Slaná Voda
49°31′34″N 19°28′24″E/49,526111 19,473333 Schronisko turystyczne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Wysokość |
750 m n.p.m. |
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 49°31′34″N 19°28′24″E/49,526111 19,473333
| |
| Strona internetowa | |
Slaná voda (pol. Słona Woda) – osada Orawskiej Półgóry w powiecie Namiestów na Słowacji, dawniej lokalne uzdrowisko ze źródłami słonawej wody.
Źródła w Słonej Wodzie na Orawie, w których występują solanki jodowo-bromowe, były znane już w średniowieczu. W 1550 r. znalazły się na mapie Górnej Orawy (była to też pierwsza wzmianka o miejscowości).
Od XVI w. źródła wykorzystywane były przez miejscową ludność do celów leczniczych i gospodarczych, m.in. uzyskiwano z nich sól do celów spożywczych[1], oszczędzając na drogiej soli importowanej z żup bocheńskich czy wielickich. Niewykorzystane wody ściekały do potoku, a z nim do rzeczki Polhoranki, której woda była wyraźnie słonawa – stąd nazwa położonej niżej wsi Slanica. W 1755 r. przy źródle wykopano szyb, próbując bezskutecznie znaleźć złoże soli[1].
Inicjatorem wykorzystania źródeł do celów rehabilitacyjnych i utworzenia tu uzdrowiska był pochodzący z niedalekiego Klina polityk i poseł do sejmu węgierskiego František Skyčák. W latach 1863–1865 urządził tutaj skromny zakład balneologiczny, do którego wkrótce zaczęli przyjeżdżać chętnie goście z całych Austro-Węgier i z Niemiec. Osadę kąpielową tworzyło 6 drewnianych domów mieszkalnych i takiż budynek zakładu kąpielowego. Znajdowało się w nim 50 pokoi, w których mogło mieszkać 100 kuracjuszy. Stał tu również dom lekarza uzdrowiskowego, budynek mieszkalny dla personelu i restauracja dla gości. Kąpielami w wodzie, która osiągała temperaturę 47 °C, leczono tu choroby skóry, przypadłości ginekologiczne, cukrzycę oraz choroby górnych dróg oddechowych. Pod koniec XIX w. uzdrowisko osiągnęło szczyt popularności. W tym czasie bywał tu często znany słowacki poeta Pavol Hviezdoslav.
Zakład kąpielowy funkcjonował do 1918 r., chociaż w latach I wojny światowej liczba pacjentów znacznie się zmniejszyła. Po zakończeniu wojny miejscowa ludność rozszabrowała natychmiast jego wyposażenie – uzdrowisko upadło i nie zostało już nigdy odbudowane. Obecnie w jego sąsiedztwie znajduje się jedynie schronisko turystyczne z restauracją.
W latach 1986–1988 prowadzono na tym terenie badania hydrogeologiczne mające na celu określić ilość i jakość występujących tu wód. Wykonano odwiert, w którym na głębokości 1820 m natrafiono na wysokozmineralizowane wody o temperaturze 47 °C i wydajności ok. 6 l/s. Rozważane są możliwości wykonania kolejnych odwiertów w celu ich ewentualnego wykorzystania w balneologii.
Z uzdrowiska Słona Woda biegnie najstarszy szlak turystyczny na szczyt Babiej Góry. Jest to jeden z najstarszych szlaków turystycznych w całych Beskidach Zachodnich.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hencovský Ján i in.: Orava. Turistický sprievodca ČSFR č. 29, wyd. Šport, Slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1990, ISBN 80-7096-090-6.
- Kollár Daniel: Biela Orawa - príroda, w: "Krásy Slovenska" R. LXXXVII, nr 1-2/2010, s. 12;
- Oravské Beskydy. Vodná nádrž Orava. Turistická mapa 1:50 000, 1. wyd., wyd. VKÚ Harmanec, 1994, ISBN 80-85510-18-9.