Przejdź do zawartości

Wodorowęglan sodu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Soda oczyszczona)
Wodorowęglan sodu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

NaHCO3

Masa molowa

84,01 g/mol

Wygląd

białe jednoskośne kryształy[1]

Identyfikacja
Numer CAS

144-55-8

PubChem

516892

DrugBank

DB01390

Podobne związki
Inne aniony

NaHSO
4
, NaHSO
3

Inne kationy

KHCO
3
, NH
4
HCO
3

Podobne związki

Na
2
CO
3

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Wodorowęglan sodu, pot. soda oczyszczona, E500b, NaHCO
3
nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorowęglanów, wodorosól kwasu węglowego i sodu.

Właściwości

[edytuj | edytuj kod]

Wodorowęglan sodu bywa też nazywany kwaśnym węglanem sodu. Ta nazwa może być myląca, gdyż w rzeczywistości wodny roztwór wodorowęglanu sodu ma odczyn słabo alkaliczny i zachowuje się w wielu reakcjach jak słaba zasada. Z kwasami reaguje z wydzieleniem dwutlenku węgla i wody:

NaHCO
3
+ HClNaCl + H
2
O + CO
2
(zobojętnianie kwasu solnego – głównego składnika soku żołądkowego)[4]
NaHCO
3
+ CH
3
COOH
CH
3
COONa
+ H
2
O + CO
2

Nie reaguje z alkoholami i fenolami, co bywa wykorzystywane do odróżniania ich od kwasów karboksylowych w chemicznej analizie związków organicznych.

Jego własności spulchniające i pianotwórcze wynikają z faktu, że rozkłada się on w temperaturze powyżej 60 °C z wydzieleniem dwutlenku węgla:

2NaHCO
3
Na
2
CO
3
+ H
2
O + CO
2

W laboratorium najłatwiej jest go otrzymać przez wprowadzenie dwutlenku węgla do nasyconego wodnego roztworu węglanu sodu:

Na
2
CO
3
+ CO
2
+ H
2
O → 2NaHCO
3
.

W przemyśle otrzymuje się go jako produkt pośredni przy otrzymywaniu węglanu sodu metodą Solvaya.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Stosowany jest jako jeden ze składników proszku do pieczenia, dodatek do żywności regulujący pH, składnik musujących napojów w proszku i tabletek musujących[5], w lecznictwie (przy nadkwasocie), w gaśnicach pianowych (jako składnik części alkalicznej gaśnicy – wraz z rozpuszczonym środkiem spieniającym – zob. Spumogen), jako substancja pochłaniająca zapachy i wilgoć oraz do zmiękczania wody.

Zastosowanie w medycynie

[edytuj | edytuj kod]

Wskazania[6]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-90, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  2. a b Sodium bicarbonate (nr S6014) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-05-06]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. Sodium bicarbonate (nr S6014) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-05-06]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 366, ISBN 83-7183-240-0.
  5. Flavamed, 60 mg, tabletki musujące. Ulotka dla pacjenta: informacja dla użytkownika. Flavamed. [dostęp 2014-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  6. Janusz Andres, Teresa Sokołowska-Kozub: Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa. Podręcznik dla studentów. Kraków: Polska Rada Resuscytacji, 2006, s. 56. ISBN 83-89610-00-0.