Sojusz Państw Sahelu
| |
 Państwa członkowskie grupy Sojusz Państw Sahelu | |
| Siedziba |
brak |
|---|---|
| Członkowie | |
| Przywódca | |
| Utworzenie |
16 września 2023 |
Sojusz (Konfederacja) Państw Sahelu (AES) – antyzachodni pakt o wzajemnej obronie, zawarty pomiędzy Mali, Nigrem i Burkina Faso w dniu 16 września 2023 roku[1]. Sojusz powstał w związku z kryzysem nigerskim w 2023 roku, który rozpoczął się po zamachu stanu w Nigrze, przeciwko któremu ECOWAS groziła interwencją wojskową[2].
Tło
[edytuj | edytuj kod]Sahel jest jednym z miejsc trwającego od 2011 roku powstania dżihadystów, które doprowadziło do wielu konfliktów w regionie, takich jak wojna w Mali, czy kampania Boko Haram. Wszystkie trzy państwa założycielskie doświadczyły w ostatnich latach wojskowych zamachów stanu, które spowodowały pogorszenie relacji z resztą silnie prozachodniego ECOWAS i społecznością międzynarodową[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Powstanie organizacji
[edytuj | edytuj kod]16 września 2023 roku prorosyjscy dyktatorzy wojskowi: przywódca Burkiny Faso Ibrahim Traoré, przywódca Mali Assimi Goita i przywódca Nigru Abdourahamane Tchiani w wyniku podpisania Karty Liptako-Gourma powołali do życia Sojusz Państw Sahelu, dążąc do zachowania władzy i obrony swoich interesów. Pakt został stworzony, aby chronić państwa członkowskie przed możliwymi zagrożeniami wewnętrznego buntu zbrojnego lub agresji zewnętrznej, podkreślając, że „każdy atak na suwerenność i integralność terytorialną jednej lub większej liczby umawiających się stron będzie uznany za agresję przeciwko pozostałym stronom". Nowo powstała organizacja przybrała retorykę antyfrancuską, antyamerykańską i prorosyjską. Utworzono też kilkutysięczne wspólne siły zbrojne[4][5].
28 stycznia 2024 roku, wszystkie państwa członkowskie wydały oświadczenie, zgodnie z którym, natychmiast opuściły ECOWAS, co spotkało się z licznymi sankcjami . W marcu 2024 poinformowano o tworzeniu wspólnych sił do walki z terroryzmem w ramach Sojuszu Państw Sahelu[6][7][8].
Wojna w Mali
[edytuj | edytuj kod]W 2023 roku armia Mali, wspierana przez Grupę Wagnera, przeszła do ofensywy wobec sił Tuaregów i islamistów. W lipcu 2024 roku rebelianci zwyciężyli w bitwie pod Tinzaouaten. Była to jedna z najbardziej znaczących porażek Grupy Wagnera w Afryce. W reakcji na nią sojusz postanowił o lotniczym ataku odwetowym z terytorium Burkiny Faso. O pomoc Tuaregom malijski rząd oskarżał Algierię[4][9][10][11].
Utworzenie Konfederacji Państw Sahelu
[edytuj | edytuj kod]W lipcu 2024 roku na szczycie w Niamey, stolicy Nigru, w którym udział wzięli przywódcy wszystkich trzech państw, postanowiono o większej integracji i ustanowieniu konfederacji[4][12].
Konflikt z Algierią
[edytuj | edytuj kod]W wyniku zestrzelenia 1 kwietnia 2025 roku przez Algierczyków malijskiego drona, biorącego udział w operacji skierowanej przeciw Tuaregom, relacje między państwami uległy zaognieniu. Reakcją na ten incydent było odwołanie 6 kwietnia malijskiego ambasadora z Algierii, co wkrótce potem zrobiły także sprzymierzone Burkina Faso i Niger. W reakcji na to algierskie ministerstwo obrony narodowej zamknęło przestrzeń lotniczą swojego państwa dla lotów z i do Mali. W ramach rywalizacji z Algierią marokański rząd zaoferował zaś otwarcie swoich portów dla państw sojuszu, na co one przystały[13][14][15].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Agency Report: Mali, Niger, Burkina juntas sign mutual defence pact. Punch Newspapers, 2023-09-16. [dostęp 2023-09-17]. (ang.).
- ↑ Mali, Niger and Burkina Faso establish Sahel security alliance. aljazeera.com. [dostęp 2023-09-17]. (ang.).
- ↑ ECOWAS Unity Put to Test as West African Coup Crisis Deepens. VOA, 2023-09-11. [dostęp 2023-09-17]. (ang.).
- ↑ a b c {{{tytuł}}} [online], pism.pl [dostęp 2025-07-24].
- ↑ Folahanmi Aina, Why Burkina Faso, Mali and Niger’s new plan to tackle extremist violence is likely to fail [online], The Conversation, 6 lutego 2025 [dostęp 2025-07-24] (ang.).
- ↑ Mali, Burkina Faso and Niger quit ECOWAS – DW – 01/28/2024 [online], web.archive.org, 29 stycznia 2024 [dostęp 2024-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2024-01-29].
- ↑ AfricaNews, Terrorism in the Sahel: AES force will be “operational as soon as possible” [online], Africanews, 7 marca 2024 [dostęp 2024-04-13] (ang.).
- ↑ Burkina Faso, Mali i Niger utworzyły konfederację [online], forsal.pl, 7 lipca 2024 [dostęp 2025-07-24].
- ↑ Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-07-29] (ang.).
- ↑ Zasadzka na Wagnerowców w Mali [online], defence24.pl, 28 lipca 2024 [dostęp 2024-07-29] (pol.).
- ↑ https://www.reuters.com/world/africa/mali-rebels-say-they-killed-injured-dozens-soldiers-wagner-mercenaries-fighting-2024-07-27/
- ↑ Polskie Radio PiK, Rządzone przez reżimy wojskowe Burkina Faso, Mali i Niger utworzyły konfederację [online], Rządzone przez reżimy wojskowe Burkina Faso, Mali i Niger utworzyły konfederację, 7 lipca 2024 [dostęp 2025-07-24].
- ↑ https://www.rp.pl/dyplomacja/art42083481-rosnie-napiecie-w-polnocnej-afryce-algieria-zamyka-swoje-niebo-dla-mali-jest-reakcja
- ↑ Trzy państwa wycofują ambasadorów z Algierii [online], tvn24.pl, 7 kwietnia 2025 [dostęp 2025-07-24].
- ↑ AfricaNews, Mali, Burkina Faso and Niger to have access to the Atlantic ocean [online], Africanews, 29 kwietnia 2025 [dostęp 2025-07-24] (ang.).