Danków (województwo śląskie): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m standaryzacja szablonu {{Wieś infobox}} + WP:SK |
→Zabytki: drobne merytoryczne |
||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
[[16 października]] [[1267]] odbył się w grodzie w Dankowie [[synod|synod prowincjonalny]], zwołany przez [[arcybiskupi gnieźnieńscy i prymasi Polski|arcybiskupa gnieźnieńskiego]] [[Janusz (arcybiskup gnieźnieński)|Janusza]]. Pierwsza wzmianka o parafii [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]] w Dankowie pochodzi z [[1419]], ale uważa się, że powstała ona już w [[XIII wiek|XIII]] wieku. Od [[XV wiek|XV]] wieku wieś była własnością szlachecką – rodu Hinczów herbu [[Działosza (herb szlachecki)|Działosza]], następnie od [[1478]] [[Kobylańscy|Kobylańskich]] herbu [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymała]], od połowy [[XVI wiek|XVI]] wieku [[Warszyccy|Warszyckich]] herbu [[Abdank (herb szlachecki)|Abdank]]. Właściciel Dankowa [[Stanisław Warszycki (1577-1617)|Stanisław Warszycki]] gościł króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazę]] podczas [[rokosz Zebrzydowskiego|rokoszu Zebrzydowskiego]]. Inny [[Stanisław Warszycki (1599-1681)|Stanisław Warszycki]] drogą układów uchronił zamek w Dankowie przed Szwedami w [[1655]], wspomagając jednocześnie obronę [[Jasna Góra|Jasnej Góry]]. On też zbudował po [[1632]] ufortyfikowany [[zamek w Dankowie]], a w jego obrębie także nowy kościół. Później Danków należał do [[Ponińscy|Ponińskich]] herbu [[Łodzia (herb szlachecki)|Łodzia]]. W [[XIX wiek|XIX]] wieku zadłużone dobra dankowskie przejął Joachim Kempner. Po [[1823]] opuszczony zamek popadł w ruinę i do połowy XIX wieku rozebrano zabudowę wewnątrz wałów. |
[[16 października]] [[1267]] odbył się w grodzie w Dankowie [[synod|synod prowincjonalny]], zwołany przez [[arcybiskupi gnieźnieńscy i prymasi Polski|arcybiskupa gnieźnieńskiego]] [[Janusz (arcybiskup gnieźnieński)|Janusza]]. Pierwsza wzmianka o parafii [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]] w Dankowie pochodzi z [[1419]], ale uważa się, że powstała ona już w [[XIII wiek|XIII]] wieku. Od [[XV wiek|XV]] wieku wieś była własnością szlachecką – rodu Hinczów herbu [[Działosza (herb szlachecki)|Działosza]], następnie od [[1478]] [[Kobylańscy|Kobylańskich]] herbu [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymała]], od połowy [[XVI wiek|XVI]] wieku [[Warszyccy|Warszyckich]] herbu [[Abdank (herb szlachecki)|Abdank]]. Właściciel Dankowa [[Stanisław Warszycki (1577-1617)|Stanisław Warszycki]] gościł króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazę]] podczas [[rokosz Zebrzydowskiego|rokoszu Zebrzydowskiego]]. Inny [[Stanisław Warszycki (1599-1681)|Stanisław Warszycki]] drogą układów uchronił zamek w Dankowie przed Szwedami w [[1655]], wspomagając jednocześnie obronę [[Jasna Góra|Jasnej Góry]]. On też zbudował po [[1632]] ufortyfikowany [[zamek w Dankowie]], a w jego obrębie także nowy kościół. Później Danków należał do [[Ponińscy|Ponińskich]] herbu [[Łodzia (herb szlachecki)|Łodzia]]. W [[XIX wiek|XIX]] wieku zadłużone dobra dankowskie przejął Joachim Kempner. Po [[1823]] opuszczony zamek popadł w ruinę i do połowy XIX wieku rozebrano zabudowę wewnątrz wałów. |
||
== Zabytki == |
== Zabytki [[Plik:Obiekt zabytkowy.svg|20px]] == |
||
* [[zamek w Dankowie|'''Zamek bastionowy''' z XV/XVII wieku]] (w ruinie) - Pierwszy zamek powstał w tym miejscu w XV wieku na prawym brzegu Liswarty, a w XVI wieku przebudowano go na rezydencję szlachecką, wznosząc też w pobliżu kościół. W 1607 roku podczas Rokoszu Zebrzydowskiego w zamku przebywał przez trzy miesiące król [[Zygmunt III Waza]]. Po roku 1632 zamek i kościół został otoczony nowoczesnymi fortyfikacjami [[bastion]]owymi przez Stanisława Warszyckiego. Zamek ten nie był zajęty przez Szwedów w czasie Potopu. W 1657 roku przebywał na zamku król [[Jan Kazimierz Waza]]. W 1756 r. zamek był jeszcze zamieszkały, lecz w 1767 r. prawie całkowicie spłonął od pioruna, w związku z czym został opuszczony. W 1823 roku zamek był już opisywany jako ruina. W 2 połowie XIX wieku miejscowy ksiądz rozebrał prawie cały zamek. Do dzisiaj przetrwały jedynie wały ziemne oblicowane murem, prostokątna ruina budynku z kamienia (koło kościoła) nazywanego "Domem kasztelanowej", pozostałości fos, ruina bramy, owalny ślad ziemny w południowo-wschodniej części majdanu (mogła tu stać samotna wieża) oraz część muru od strony północno-wschodniej z przejściem pod wałami. Do tej pory nie wiadomo, w którym dokładnie miejscu znajdował się wcześniejszy zamek gotycko-renesansowy. |
|||
* [[Plik:Obiekt zabytkowy.svg|20px]] [[zamek w Dankowie|ruiny zamku z XV/XVII wieku]] |
|||
* |
* '''Kościół św. Stanisława''' z lat 1641-75 w stylu renesansowym |
||
** cztery renesansowe portale |
|||
** renesansowy nagrobek Andrzeja Warszyckiego (zm. 1615) |
|||
== Osoby związane z Dankowem == |
== Osoby związane z Dankowem == |
||
Wersja z 10:43, 17 lis 2010
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
.jpg)
| |
| Państwo | śląskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
532 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 34 |
| Tablice rejestracyjne |
SKL |
| SIMC | |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Danków – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Lipie.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Położenie
Wieś położona jest na lewym brzegu Liswarty. Przed regulacją rzeka tworzyła tutaj rozległe rozlewisko.
Historia
Teren ten zamieszkiwany był już w czasach prehistorycznych. Pierwsza wzmianka o miejscowości, położonej w historycznej Wielkopolsce na granicy z Małopolską, pochodzi z 1217 – zawarto tam wtedy tzw. układ w Dankowie między rywalizującymi wcześniej ze sobą książętami Leszkiem Białym, Henrykiem Brodatym i Władysławem Laskonogim. 16 października 1267 odbył się w grodzie w Dankowie synod prowincjonalny, zwołany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janusza. Pierwsza wzmianka o parafii św. Stanisława w Dankowie pochodzi z 1419, ale uważa się, że powstała ona już w XIII wieku. Od XV wieku wieś była własnością szlachecką – rodu Hinczów herbu Działosza, następnie od 1478 Kobylańskich herbu Grzymała, od połowy XVI wieku Warszyckich herbu Abdank. Właściciel Dankowa Stanisław Warszycki gościł króla Zygmunta III Wazę podczas rokoszu Zebrzydowskiego. Inny Stanisław Warszycki drogą układów uchronił zamek w Dankowie przed Szwedami w 1655, wspomagając jednocześnie obronę Jasnej Góry. On też zbudował po 1632 ufortyfikowany zamek w Dankowie, a w jego obrębie także nowy kościół. Później Danków należał do Ponińskich herbu Łodzia. W XIX wieku zadłużone dobra dankowskie przejął Joachim Kempner. Po 1823 opuszczony zamek popadł w ruinę i do połowy XIX wieku rozebrano zabudowę wewnątrz wałów.
Zabytki 
- Zamek bastionowy z XV/XVII wieku (w ruinie) - Pierwszy zamek powstał w tym miejscu w XV wieku na prawym brzegu Liswarty, a w XVI wieku przebudowano go na rezydencję szlachecką, wznosząc też w pobliżu kościół. W 1607 roku podczas Rokoszu Zebrzydowskiego w zamku przebywał przez trzy miesiące król Zygmunt III Waza. Po roku 1632 zamek i kościół został otoczony nowoczesnymi fortyfikacjami bastionowymi przez Stanisława Warszyckiego. Zamek ten nie był zajęty przez Szwedów w czasie Potopu. W 1657 roku przebywał na zamku król Jan Kazimierz Waza. W 1756 r. zamek był jeszcze zamieszkały, lecz w 1767 r. prawie całkowicie spłonął od pioruna, w związku z czym został opuszczony. W 1823 roku zamek był już opisywany jako ruina. W 2 połowie XIX wieku miejscowy ksiądz rozebrał prawie cały zamek. Do dzisiaj przetrwały jedynie wały ziemne oblicowane murem, prostokątna ruina budynku z kamienia (koło kościoła) nazywanego "Domem kasztelanowej", pozostałości fos, ruina bramy, owalny ślad ziemny w południowo-wschodniej części majdanu (mogła tu stać samotna wieża) oraz część muru od strony północno-wschodniej z przejściem pod wałami. Do tej pory nie wiadomo, w którym dokładnie miejscu znajdował się wcześniejszy zamek gotycko-renesansowy.
- Kościół św. Stanisława z lat 1641-75 w stylu renesansowym
- cztery renesansowe portale
- renesansowy nagrobek Andrzeja Warszyckiego (zm. 1615)
Osoby związane z Dankowem
- Stanisław Warszycki (1599-1681) - kasztelan krakowski
- Krzysztof Kobylański - renesansowy poeta
Zdjęcia
Zamek bastionowy
.jpg)
.jpg)
Zobacz też
Linki zewnętrzne
