Konklawe 1342

Konklawe 5-7 V 1342 – trzecie konklawe okresu tzw. „niewoli awiniońskiej papieży” i drugie z kolei, które odbywało się w Awinionie. W jego wyniku papieżem został Klemens VI.

Śmierć Benedykta XII

Papież Benedykt XII zmarł 25 kwietnia 1342 roku. Na początku swojego pontyfikatu pragnął on powrotu z Awinionu do Rzymu i przeznaczył spore sumy na remonty Bazyliki Watykańskiej i Bazyliki Laterańskiej. Niespokojna sytuacja we Włoszech (w tym w samym Rzymie) spowodowała jednak, że szybko porzucił te plany i rozpoczął budowę pałacu papieskiego w Awinionie. Ponadto sprowadził z Rzymu znaczną część kościelnych archiwów i powiększył i tak już sporą przewagę Francuzów w Kolegium Kardynalskim. Zdominowana przez Francuzów kuria papieska była niechętna powrotowi nad Tyber.

Lista uczestników

W konklawe wzięło udział 18 spośród 19 kardynałów:

• Pierre Desprès (nominacja kardynalska: 20 grudnia 1320) – kardynał-biskup Palestriny; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; wicekanclerz Św. Kościoła Rzymskiego

• Bertrand du Pouget (17 grudnia 1316) – kardynał-biskup Ostia e Velletri; subdziekan Św. Kolegium Kardynałów

• Gauscelin de Jean (17 grudnia 1316) – kardynał-biskup Albano; wielki penitencjariusz

• Jean-Raymond de Comminges (18 grudnia 1327) – kardynał-biskup Porto e Santa Rufina

• Annibaldo di Ceccano (18 grudnia 1327) – kardynał-biskup Frascati

• Pedro Gómez de Barroso (18 grudnia 1327) – kardynał-biskup Sabiny

• Imbert Dupuis (18 grudnia 1327) – kardynał-prezbiter SS. XII Apostoli; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; kamerling Św. Kolegium Kardynałów

• Élie de Talleyrand-Périgord (25 maja 1331) – kardynał-prezbiter S. Pietro in Vincoli

• Pierre Bertrand d'Annonay (20 grudnia 1331) – kardynał-prezbiter S. Clemente; legat papieski we Flandrii

• Gozzio Battaglia (18 grudnia 1338) – kardynał-prezbiter S. Prisca

• Bertrand de Déaulx (18 grudnia 1338) – kardynał-prezbiter S. Marco

• Pierre Roger, O.S.B. (18 grudnia 1338) – kardynał-prezbiter SS. Nereo ed Achilleo

• Guillaume de Court, O.Cist. (18 grudnia 1338) – kardynał-prezbiter SS. IV Coronati; inkwizytor w Awinionie

• Bernard d'Albi (18 grudnia 1338) – kardynał-prezbiter S. Ciriaco alle Terme

• Guillaume d'Aure, O.S.B. (styczeń 1339) – kardynał-prezbiter S. Stefano al Monte Celio

• Raymond Guillaume des Farges (19 grudnia 1310) – kardynał-diakon S. Maria Nuova; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów

• Gaillard de la Mothe (17 grudnia 1316) – kardynał-diakon S. Lucia in Silice

• Giovanni Colonna (18 grudnia 1327) – kardynał-diakon S. Angelo in Pescheria

Wśród elektorów było 13 Francuzów, 3 Włochów i Hiszpan. 10 z nich mianował Jan XXII, 6 – Benedykt XII, a jednego – Klemens V.

Urząd kamerlinga Św. Kościoła Rzymskiego sprawował wówczas Gasbert de Valle, arcybiskup Narbonne i krewny papieża Jana XXII.

Nieobecny

• Bertrand de Montfavez (17 grudnia 1316) – kardynał-diakon S. Maria in Aquiro; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej

Wybór Klemensa VI

Konklawe rozpoczęło się 5 maja i trwało zaledwie dwa dni. 7 maja jednogłośnie i przez aklamację wybrano kardynała Pierre Roger, byłego kanclerza króla Francji Filipa VI. Elekt przybrał imię Klemens VI i 19 maja został uroczyście koronowany w awiniońskiej katedrze przez protodiakona Raymond Guillaume des Farges.

Ciekawostki

Podobno król Francji Filip VI dowiedziawszy się o śmierci Benedykta XII wysłał do Awinionu swojego najstarszego syna Jana, aby nakłonił elektorów do wyboru kardynała Roger. Okazało się to jednak całkowicie zbyteczne – kiedy dotarł on do Awinionu konklawe było już zakończone, a nowym następcą Św. Piotra został właśnie kandydat faworyzowany przez króla.

Źródła

• G. Mollat „The Popes at Avignon 1305-1378”, Londyn 1963, s. 37

Uzupełniające źródła internetowe

• http://www.fiu.edu/~mirandas/conclave-xiv.htm#1342
• http://www.vaticanhistory.de/vh/html/clemens_vi_.html