Kuraszewo (gmina Czyże): Różnice pomiędzy wersjami

{{{nazwa}}}
	{{{rodzaj miejscowości}}}
	; Cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego w Kuraszewie
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	hajnowski
Gmina	Czyże
Sołectwo	{{{sołectwo}}}
Liczba ludności	{{{liczba ludności}}}
Strefa numeracyjna	{{{strefa numeracyjna}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
SIMC
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:landmark}
	[[commons:{{{commons}}}\|Multimedia w Wikimedia Commons]]

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:52, 23 sty 2010

Kuraszewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Czyże.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.

Przez miejscowość przepływa niewielka rzeka Łoknica, dopływ Narwi.

Historia

Wieś została założona przed 1570 rokiem. W 1775 roku było w niej 68 domów i zamieszkiwało ją 298 mieszkańców^[1]. W 1868 roku, na lokalnym cmentarzu wybudowana została cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego^[2]^[1]. W 1897 roku została utworzona osobna parafia, natomiast rok później świątynia została rozbudowana^[1]. Po trakcie I wojny światowej, w 1914 roku część mieszkańców zbiegła za radą Rosjan ze wsi na wschód przed wojskami niemieckimi, które po zajęciu tych terenów pozostały tutaj do 1918 roku, do momentu odrodzenia Polski. W 1927 roku spłonęła część zachodnia wsi z 42 zabudowaniami. W tym też roku budynek cerkwi został przekazany neounitom, który jednak powrócił w ręce prawosławnych po wygranej rozprawie w polskim sądzie w 1932 roku^[1]. Na początku lat 30 XX wieku powstała we wsi Ochotnicza Straż Pożarna z 10 strażakami, którzy otrzymali stosowne wyposażenie z pompą strażacką. Przed 1939 rokiem w pobliżu wsi znajdował się dworek w miejscu określanym jako Pańskie. W 1936 roku we wsi powstały dwa wiatraki. We wrześniu 1939 roku rozpoczęła się okupacja radziecka, a w czerwcu 1941 roku niemiecka. Podczas okupacji niemieckiej cerkiew została wyremontowana oraz dobudowano dzwonnicę^[1]. W tym też czasie około 50 mężczyzn ze wsi zostało zwabionych albo wywiezionych do niewolniczej pracy do Niemiec.

Sołtysem we wsi od 1946 do 1971 roku był Pan Andrzej Sielewoniuk. W 1947 roku otworzono sklep spożywczo-przemysłowy „Samopomocy Chłopskiej”. W 1951 roku założono Spółdzielnię Produkcyjną. W 1954 r. wieś stała się siedzibą urzędu gminy. W latach 1960-1961 zbudowany został nowy sklep. W 1963 roku wybudowano zlewnię mleka. Kółko Rolnicze zostało założone we wsi w 1962 roku. W 1963 roku powstało Koło Gospodyń Wiejskich. W 1967 doprowadzono elektryczność do gospodarstw. W 1971 roku uruchomiono pierwsze połączenie autobusowe do Hajnówki. W 1977 roku Kuraszewo zostało gospodarzem dożynek gminnych i założono zespół folklorystyczny. W 1984 roku RSW „Ruch” w Bielsku Podlaskim otworzył we wsi placówkę określaną przez mieszkańców jako klub, w którym odbywały się liczne chrzciny i zabawy^[3].

Badania archeologiczne

Pierwsze prace archeologiczne w pobliżu wsi prowadził w 1932 roku prof. Zdzisław Rajewski. W latach 1960-61 przeprowadzono po kierunkiem Jana Jaskanisa badania archeologiczne dwóch kurhanów typu rostołckiego położonych na wschód od wsi w pobliżu prawego brzegu rzeki Kuraszanki w miejscu zwanym Zamczysko. Kurhany pierwotnie były obłożone płaszczem kamiennym, a w ich wnętrzu odnaleziono kamienne jądro z otoczaków z pierwotnym grobem i późniejszymi grobami szkieletowymi i ręcznie lepioną ceramikę. Pierwotnie kurhany miały średnicę do ok. 30 m. i do 3 metrów wysokości. Podobne kurhany odkryto między innymi w Rostołtach, Jasionowej Dolinie i Kutowej.

W niedalekiej odległości na wschód od Kuraszewa znajduje się także kilka cmentarzysk mazowieckich z końca XI-XII wieku z płaskimi grobami z charakterystycznymi kamiennymi obudowami, wewnątrz których umieszczano pochówki ciałopalne^[4]. Jedno z takich cmentarzysk znajduje się na południe od powstałej w 1942 roku niewielkiej cerkiewki św. Braci Machabeuszów.

Architektura

Zabytki

cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego z 1868 roku, nr rej.:A-104 z 15.05.1998
cmentarz prawosławny z drugiej połowy XIX wieku, nr rej.:A-104 z 15.05.1998 ^[5].

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tablica informacyjna "Kuraszewo", wykonana w ramach projektu Rozwój turystyki transgranicznej w regionie Puszczy Białowieskiej
↑ http://kuraszewo.ai4.pl/content/view/2/3/
↑ Nad Buhom i Narwoju 1-2/2000, Nina Grygoruk- Historia wsi Kuraszewo
↑ Rocznik Białostocki, t.VI s.241-263
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .

[tablica-1] Tablica informacyjna "Kuraszewo", wykonana w ramach projektu Rozwój turystyki transgranicznej w regionie Puszczy Białowieskiej

[2] ttp://kuraszewo.ai4.pl/content/view/2/3/

[3] Nad Buhom i Narwoju 1-2/2000, Nina Grygoruk- Historia wsi Kuraszewo

[4] Rocznik Białostocki, t.VI s.241-263

[5] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 36: / Linia 36: @@
 == Historia ==
-Wieś została założona przed [[1570]] rokiem, w [[1775]] roku zamieszkiwało ją 298 mieszkańców<ref name="tablica">Tablica informacyjna "Kuraszewo", wykonana w ramach projektu ''Rozwój turystyki transgranicznej w regionie Puszczy Białowieskiej''</ref>.
+Wieś została założona przed [[1570]] rokiem. W [[1775]] roku było w niej 68 domów i zamieszkiwało ją 298 mieszkańców<ref name="tablica">Tablica informacyjna "Kuraszewo", wykonana w ramach projektu ''Rozwój turystyki transgranicznej w regionie Puszczy Białowieskiej''</ref>.
+W [[1868]] roku, na lokalnym cmentarzu wybudowana została cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego<ref>http://kuraszewo.ai4.pl/content/view/2/3/</ref><ref name="tablica"/>. W [[1897]] roku została utworzona osobna parafia, natomiast rok później świątynia została rozbudowana<ref name="tablica"/>. Po trakcie [[I wojna światowa|I wojny światowej]], w 1914 roku część mieszkańców zbiegła za radą Rosjan ze wsi na wschód przed wojskami niemieckimi, które po zajęciu tych terenów pozostały tutaj do 1918 roku, do momentu odrodzenia Polski. W [[1927]] roku spłonęła część zachodnia wsi z 42 zabudowaniami. W tym też roku budynek cerkwi został przekazany [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce|neounitom]], który jednak powrócił w ręce prawosławnych po wygranej rozprawie w polskim sądzie w [[1932]] roku<ref name="tablica"/>. Na początku lat 30 XX wieku powstała we wsi Ochotnicza Straż Pożarna z 10 strażakami, którzy otrzymali stosowne wyposażenie z pompą strażacką. Przed 1939 rokiem w pobliżu wsi znajdował się dworek w miejscu określanym jako ''Pańskie''. W 1936 roku we wsi powstały dwa [[wiatrak]]i. We wrześniu 1939 roku rozpoczęła się [[Okupacja radziecka w Polsce 1939–1941|okupacja radziecka]], a w czerwcu 1941 roku niemiecka. Podczas [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji niemieckiej]] cerkiew została wyremontowana oraz dobudowano [[dzwonnica|dzwonnicę]]<ref name="tablica"/>. W tym też czasie około 50 mężczyzn ze wsi zostało zwabionych albo wywiezionych do niewolniczej pracy do Niemiec.
+Sołtysem we wsi od 1946 do 1971 roku był Pan Andrzej Sielewoniuk. W 1947 roku otworzono sklep spożywczo-przemysłowy „Samopomocy Chłopskiej”. W 1951 roku założono Spółdzielnię Produkcyjną. W 1954 r. wieś stała się siedzibą urzędu gminy. W latach 1960-1961 zbudowany został nowy sklep. W 1963 roku wybudowano zlewnię mleka. Kółko Rolnicze zostało założone we wsi w 1962 roku. W 1963 roku powstało [[Koło Gospodyń Wiejskich]]. W 1967 doprowadzono elektryczność do gospodarstw. W 1971 roku uruchomiono pierwsze połączenie autobusowe do Hajnówki. W 1977 roku Kuraszewo zostało gospodarzem dożynek gminnych i założono zespół folklorystyczny. W 1984 roku RSW „Ruch” w Bielsku Podlaskim otworzył we wsi placówkę określaną przez mieszkańców jako klub, w którym odbywały się liczne chrzciny i zabawy<ref>Nad Buhom i Narwoju 1-2/2000, Nina Grygoruk- Historia wsi Kuraszewo</ref>.
-W [[1800]] roku, na lokalnym cmentarzu wybudowana została [[Kościół unicki|greko-katolicka]] cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego<ref name="tablica"/>. W [[1897]] roku została utworzona osobna parafia, natomiast rok później świątynia została rozbudowana<ref name="tablica"/>. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]], w [[1927]] roku, budynek został przekazany [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce|neounitom]] powracając w ręce prawosławnych po wygranej rozprawie sądowej w [[1932]] roku<ref name="tablica"/>. Podczas [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji niemieckiej]] cerkiew została wyremontowana oraz dobudowano [[dzwonnica|dzwonnicę]]<ref name="tablica"/>.
+=== Badania archeologiczne ===
+Pierwsze prace archeologiczne w pobliżu wsi prowadził w 1932 roku prof. [[Zdzisław Rajewski]]. W latach 1960-61 przeprowadzono po kierunkiem [[Jan Jaskanis|Jana Jaskanisa]] badania archeologiczne dwóch [[kurhan]]ów ''typu rostołckiego'' położonych na wschód od wsi w pobliżu prawego brzegu rzeki [[Kuraszanka|Kuraszanki]] w miejscu zwanym ''Zamczysko''. Kurhany pierwotnie były obłożone płaszczem kamiennym, a w ich wnętrzu odnaleziono kamienne jądro z otoczaków z pierwotnym grobem i późniejszymi grobami szkieletowymi i ręcznie lepioną ceramikę. Pierwotnie kurhany miały średnicę do ok. 30 m. i do 3 metrów wysokości. Podobne kurhany odkryto między innymi w [[Rostołty|Rostołtach]], [[Jasionowa Dolina|Jasionowej Dolinie]] i [[Kutowa|Kutowej]].
+W niedalekiej odległości na wschód od Kuraszewa znajduje się także kilka cmentarzysk mazowieckich z końca XI-XII wieku z płaskimi grobami z charakterystycznymi kamiennymi obudowami, wewnątrz których umieszczano pochówki ciałopalne<ref>Rocznik Białostocki, t.VI s.241-263</ref>. Jedno z takich cmentarzysk znajduje się na południe od powstałej w 1942 roku niewielkiej cerkiewki św. Braci Machabeuszów.
 ==Architektura==