Sochy (województwo lubelskie)
50°35′01″N 22°56′59″E/50,583611 22,949722| wieś | |
 Cmentarz mieszkańców Soch zamordowanych przez niemieckich okupantów podczas pacyfikacji wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-470[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LZA |
| SIMC |
0907102[5] |
Położenie na mapie gminy Zwierzyniec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zamojskiego  | |
| 50°35′01″N 22°56′59″E/50,583611 22,949722[1]
| |
Sochy – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Zwierzyniec[5][6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0907119 | Dół | część wsi |
| 0907125 | Góra | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zamojskim.
Wieś jest sołectwem w gminie Zwierzyniec[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 376 mieszkańców[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej Królowej Polski w Zwierzyńcu[9].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona przed 1826 rokiem, a jej nazwa nawiązuje do sochy – drewnianego narzędzia z rozdwojonym rylcem. Podobny kształt i nazwę ma też słup stanowiący część żurawia. Socha to też dawna nazwa powierzchni[10].
Na początku XX wieku wieś i okolicę nawiedziła epidemia tyfusu. Z tego okresu zachowała się na górze figura ufundowana (zgodnie z umieszczonym na niej napisem) w 1905 roku przez Józefa Ferenca. Jest to jedyna z trzech wystawionych wtedy figur.
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Podczas niemieckiej okupacji, w trakcie operacji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie, Sochy zostały spacyfikowane przez niemiecką ekspedycję karną. Miało to miejsce 1 czerwca 1943 roku. Z rąk funkcjonariuszy Schutzpolizei i SS zginęło wtedy co najmniej 181 mieszkańców[11], w tym wiele kobiet i dzieci. Wieś została niemal doszczętnie spalona. Podczas pacyfikacji Niemcy wykorzystali wsparcie lotnictwa[11][12].
Dramatowi Soch i mieszkańców w czasie masakry hitlerowskiej poświęcony jest tomik wierszy pod tytułem Wypalona dolina poetki Teresy Ferenc. Była ona świadkiem zagłady wsi – w trakcie pacyfikacji zamordowani zostali jej rodzice i krewni[13][14]. O tragedii traktuje także książka Mała zagłada autorstwa Anny Janko, córki Teresy Ferenc[15][16].
W Sochach kręcone były zdjęcia do filmu dokumentalnego Mała Zagłada (2018) w reżyserii Natalii Korynckiej-Gruz, opartego na książce o tym samym tytule[17][18].
O Sochach opowiada książka Władysława Sitkowskiego pod tytułem Sochy dawniej i dziś[19].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Wokół wsi znajduje się wiele tras pieszych i rowerowych umożliwiających poznanie uroków Roztocza, którego wzgórza i pagórki, w tym i w Sochach, porównywane są w przewodnikach turystycznych do wzgórz w Toskanii[20]. Prowadzi tutaj 
czerwony szlak turystyczny krawędziowy na odcinku Zwierzyniec – Florianka oraz ścieżka dydaktyczna przez rezerwat i wzniesienie Bukowa Góra. We wsi znajduje się też kaplica pw. Miłosierdzia Bożego.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Tablica informująca o pacyfikacji -
Pomnik ku czci ofiar pacyfikacji -
Tablica pamięci -
Sochy, widok z Bukowej Góry -
Kościół pw. Miłosierdzia Bożego -
Przydrożny krzyż
_-_wies_Sochy.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126117
- ↑ Wieś Sochy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-24], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1188 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. Informacje o gminie. s. 5
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Praca zbiorowa, Słownik pojęciowy języka polskiego, „SPJS”.
- ↑ a b Janina Mikoda: Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwo zamojskie. Warszawa: GKBZpNP-IPN, 1994, s. 127–131. ISBN 83-903356-0-3.
- ↑ Józef Fajkowski: Wieś w ogniu. Eksterminacja wsi polskiej w okresie okupacji hitlerowskiej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1972, s. 176–181.
- ↑ Wanda Skalska: Teresa Ferenc "Widok na życie", Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2012, str. 64. latarnia-morska.eu, 21-05-2012. [dostęp 2021-06-22]. (pol.).
- ↑ Stanisław Chyczyński: Teresa Ferenc „Ogniopis. Wybór wierszy”, wyd. NOWY ŚWIAT, Warszawa 2009, str. 228. latarnia-morska.eu, 2010-11-25. [dostęp 2021-06-22]. (pol.).
- ↑ Rzeź w Sochach: „...i rozstrzelali ich wszystkich”. polskieradio.pl, 2014-04-15. [dostęp 2023-07-07].
- ↑ Anna Janko, Mała zagłada, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015, 261, [2] s.: il.; 21 cm, ISBN 978-83-08-05420-8.
- ↑ Agnieszka Niemojewska: Wojna nie umiera nigdy. Wywiad z Natalią Koryncką-Gruz. uwazamrze.pl, 24 stycznia 2019. [dostęp 2023-07-07]. (pol.).
- ↑ Mała Zagłada. filmpolski.pl, 2020-01-29. [dostęp 2023-07-07]. (pol.).
- ↑ Władysław Sitkowski: Sochy dawniej i dziś. lubimyczytac.pl. [dostęp 2021-06-02]. (pol.).
- ↑ Anna Janko: Mała Zagłada. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2015, s. 19. ISBN 978-83-08-05420-8.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rzeź w Sochach: ... i rozstrzelali ich wszystkich. Dwójka - Program 2 Polskiego Radia, 2014-04-15. [dostęp 2023-07-07].
- Siedziba gminy: Zwierzyniec
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Części wsi |
|
| Osady wsi |
