Mury Konstantynopola: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Mury Teodozjusza: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Mury Teodozjusza: drobne merytoryczne
Linia 20: Linia 20:


W murach od strony północnej znajdowały się następujące bramy:
W murach od strony północnej znajdowały się następujące bramy:
* Bramy przy [[Pałac Porfirogenetów|Pałacu Blacherny]]
* Brama Adrianopolska (Brama Charisius, Edirnekapı) - druga co do ważności po Złotej Bramie
* Brama Adrianopolska (Brama Charisius, Edirnekapı) - druga co do ważności po Złotej Bramie
* 5-ta Brama Wojskowa
* 5-ta Brama Wojskowa
Linia 26: Linia 27:
* Brama Rhesios (Yeni Mevlevihane Kapısı)
* Brama Rhesios (Yeni Mevlevihane Kapısı)
* 3-cia Brama Wojskowa (Triton)
* 3-cia Brama Wojskowa (Triton)
* brama prowadząca do klasztoru Pege
* Brama Wiosenna
* Brama Wiosenna
* Brama Belgradzka (Xylokerkos lub 2 Brama Wojskowa), być może była też nazywana Kerkaporta
* Brama Belgradzka (Xylokerkos lub 2 Brama Wojskowa), być może była też nazywana Kerkaporta
* Złota Brama (Porta Aurea, początkowo był to [[łuk triumfalny]])
* Złota Brama (Porta Aurea, początkowo był to [[łuk triumfalny]])
Do tego należy doliczyć 3 bramy "kościelne" (brama prowadząca do klasztoru Pege, Brama Chrystusa przy Studionie, brama przy klasztorze Chora), 3 bramy przy Pałacu Porfirogenetów i pomniejsze bramy morskie.
Do tego należy doliczyć 3 bramy "kościelne" (Brama Chrystusa przy Studionie, brama przy klasztorze Chora), 3 bramy przy Pałacu Porfirogenetów i pomniejsze bramy morskie.


Swoje mury posiadała także [[Galata]], z których zachowała się [[Wieża Galata]].
Przy murach znajdował się też [[Pałac Porfirogenetów|Pałac Blacherny]]. Swoje mury posiadała także [[Galata]].


W promieniu 65 kilometrów od miasta cesarz [[Anastazjusz I|Anastazjusz]] rozkazał wybudować dodatkową linię umocnień, która w założeniu chronić miała miasto przed nagłymi atakami lądowymi ([[Mur Anastazjusza]]). Te wszystkie zabezpieczenia umożliwiły Konstantynopolowi odpierać ataki różnych ludów. Dla przykładu można podać tu odparte ataki:
W promieniu 65 kilometrów od miasta cesarz [[Anastazjusz I|Anastazjusz]] rozkazał wybudować dodatkową linię umocnień, która w założeniu chronić miała miasto przed nagłymi atakami lądowymi ([[Mur Anastazjusza]]). Te wszystkie zabezpieczenia umożliwiły Konstantynopolowi odpierać ataki różnych ludów. Dla przykładu można podać tu odparte ataki:

Wersja z 11:49, 8 lis 2010

Mapa Konstantynopola
Mapa Konstantynopola
Zrekonstruowany fragment Murów Teodezjusza przy bramie Selymbria

Mury Konstantynopola składały się z szeregu kamiennych murów obronnych, które otaczały i chroniły miasto Konstantynopol (dzisiejszy Stambuł w Turcji) od czasów istnienia kolonii Bizancjum w czasach starożytnej Grecji, przez czasy Cesarstwa Rzymskiego, do czasów pełnienia przez nie roli stolicy cesarstwa wschodniorzymskiego co zapoczątkowało panowanie Konstantyna Wielkiego. Miasto Konstantynopol leży na półwyspie w kształcie trójkąta opływanym przez wody Morza Marmara i zatoki Złoty Róg. Poprzez liczne uzupełnienia, ulepszenia i zmiany były ostatnią wielką fortyfikacją starożytną oraz jedną z najbardziej wyrafinowanych jakie kiedykolwiek zbudowano.

Mury Konstantyna

Po przeniesieniu stolicy Cesarstwa Rzymskiego do Bizancjum i zmianie nazwy na Constantinopolis przez Konstantyna Wielkiego, na jego rozkaz miasto otoczono murami o długości 2.8 km. Budowę pojedynczego muru rozpoczęto w 324 roku i zakończono w czasach panowania jego syna Konstantyna II.

Mury Teodozjusza

Wraz z rozrostem miasta, w 5 wieku n.e. w czasach panowania cesarza Teodozjusza II (408-450 r.) zbudowano drugą linię obwarowań w odległości 1500 m na zachód od starych murów.

Specjalny system umocnień złożony z murów i wież ochraniał miasto od zachodu - strony lądu, natomiast słabsze mury miasta od brzegu morza były bezpieczne dzięki temu, że zbyt szybki prąd morski nie pozwalał wrogom podpłynąć statkami pod podstawę murów. Słabym punktem obwarowań był Złoty Róg, co spowodowało, że Bizantyjczycy stworzyli tutaj system obrony polegający na rozciągnięciu w poprzek wejścia do zatoki ogromnego łańcucha. Jeden jego koniec zawieszony był na wieży Eugeniusza na północno-wschodnim przylądku półwyspu, a drugi na jednej z wież dzielnicy Pera na północnym brzegu Złotego Rogu (dzielnica była kolonią genueńską). Na wodzie łańcuch podtrzymywały drewniane tratwy. Flota wroga nie była więc w stanie wpłynąć do Złotego Rogu i wysadzić desantu pod północnymi murami miasta. Natomiast flota bizantyjska ochraniana przez zaporę mogła spokojnie przeprowadzać naprawy w zatoce.

Od zachodu, znad Morza Marmara do leżącej nad Złotym Rogiem dzielnicy Blacherny, rozciągały się mury miejskie i głęboka fosa. Rów był szeroki na około 18 metrów, w miarę możliwości wypełniany wodą. Po wewnętrznej stronie fosy znajdował się zębaty gzyms. Pomiędzy nim a murem istniała wolna przestrzeń o szerokości 12-15 metrów, znana jako Peribolos. Pierwszy mur zewnętrzny o wysokości 7,5 metra posiadał wieże obronne umieszczone w odstępach 45-90 metrów od siebie. Za nim rozciągało się jeszcze jeden prześwit o szerokości 12-18 metrów noszące nazwę Parateichion. Następnie wznosił się kolejny mur wysoki na 12 metrów z kwadratowymi lub ośmiokątnymi basztami, które zostały wybudowane tak, aby pokryć przerwy między wieżami pierwszego muru.

Kolejnym wrażliwym miejscem w systemie obronnym był środek systemu umocnień, w którym o 30 metrów obniżał się teren z uwagi na to, że tam do miasta kanałem wpływała niewielka rzeka Likos. Obszar tworzącej się w tym miejscu doliny był zwany Mesoteichion. W północnej części mury łączyły się z umocnieniami dzielnicy Blacherny. Występujące tutaj ze zwykłego szeregu umocnienia składały się z fosy, pojedynczego muru oraz ufortyfikowanych umocnień pałacu cesarskiego wybudowanego w pobliżu muru jeszcze przez cesarza Manuela I.

W murach od strony północnej znajdowały się następujące bramy:

  • Bramy przy Pałacu Blacherny
  • Brama Adrianopolska (Brama Charisius, Edirnekapı) - druga co do ważności po Złotej Bramie
  • 5-ta Brama Wojskowa
  • Brama św. Romana (Topkapı)
  • 4-ta Brama Wojskowa
  • Brama Rhesios (Yeni Mevlevihane Kapısı)
  • 3-cia Brama Wojskowa (Triton)
  • brama prowadząca do klasztoru Pege
  • Brama Wiosenna
  • Brama Belgradzka (Xylokerkos lub 2 Brama Wojskowa), być może była też nazywana Kerkaporta
  • Złota Brama (Porta Aurea, początkowo był to łuk triumfalny)

Do tego należy doliczyć 3 bramy "kościelne" (Brama Chrystusa przy Studionie, brama przy klasztorze Chora), 3 bramy przy Pałacu Porfirogenetów i pomniejsze bramy morskie.

Swoje mury posiadała także Galata, z których zachowała się Wieża Galata.

W promieniu 65 kilometrów od miasta cesarz Anastazjusz rozkazał wybudować dodatkową linię umocnień, która w założeniu chronić miała miasto przed nagłymi atakami lądowymi (Mur Anastazjusza). Te wszystkie zabezpieczenia umożliwiły Konstantynopolowi odpierać ataki różnych ludów. Dla przykładu można podać tu odparte ataki:

Zdobycie fortyfikacji

Do czasów wprowadzenia do działań oblężniczych prochu palnego i dział, fortyfikacje miasta zostały zdobyte tylko podczas IV Krucjaty w 1203 gdy 10 lipca okręty weneckie przerwały łańcuch zagradzający wejście do Złotego Rogu, a krzyżowcy przypuścili atak na mury miasta w rejonie zamku Blacherny i kolejny szturm 17 lipca, który doprowadził do przerwania obrony. Po raz drugi Krzyżowcy zdobyli miasto w 1204 roku gdy mury opanował hufiec Hugona z Saint-Pol i Piotra z Amiens. Do zdobycia Konstantynopola przez Turków Osmańskich pod wodzą Mehmeda II i upadku miasta doszło w dniu 29 maja 1453 roku. Przyczyniło się do tego zamieszanie po przełamaniu przez Turków zewnętrznego muru, chaos spowodowany ucieczką Genueńczyków i wdarcie się Turków przez Kerkoportę.

Stan dzisiejszy

Mury zbudowane w czasach cesarstwa bizantyjskiego zachowały się w prawie niezmienionym stanie do XIX wieku gdy miasto zaczęło rozszerzać się poza ich granice, co spowodowało znaczne ich uszkodzenia. Od 1980 roku prowadzone są prace zabezpieczające mające na celu zachowanie w dobrym stanie ich pozostałości.

Linki zewnętrzne

Zobacz też