Rutherford Alcock: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m poprawa linków |
Gjakovarus (dyskusja | edycje) m Dodano kategorię "Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Oksfordzkiego" za pomocą HotCat |
||
| (Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 18 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biogram infobox |
|||
[[Image:Alcock.jpg|thumb|right|200px|Sir Rutherford Alcock]] |
|||
|imię i nazwisko = Rutherford Alcock |
|||
'''Sir Rutherford Alcock''' brytyjski lekarz i dyplomata ([[1809]]—[[1897]]). Urodzony jako syn angielskiego lekarza pod [[Londyn]]em, brał udział jako lekarz w angielskiej ekspedycji wojskowej przeciw Karlistom w Hiszpanii ([[1836]]—[[1837]]). W roku [[1844]] rozpoczął karierę dyplomaty angielskiego na dalekim Wschodzie. Do [[1858]] był [[konsul]]em, później konsulem generalnym [[Szanghaj]]u, gdzie zasłużył się dobrze sprawie ugruntowania tej ważnej angielskiej placówki. Od [[1859]] do [[1861]] i [[1864]]—[[1865]] był posłem w Japonii i na tej trudnej placówce, w kraju naówczas jeszcze wrogo usposobionym wobec cudzoziemców, duże położył zasługi. Pierwsze burzliwe trzy lata swojego pobytu w Japonii opisał w zajmującej książce: „The capital of the Thycoon”. Następnie do [[1871]] posłował w [[Pekin]]ie. Ostatnie dziesiątki lat spędził w Anglii, zajmując się pracami naukowymi. Przez jakiś czas był też przewodniczącym londyńskiego Towarzystwa Geograficznego. Alcock był jednym z pierwszych, którzy zaznajomili Anglię z japońskim językiem i sztuką. |
|||
|grafika = Rutherford Alcock, Lock & Whitfield woodburytype, 1876-84.jpg |
|||
|opis grafiki = |
|||
|alt grafiki = |
|||
|data urodzenia = [[1809]] |
|||
|miejsce urodzenia = |
|||
|data śmierci = [[2 listopada]] [[1897]] |
|||
|miejsce śmierci = [[Londyn]] |
|||
|zawód = [[lekarz]], [[dyplomata]] |
|||
|rodzice = Thomas Alcock |
|||
|małżeństwo = Henrietta Mary Bacon (do 1853); Lucy Lowder (od 1862) |
|||
|faksymile = Rutherford Alcock signature.png |
|||
|odznaczenia = {{order|OŁ|KK}}{{order|OŁ|KT}}{{order|OIK|KK}}{{order|OKIII| }} {{order|WOWM|K}} |
|||
|commons = Category:Rutherford Alcock |
|||
}} |
|||
'''Sir Rutherford Alcock''' (ur. [[1809]], zm. [[2 listopada]] [[1897]] w [[Londyn]]ie) – lekarz i dyplomata, jeden z pierwszych brytyjskich konsulów i ambasadorów w Chinach i Japonii. |
|||
Urodzony jako syn angielskiego lekarza Thomasa Alcocka z [[Ealing]] pod Londynem. Po studiach medycznych wstąpił do wojska, odbywając od 1836 służbę jako lekarz w brygadzie [[Royal Marines]], w szeregach której wyróżnił się w czasie [[I wojna karlistowska|I wojny karlistowskiej]]. Został mianowany zastępcą generalnego inspektora szpitali, ale zrezygnował z funkcji w 1837<ref name="brit1911">{{Cytuj książkę |tytuł = 1911 Encyclopædia Britannica |url = https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Alcock,_Sir_Rutherford|inni = Hugh Chisholm (red.) |wydawca = Encyclopædia Britannica, Inc. |miejsce = New York |data = 1911 |strony = 524 |tom = 1 |tytuł tomu = A to Androphagi |rozdział = Alcock, Sir Rutherford|nazwisko r = Douglas|imię r =Robert Kennaway}}</ref>. |
|||
{{Biografia stub}} |
|||
Za służbę w wojnach na Półwyspie Iberyjskim został odznaczony [[Komandoria (odznaczenie)|komandorią]] [[Order Izabeli Katolickiej|Orderu Izabeli Katolickiej]], [[Order Wieży i Miecza| Orderem Wieży i Miecza]], [[Order Karola III|Orderem Karola III]] oraz medalami{{odn|Michie|1900a|s=22}}. |
|||
Po powrocie do kraju wykładał chirurgię w Sydenham College of Anatomy na [[University College London]]<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.ucl.ac.uk/bloomsbury-project/institutions/medical.htm|tytuł=UCL Bloomsbury Project Sydenham College of Anatomy |data dostępu=2021-02-23|autor=Deborah Colville|opublikowany=fortresscatalogue.com|praca=|data=2011-04-13|język =en|archiwum=https://archive.fo/daDLc|zarchiwizowano=2021-02-23}}</ref>, ale postanowił wstąpić do służby dyplomatycznej. W 1844 został mianowany konsulem w [[Fuzhou]], jednym z [[traktat nankiński|nowo otwartych]] dla cudzoziemskiego handlu portów, w następstwie [[I wojna opiumowa|I wojny opiumowej]]. Skierowany został jednak do [[Xiamen|Amoy]], gdzie pracował półtora roku, a następnie przeniesiony go do Szanghaju<ref name="DNB">{{Cytuj książkę | tytuł = Dictionary of National Biography, 1901 supplement | wydawca = Elder Smith & Co. | miejsce = London | data = 1901 | strony = 29-30 | inni = Sidney Lee (red.) | tom = 1 | rozdział = Alcock, Rutherford | imię r = Robert Kennaway | nazwisko r = Douglas | url = https://en.wikisource.org/wiki/Dictionary_of_National_Biography,_1901_supplement/Alcock,_Rutherford}}</ref>. Podczas jego służby Szanghaj był zagrożony przez [[powstanie tajpingów]], którzy opanowali chińskie miasto, ale nie zdobyli koncesji zagranicznych. Alcock znacząco przyczynił się do zorganizowania zarządu miejskiego tychże koncesji oraz służby celnej, która później wyewoluowała w [[Imperial Maritime Customs Service]]<ref name="obit">{{Cytuj pismo | tytuł = Sir Rutherford Alcock, K. C. B., D. C. L. | czasopismo = The Geographical Journal | wydawca = The Royal Geographical Society (with the Institute of British Geographers) | wydanie = 6 | wolumin = 10 | strony = 642-645 | język = en | data = 1897-12 | url = https://www.jstor.org/stable/1774914}}</ref>. W Szanghaju służył do momentu mianowania go konsulem generalnym w Japonii w 1858. Rok później objął kierownictwo misji brytyjskiej w tym kraju (po [[James Bruce (hrabia)|lordzie Elgin)]]. Służył tam w czasach bardzo niespokojnych: w 1861 brytyjskie poselstwo w Tokio zostało zaatakowane przez [[rōnin]]ów (zabito dwóch Brytyjczyków, ale atak został odparty)<ref name="DNB" />. Mimo to eksplorował i opisywał kraj (m.in. w czasopiśmie [[Królewskie Towarzystwo Geograficzne|Królewskiego Towarzystwa Geograficznego]]), w którym stacjonował, m.in. podróżując przez [[Osaka|Osakę]] do [[Nagasaki]] i wspinając się na górę [[Fudżi]]<ref name="obit" /> (jako pierwszy Europejczyk<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Alcock | imię = Rutherford | tytuł = The Capital of the Tycoon: a Narrative of a Three Years' Residence in Japan | wydawca = Bradley Co. | miejsce = New York | data = 1863 | strony = 364-373 | tom = I | url = https://archive.org/details/capitaloftycoonn01alcoiala/page/373/mode/1up}}</ref>). W 1860 mianowany kawalerem [[Order Łaźni|Orderu Łaźni]], dwa lata później otrzymując komanderię tego orderu<ref name="brit1911" />. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
W 1862 wyjechał do Wielkiej Brytanii, a gdzie zorganizował wystawę sztuki japońskiej podczas [[Wystawa światowa|wystawy światowej]] w Londynie<ref name="obit" />. W 1863 otrzymał [[doktor honoris causa|doktorat honoris causa]] [[Uniwersytet Oksfordzki|Uniwersytetu Oksfordzkiego]], a rok później wrócił, by kontynuować swoją misję w Japonii<ref name="brit1911" />. W tym czasie wzrost napięć w Japonii doprowadził ostatecznie do [[Atak na Shimonoseki (1864)|interwencji flot zachodnich i ataku na Shimonoseki]]<ref name="DNB" />. W 1865 roku przeniesiony do Chin, gdzie jako [[Poseł (dyplomacja)|Poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny]] reprezentował Wielką Brytanię do 1871<ref name="brit1911" />. Wróciwszy do ojczyzny pełnił liczne funkcje publiczne, w tym przewodniczącego [[Królewskie Towarzystwo Geograficzne|Królewskiego Towarzystwa Geograficznego]] (1876–1878) i wiceprzewodniczącego Royal Asiatic Society (1875–1878)<ref name="DNB" />; popularyzował kulturę Japonii w licznych publikacjach, z których najważniejsze to ''The Capital of the Tycoon'' (1863) i ''Art and Art Industries in Japan'' (1878)<ref name="obit" />. |
|||
===Źródło=== |
|||
* ''Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga'' (1928-1934) |
|||
Jego pierwszą żoną była Henrietta Mary z domu Bacon, którą poślubił 17 maja 1841. Po jej śmierci w 1853, 8 lipca 1862 ożenił się powtórnie z Lucy Lowder, wdową po misjonarzu T. Lowderze, kapelanie misji szanghajskiej. Oba małżeństwa były bezpotomne<ref name="DNB" />. |
|||
[[de:Rutherford Alcock]] |
|||
[[en:Rutherford Alcock]] |
|||
==Dzieła== |
|||
[[ja:ラザフォード・オールコック]] |
|||
* ''[https://archive.org/details/b2194412x Notes on the Medical History and Statistics of the British Legion of Spain; Comprising the Results of Gunshot Wounds, in Relation to Important Questions in Surgery]'' (1838) |
|||
[[sv:Rutherford Alcock]] |
|||
* ''Life's Problems: Essays; Moral, Social, and Psychological'' (1857) |
|||
* ''Elements of Japanese Grammar, for the Use of Beginners'' (1861) |
|||
* ''Catalogue of Works of Industry and Art, Sent from Japan by Rutherford Alcock'' (1862) |
|||
* ''[https://archive.org/details/capitaloftycoonn01alcoiala The Capital of the Tycoon: a Narrative of a Three Years' Residence in Japan]'' (1863) |
|||
* ''Correspondence with Sir Rutherford Alcock Respecting Missionaries at Hankow, and State of Affairs at Various Ports in China'' (1869) |
|||
* ''Despatch from Sir Rutherford Alcock Respecting a Supplementary Convention to the Treaty of Tien-Tsin, Signed by Him on October 23, 1869 by China'' (1870) |
|||
* ''Chinese Statesmen and State Papers'' (1871) |
|||
* ''Art and Art Industries in Japan'' (1878) |
|||
* ''Handbook of British North Borneo: Compiled from Reports Received from Governor Treacher and from other Officers in the British North Borneo Company's Service by Colonial and Indian Exhibition'' (1886) |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Michie | imię = Alexander | tytuł = The Englishman in China during the Victorian era: as illustrated in the career of Sir Rutherford Alcock | wydawca = W. Blackwood | miejsce = Edinburgh | data = 1900 | tom = I | url = https://archive.org/details/englishmaninchin01michuoft/page/n10/mode/1up|odn=a}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Michie | imię = Alexander | tytuł = The Englishman in China during the Victorian era: as illustrated in the career of Sir Rutherford Alcock | wydawca = W. Blackwood | miejsce = Edinburgh | data = 1900 | tom = II | url = https://archive.org/details/englishmaninchi04michgoog|odn=b}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{SORTUJ:Alcock, Rutherford}} |
|||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Członkowie Królewskiego Towarzystwa Geograficznego w Londynie]] |
|||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Wieży i Miecza]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Karola III]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Izabeli Katolickiej]] |
|||
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Oksfordzkiego]] |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Aktualna wersja na dzień 14:15, 31 mar 2024
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Rodzice |
Thomas Alcock |
| Małżeństwo |
Henrietta Mary Bacon (do 1853); Lucy Lowder (od 1862) |
| |
| Odznaczenia | |
   
| |
Sir Rutherford Alcock (ur. 1809, zm. 2 listopada 1897 w Londynie) – lekarz i dyplomata, jeden z pierwszych brytyjskich konsulów i ambasadorów w Chinach i Japonii.
Urodzony jako syn angielskiego lekarza Thomasa Alcocka z Ealing pod Londynem. Po studiach medycznych wstąpił do wojska, odbywając od 1836 służbę jako lekarz w brygadzie Royal Marines, w szeregach której wyróżnił się w czasie I wojny karlistowskiej. Został mianowany zastępcą generalnego inspektora szpitali, ale zrezygnował z funkcji w 1837[1]. Za służbę w wojnach na Półwyspie Iberyjskim został odznaczony komandorią Orderu Izabeli Katolickiej, Orderem Wieży i Miecza, Orderem Karola III oraz medalami[2].
Po powrocie do kraju wykładał chirurgię w Sydenham College of Anatomy na University College London[3], ale postanowił wstąpić do służby dyplomatycznej. W 1844 został mianowany konsulem w Fuzhou, jednym z nowo otwartych dla cudzoziemskiego handlu portów, w następstwie I wojny opiumowej. Skierowany został jednak do Amoy, gdzie pracował półtora roku, a następnie przeniesiony go do Szanghaju[4]. Podczas jego służby Szanghaj był zagrożony przez powstanie tajpingów, którzy opanowali chińskie miasto, ale nie zdobyli koncesji zagranicznych. Alcock znacząco przyczynił się do zorganizowania zarządu miejskiego tychże koncesji oraz służby celnej, która później wyewoluowała w Imperial Maritime Customs Service[5]. W Szanghaju służył do momentu mianowania go konsulem generalnym w Japonii w 1858. Rok później objął kierownictwo misji brytyjskiej w tym kraju (po lordzie Elgin). Służył tam w czasach bardzo niespokojnych: w 1861 brytyjskie poselstwo w Tokio zostało zaatakowane przez rōninów (zabito dwóch Brytyjczyków, ale atak został odparty)[4]. Mimo to eksplorował i opisywał kraj (m.in. w czasopiśmie Królewskiego Towarzystwa Geograficznego), w którym stacjonował, m.in. podróżując przez Osakę do Nagasaki i wspinając się na górę Fudżi[5] (jako pierwszy Europejczyk[6]). W 1860 mianowany kawalerem Orderu Łaźni, dwa lata później otrzymując komanderię tego orderu[1].
W 1862 wyjechał do Wielkiej Brytanii, a gdzie zorganizował wystawę sztuki japońskiej podczas wystawy światowej w Londynie[5]. W 1863 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Oksfordzkiego, a rok później wrócił, by kontynuować swoją misję w Japonii[1]. W tym czasie wzrost napięć w Japonii doprowadził ostatecznie do interwencji flot zachodnich i ataku na Shimonoseki[4]. W 1865 roku przeniesiony do Chin, gdzie jako Poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny reprezentował Wielką Brytanię do 1871[1]. Wróciwszy do ojczyzny pełnił liczne funkcje publiczne, w tym przewodniczącego Królewskiego Towarzystwa Geograficznego (1876–1878) i wiceprzewodniczącego Royal Asiatic Society (1875–1878)[4]; popularyzował kulturę Japonii w licznych publikacjach, z których najważniejsze to The Capital of the Tycoon (1863) i Art and Art Industries in Japan (1878)[5].
Jego pierwszą żoną była Henrietta Mary z domu Bacon, którą poślubił 17 maja 1841. Po jej śmierci w 1853, 8 lipca 1862 ożenił się powtórnie z Lucy Lowder, wdową po misjonarzu T. Lowderze, kapelanie misji szanghajskiej. Oba małżeństwa były bezpotomne[4].
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Notes on the Medical History and Statistics of the British Legion of Spain; Comprising the Results of Gunshot Wounds, in Relation to Important Questions in Surgery (1838)
- Life's Problems: Essays; Moral, Social, and Psychological (1857)
- Elements of Japanese Grammar, for the Use of Beginners (1861)
- Catalogue of Works of Industry and Art, Sent from Japan by Rutherford Alcock (1862)
- The Capital of the Tycoon: a Narrative of a Three Years' Residence in Japan (1863)
- Correspondence with Sir Rutherford Alcock Respecting Missionaries at Hankow, and State of Affairs at Various Ports in China (1869)
- Despatch from Sir Rutherford Alcock Respecting a Supplementary Convention to the Treaty of Tien-Tsin, Signed by Him on October 23, 1869 by China (1870)
- Chinese Statesmen and State Papers (1871)
- Art and Art Industries in Japan (1878)
- Handbook of British North Borneo: Compiled from Reports Received from Governor Treacher and from other Officers in the British North Borneo Company's Service by Colonial and Indian Exhibition (1886)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Robert Kennaway Douglas: Alcock, Sir Rutherford. W: 1911 Encyclopædia Britannica. Hugh Chisholm (red.). T. 1: A to Androphagi. New York: Encyclopædia Britannica, Inc., 1911, s. 524.
- ↑ Michie 1900a ↓, s. 22.
- ↑ Deborah Colville: UCL Bloomsbury Project Sydenham College of Anatomy. fortresscatalogue.com, 2011-04-13. [dostęp 2021-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-23)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Robert Kennaway Douglas: Alcock, Rutherford. W: Dictionary of National Biography, 1901 supplement. Sidney Lee (red.). T. 1. London: Elder Smith & Co., 1901, s. 29-30.
- ↑ a b c d Sir Rutherford Alcock, K. C. B., D. C. L.. „The Geographical Journal”. 10 (6), s. 642-645, 1897-12. The Royal Geographical Society (with the Institute of British Geographers). (ang.).
- ↑ Rutherford Alcock: The Capital of the Tycoon: a Narrative of a Three Years' Residence in Japan. T. I. New York: Bradley Co., 1863, s. 364-373.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alexander Michie: The Englishman in China during the Victorian era: as illustrated in the career of Sir Rutherford Alcock. T. I. Edinburgh: W. Blackwood, 1900.
- Alexander Michie: The Englishman in China during the Victorian era: as illustrated in the career of Sir Rutherford Alcock. T. II. Edinburgh: W. Blackwood, 1900.