Szczodrzenica sitowata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Spartium)
Szczodrzenica sitowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

szczodrzenica

Gatunek

szczodrzenica sitowata

Nazwa systematyczna
Spartium junceum L.
Sp.Pl. 708. 1753[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Szczodrzenica sitowata (Spartium junceum L.) – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju szczodrzenica (Spartium) z rodziny bobowatych. Rośnie w makii, na suchych zboczach, w świetlistych lasach, zwykle na skałach wapiennych; w basenie Morza Śródziemnego. Kwitnie od maja do sierpnia[4]. Roślina jest rozprzestrzeniona szeroko jako ozdobna i rośnie też zdziczała na obszarach suchych w południowej Europie, w Azji, Ameryce Północnej i Południowej[5]. Z kwiatów wytwarza się żółty barwnik, a pędy wykorzystuje się w plecionkarstwie[4], do wyrobu koszyków. Pozyskuje się z nich także włókna o długości 20–30 cm, wykorzystywane do wyrobu nici, powrozów, sieci rybackich i wyrobu tkanin[5]. Ziele zawiera także alkaloidy mające działanie przeczyszczające, przeciwwymiotne i moczopędne[4]. Powodowały one także zatrucia, zwłaszcza gdy mylono kwiaty szczodrzenicy z kwiatami żarnowca miotlastego, z których wyrabiano wino[6].

Pokrój krzewu

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Krzew o prętowatych pędach, osiągający do 3,5 m wysokości[5], najczęściej od 1 do 3 m[4]. Pędy są okrągłe na przekroju, szarawo-zielone, słabo ulistnione lub bezlistne[5][4].
Liście
Zredukowane do jednego listka i bardzo rzadko rozmieszczone wzdłuż pędów[6]. Listek jest lancetowaty lub równowąski[5], o długości od 15 do 25 mm[3]. Szybko opada – jeszcze wiosną[5][6].
Kwiaty
Tworzą luźne grona na końcach młodych pędów[5], zebrane po 5–20[3]. Są obupłciowe[5]. Kielich ma do 7,5 mm długości. Korona osiąga 20–30 mm długości[3] i jest złocistożółta[5]. W typowym kwiecie motylkowym żagielek jest dłuższy od skrzydełek i łódeczki[3]. Pręciki w liczbie 10 z nitkami zrośniętymi[6]. Zalążnia siedząca, omszona, z wieloma zalążkami. Szyjka słupka odgięta, zwieńczona podługowatym znamieniem[3].
Owoce
Nagie, spłaszczone[6] strąki długości 6,5 do 10 cm i szerokości 6–7,5 mm[3]. Dojrzałe są czarne[4]. Zawierają od 12 do 20 nasion[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-21] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h Spartium junceum Linn.. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-21].
  4. ↑ a b c d e f Oleg Polunin, Anthony Huxley: Flowers of Mediterranean. London: Chatto an Windus, 1981, s. 94-95. ISBN 0-7011-2284-6.
  5. ↑ a b c d e f g h i Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 881. ISBN 83-214-1305-6.
  6. ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 301. ISBN 0-333-73003-8.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szczodrzenica_sitowata&oldid=72987649”