Sosna długoigielna

Sosna długoigielna
	; Las sosny długoigielnej, niedaleko Georgetown, Karolina Południowa, USA
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	sosna długoigielna
	Nazwa systematyczna
	Pinus palustris Mill.; Gard. Dict., ed. 8. Pinus no. 14. 1768
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sosna długoigielna (Pinus palustris Mill.) – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Pochodzi z południowych obszarów USA, występuje od wschodniego Teksasu do południowej Wirginii i północnej Florydy.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Korona drzewa zaokrąglona.
Pień: Osiąga wysokość 30–35 m i średnicę 0,7 m. W przeszłości odnotowane były okazy o wysokości 47 m i średnicy 1,2 m^[5]. Kora gruba, czerwonawo-brązowa, łuskowata.
Liście: Ciemnozielone igły, osadzone w po trzy na krótkopędach, czasem po dwie. Często skręcone, o długości 20–45 cm.

Igły i młode szyszki nasienne

Szyszki: Męskie owalne, długości 3–8 cm. Szyszki żeńskie dojrzałe są żółto-brązowe, długości 15–25 cm, szerokości 5–7 cm (otwarte do 12 cm), siedzące, rzadko na krótkiej szypułce. Łuski z małym ale ostrym kolcem skierowanym w dół. Nasiona o długości 7–9 mm, ze skrzydełkiem o długości 25–40 mm.
Korzenie: U młodych drzew wyrasta długi (2–3 m) korzeń główny. Dorosłe drzewa mają szeroko rozrośnięte korzenie boczne.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Sosna długoigielna osiąga pełne rozmiary w wieku 100–150 lat, dożywa 300 lat. Szyszki męskie pojawiają się w lipcu, żeńskie w sierpniu, do zapylenia dochodzi na wiosnę następnego roku. Szyszki nasienne dojrzewają w ok. 20 miesięcy od zapylenia, uwalniają nasiona i krótko potem opadają. Igły pozostają na drzewie przez 2 lata.

Występuje na wysokościach 0–700 m n.p.m. Rośnie przeważnie na glebach piaszczystych, czasem, np. w północnej Alabamie, na gliniastych.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Synonim: Pinus australis F. Michaux.^[5]

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[6]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Trifoliae
  - podsekcja Australes
    - gatunek P. palustris

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych i przyznała mu kategorię zagrożenia VU (vulnerable), czyli jest narażony na wyginięcie^[4]. Zagrożeniem dla tego gatunku jest wycinka lasu, pożary i zastępowanie łatwiejszymi w uprawie gatunkami drzew. Obszary, na których rosła niegdyś sosna długoigielna zajęte zostały w dużej mierze przez plantacje Pinus taeda i P. elliottii.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b A.A. Farjon A.A., Pinus palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2009-10-27] (ang.).
↑ ^a ^b R. Kral. Pinus palustris. „Flora of North America North of Mexico”. Vol. 2, 1993. Flora of North America Editorial Committee (red.). Oxford University Press. [dostęp 2009-10-27]. (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-27]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] A.A. Farjon A.A., Pinus palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2009-10-27] (ang.).

[Kral-5] R. Kral. Pinus palustris. „Flora of North America North of Mexico”. Vol. 2, 1993. Flora of North America Editorial Committee (red.). Oxford University Press. [dostęp 2009-10-27]. (ang.).

[Gymn-6] Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]