Sosna wirginijska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sosna wirginijska
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

sosna

Gatunek

sosna wirginijska

Nazwa systematyczna
Pinus virginiana Mill.
Gard. Dict., ed. 8. Pinus no. 9. 1768
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg
Mapa zasięgu

Sosna wirginijska (Pinus virginiana Mill.) – gatunek drzewa iglastego należący do rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna wirginijska występuje w stanie dzikim we wschodnich rejonach USA. Obszar jej występowania rozciąga się od południowego New Jersey na zachód przez Pensylwanię i południowe Ohio aż do Karoliny Południowej, północnej Georgii, północnej Alabamy i północnej Missisipi. Żyje średnio 65-90 lat, rzadko osiąga wiek 150 lat.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Szyszka sosny wirginijskiej
Pokrój
Drzewo wiecznie zielone o ubogiej, nieregularnej koronie, spłaszczonej na czubku.
Pień
Średnica pnia do ok. 80 cm, osiąga 9–18(32) m wysokości. Kora na młodych gałęziach gładka, cienka, brunatno-czerwona, przypomina korę sosny zwyczajnej, z czasem pokrywa się licznymi pęknięciami, grubieje.
Liście
Igły zebrane w pęczki po 2, długości (2-)4–8 cm, grubości 1–1,5 mm, sztywne, ciemnozielone lub żółtawo-zielone, delikatnie skręcone.
Szyszki
Szyszki męskie są cylindryczne, żółte, zlokalizowane blisko szczytu gałązki, osiągają 10–20 mm długości. Szyszki żeńskie początkowo żółto-czerwone. Dojrzałe jajowate, brązowe, osiągają 4–7 cm długości i 3 cm średnicy. Tarczki łusek zakończone niewielkim kolcem. Nasiona długości 4–7 mm, z wąskim skrzydełkiem o długości 20 mm.
Korzeń
System korzeniowy dosyć płytki, z wyjątkiem egzemplarzy rosnących na głębokich piaskach, gdzie główny korzeń może osiągać 2–3 m długości.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Drzewo jednopienne, wiatropylne. Pylenie następuje od marca do maja, w zależności od szerokości geograficznej. Do zapłodnienia dochodzi 13 miesięcy po zapyleniu. Szyszki dojrzewają na przełomie października i listopada w następnym sezonie, pozostają na drzewie przez kilka do kilkunastu lat. Igły opadają po 3–4 latach.

Rośnie na wysokości 15–760 m n.p.m. Preferuje gleby gliniaste oraz iły, chociaż toleruje także kwaśne i suche podłoże. Tworzy czysto-gatunkowe lasy iglaste lub, razem z innymi gatunkami sosen, lasy mieszane, głównie z dębem. Na obszarze Appalachów rośnie razem z sosną smołową (P. rigida) oraz sosną kłującą (P. pungens). Na wschodnich wybrzeżach Wirginii i Maryland rośnie razem z P. taeda i ambrowcem amerykańskim (Liquidambar styraciflua). Lubi stanowiska nasłonecznione, nie toleruje zacienienia. Średnie temperatury letnie na obszarze występowania wynoszą od 21° do 24 °C, zimowe od -4° do 4 °C[5].

Nasiona sosny wirginijskiej są ważnym źródłem pokarmu dla wielu małych ssaków i ptaków.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Synonimy: Pinus inops Aiton, Pinus turbinata Bosc ex Loudon.

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[6]:

  • podrodzaj Pinus
    • sekcja Trifoliae
      • podsekcja Contortae
        • gatunek P. virginiana

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Dzięki łatwej adaptacji, wykorzystywana do zalesiania kopalnianych wyrobisk. Niegdyś stosowana do wyrobu stempli i podkładów kolejowych, obecnie stała się źródłem miazgi drzewnej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. A. Farjon, Pinus virginiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2010-02-05] (ang.).
  5. Katherine K. Carter, Albert G. Snow. Silvics of North America / v.1, Pinus virginiana. „Agriculture Handbook”. 654, 1990. Russell M. Burns, Barbara H. Honkala. Dept. of Agriculture, Forest Service. [dostęp 2010-02-05]. (ang.). 
  6. Christopher J. Earle, Pinus, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-05] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]