczystego odsłonięcia dokonał Wiceprezydent Wrocławia Adam Grehl. W uroczystości wzięli udział między innymi byli pracownicy zakładów Elwro[12][13], w tym drugi ich dyrektor Stefan Rylski[13].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Ulica Klecińska stanowi część tzw. Obwodnicy Śródmiejskiej Wrocławia; tędy prowadzi Droga krajowa nr 5.
  2. Ulicą Grabiszyńską biegnie droga wojewódzka nr 347.
  3. Dom rotacyjny został wybudowany na zlecenie przedsiębiorstwa Elwro w latach 1976–1979. W budynku znajdowało się 120 mieszkań.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]