Drezno: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
dodanie von paulusa |
→Historia: na podstawie wersji niemieckiej http://de.wikipedia.org/wiki/Geschichte_Dresdens#Fr.C3.BChe_Stadtentwicklung |
||
Linia 73: | Linia 73: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Pierwsza wzmianka |
Dzisiejsza nazwa miasta wskazuje na związek z wcześniejszą, istniejącą w tym miejscu, słowiańską osadą ''Drežďany'' zamieszkiwaną przez [[Serbowie Połabscy|serbo-łużyckie]] plemię [[Niżanie|Niżan]]. Słowo ''drežga'' oznacza w ich języku porastający wcześniej te tereny bagnisty las. Po roku 929/930 niemiecki król [[Henryk I Ptasznik]] podporządkował swojemu [[Państwo wschodniofrankijskie|Państwu wschodniofrankijskiemu]] plemiona słowiańskie między [[Łaba|Łabą]] i [[Sala|Salą]] tworząc nowy ośrodek władzy w [[Miśnia|Miśni]]. W miarę napływu kolonistów z zachodu prawdopodobnie w XII wieku powstał w Dreźnie zamek. Pierwsza wzmianka o Dreźnie pochodzi z [[1206]] r. Od [[1485]] rezydencja [[herzog (książę)|książąt]] saskich. Zniszczone przez pożar w [[1491]]. W latach [[1806]]-[[1918]] stolica [[Królestwo Saksonii|Królestwa Saksonii]]. [[14 sierpnia|14]]-[[15 sierpnia]] [[1813]] [[Napoleon Bonaparte]] [[bitwa pod Dreznem|rozgromił pod Dreznem]] zjednoczone wojska austriacko-rosyjsko-pruskie. Gwałtowny rozwój w drugiej połowie [[XVIII wiek]]u. W [[XIX wiek]]u jeden z ośrodków życia politycznego i kulturalnego [[Wielka Emigracja|Wielkiej Emigracji]]. Silnie zniszczone podczas [[bombardowanie Drezna|alianckich nalotów dywanowych]] [[13 lutego|13]]-[[14 lutego]] [[1945]] i odbudowane tylko w niewielkiej części. Po wojnie do października [[1990]] należało do [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]]. Po raz kolejny zniszczone przez powódź w sierpniu [[2002]] roku. |
||
== Podział administracyjny == |
== Podział administracyjny == |
Wersja z 13:58, 3 gru 2010
Ten artykuł należy dopracować |
(Niektóre obiekty są opisane w oddzielnych artykułach. Należy kliknąć myszą w wybrany obiekt)
Szablon:Miasto zagranica infobox
Drezno (niem. Dresden, górnołuż. Drježdźany, czes. Drážďany, dawniej Drezdno - stąd przymiotnik drezdeński) – miasto we wschodnich Niemczech na Pogórzu Zachodnisudeckim, położone nad Łabą, stolica kraju związkowego Saksonia oraz okręgu administracyjnego Drezno (dawniej Rejencji Drezdeńskiej). Jego nazwa pochodzi od starołużyckiego Drežďany, oznaczającego "mieszkańcy mokradeł". Aglomeracja drezdeńska liczy ok. 1,036 mln mieszkańców (2004).
W 1987 miasto miało 519,8 tys. mieszkańców. Spadek liczby ludności wynika między innymi ze znacznej migracji do krajów związkowych na zachodzie kraju.
Drezno stanowi duży węzeł komunikacyjny (lotnisko międzynarodowe), z ośrodkami przemysłu maszynowego, produkcji klisz fotograficznych, przemysłu chemicznego i farmaceutycznego. Miasto jest ośrodkiem turystycznym, zwanym "miastem baroku", znajduje się tu wiele zabytków i muzeów, słynna jest Galeria Obrazów (Gemäldegalerie Alte Meister). Znajduje się tu również fabryka samochodów Volkswagen.
Historia
Dzisiejsza nazwa miasta wskazuje na związek z wcześniejszą, istniejącą w tym miejscu, słowiańską osadą Drežďany zamieszkiwaną przez serbo-łużyckie plemię Niżan. Słowo drežga oznacza w ich języku porastający wcześniej te tereny bagnisty las. Po roku 929/930 niemiecki król Henryk I Ptasznik podporządkował swojemu Państwu wschodniofrankijskiemu plemiona słowiańskie między Łabą i Salą tworząc nowy ośrodek władzy w Miśni. W miarę napływu kolonistów z zachodu prawdopodobnie w XII wieku powstał w Dreźnie zamek. Pierwsza wzmianka o Dreźnie pochodzi z 1206 r. Od 1485 rezydencja książąt saskich. Zniszczone przez pożar w 1491. W latach 1806-1918 stolica Królestwa Saksonii. 14-15 sierpnia 1813 Napoleon Bonaparte rozgromił pod Dreznem zjednoczone wojska austriacko-rosyjsko-pruskie. Gwałtowny rozwój w drugiej połowie XVIII wieku. W XIX wieku jeden z ośrodków życia politycznego i kulturalnego Wielkiej Emigracji. Silnie zniszczone podczas alianckich nalotów dywanowych 13-14 lutego 1945 i odbudowane tylko w niewielkiej części. Po wojnie do października 1990 należało do NRD. Po raz kolejny zniszczone przez powódź w sierpniu 2002 roku.
Podział administracyjny
Drezno dzieli się na dziesięć dzielnic (Ortsamtsbereich) oraz dziewięć miejscowości (Ortschaft), które leżą w granicach administracyjnych miasta.
Dzielnice i ich osiedla:
- Altstadt (Friedrichstadt, Innere Altstadt, Johannstadt-Nord, Johannstadt-Süd, Pirnaische Vorstadt, Seevorstadt-Ost/Großer Garten ze Strehlen-Nordwest, Wilsdruffer Vorstadt/Seevorstadt-West)
- Blasewitz (Blasewitz z Neugruna, Gruna ze Strehlen-Nordost, Seidnitz/Dobritz, Striesen-Ost, Striesen-Süd z Johannstadt-Südost, Striesen-West, Tolkewitz/Seidnitz-Nord)
- Cotta (Briesnitz ze Stetzsch, Cotta z Friedrichstadt-Südwest, Dölzschen i Niedergorbitz, Gorbitz-Nord/Neuomsewitz, Gorbitz-Ost, Gorbitz-Süd, Kemnitz, Leutewitz i Altomsewitz, Löbtau-Nord, Löbtau-Süd, Naußlitz z Wölfnitz, Roßthal)
- Klotzsche (Flughafen Dresden/Industriegebiet Klotzsche, Hellerau/Wilschdorf z Rähnitz, Hellerberge, Klotzsche)
- Leuben (Großzschachwitz ze Sporbitz, Kleinzschachwitz z Meußlitz i Zschieren, Laubegast z Alttolkewitz, Leuben z Dobritz-Süd i Niedersedlitz-Nord)
- Loschwitz (Bühlau/Weißer Hirsch z Rochwitz i Loschwitz-Nordost, Dresdner Heide, Hosterwitz/Pillnitz z Niederpoyritz, Loschwitz/Wachwitz, Oberpoyritz i Söbrigen)
- Neustadt (Albertstadt, Äußere Neustadt, Innere Neustadt, Leipziger Vorstadt, Radeberger Vorstadt)
- Pieschen (Kaditz, Mickten z Trachau-Süd, Pieschen-Nord/Trachenberge z Leipziger Vorstadt-Nordwest, Pieschen-Süd z Leipziger Vorstadt-West (Neudorf), Trachau, Übigau z Kaditz-Süd)
- Plauen (Coschütz/Gittersee, Kleinpestitz/Mockritz z Kaitz i Gostritz, Plauen, Räcknitz/Zschertnitz ze Strehlen-Südwest, Südvorstadt-Ost, Südvorstadt-West)
- Prohlis (Leubnitz-Neuostra z Torna i Mockritz-Ost, Lockwitz z Kauscha, Niedersedlitz, Nickern i Luga, Prohlis-Nord, Prohlis-Süd, Reick, Strehlen z Reick-Nordwest)
Miejscowości i ich osiedla:
- Altfranken (Gompitz/Altfranken)
- Cossebaude (Cossebaude/Mobschatz/Oberwartha)
- Gompitz (Gompitz/Altfranken)
- Langebrück (Langebrück/Schönborn)
- Mobschatz (Cossebaude/Mobschatz/Oberwartha)
- Oberwartha (Cossebaude/Mobschatz/Oberwartha)
- Schönborn ((Langebrück/Schönborn)
- Schönfeld-Weißig (Gönnsdorf/Pappritz, Schönfeld/Schullwitz, Weißig)
- Weixdorf (Weixdorf)
Zabytki
Doszczętnie zniszczone w czasie II wojny światowej i odbudowane tylko częściowo miasto, posiada pomimo swojej długiej i bogatej historii, niewielką część dawnej historycznej zabudowy. Do najważniejszych odbudowanych zabytków należą:
- Zamek (Dresdner Schloss)
- rokokowy zespół pałacowy Zwinger, mieszczący Galerię Starych Mistrzów (Gemäldegalerie Alte Meister)
- Albertinum
- Katedra Świętej Trójcy (Hofkirche)
- Kościół Marii Panny (Frauenkirche)
- Kościół Świętego Krzyża (Kreuzkirche)
- Stara Synagoga
- Synagoga w Dreźnie-Johannstadt
- Galeria Nowych Mistrzów
- Grünes Gewölbe - galeria sztuki i skarbiec
- Semperoper - opera Sempera
- Fürstenzug
- Großer Garten - park barokowy
Przemysł
W Dreźnie znajduje się zaprojektowana specjalnie w tym celu montownia koncernu Volkswagen - Szklana Manufaktura (Die Gläserne Manufaktur), w której od 2001 roku montuje się samochody marki Volkswagen Phaeton. Jest to jedyne miejsce, w którym produkuje się takie samochody.
Szkolnictwo
- Uniwersytet Techniczny (Technische Universität)
Osoby
urodzeni w Dreźnie
- 1650, 8 września, Johann Friedrich Karcher, architekt
- 1670, 12 maja, August II Mocny, król Polski, elektor Saksonii
- 1759, 6 kwietnia, Christian Leberecht Vogel, malarz
- 1783, 28 lutego, Alexander von Oppeln-Bronikowski, oficer i pisarz
- 1801, 12 grudnia, Jan Wettyn, król Saksonii
- 1830, 8 stycznia, Hans von Bülow, dyrygent
- 1832, 8 sierpnia w Pillnitz, Jerzy I Wettyn, król Saksonii
- 1861, 17 października, Woldemar Lippert, historyk
- 1862, 14 kwietnia, Piotr Stołypin, premier Rosji
- 1865, 25 maja, Fryderyk August III Wettyn, król Saksonii
- 1876, 8 lutego, Paula Modersohn-Becker, malarka
- 1887, 9 sierpnia, Hans Oster, oficer
- 1889, 22 kwietnia, Ludwig Renn (Arnold Friedrich Vieth von Golßenau), pisarz
- 1890, 21 września, Max Immelmann, pilot
- 1894, 21 lipca, Paul Richter, ewangelicki pastor
- 1895, 20 marca, Albert Hensel, komunista
- 1899, 23 lutego, Erich Kästner, pisarz
- 1902, 3 sierpnia, Martin Noth, protestancki teolog
- 1902, 10 sierpnia, Curt Siodmak, amerykański pisarz, reżyser i producent
- 1906, 11 lipca, Herbert Wehner, niemiecki polityk
- 1915, 15 września, Helmut Schön, trener piłkarski
- 1917, 30 grudnia, Marianne Schönfelder, ofiara hitlerowskiej eutanazji
- 1967, 5 września, Matthias Sammer, piłkarz, trener
- 1979, 5 czerwca, Natalia Żukowa, ukraińska szachistka
- 1974, 10 września, Kay Lippert, niemiecki DJ i producent muzyki techno/breakbeat
- 1890, 23 września, Friedrich Paulus, niemiecki feldmarszałek
związani z miastem
- Wilhelm Friedemann Bach, kompozytor, organista
- Bernardo Bellotto zwany Canaletto, malarz Drezna i Warszawy
- Giacomo Casanova
- Friedrich Gerstäcker, pisarz
- Karl Adolph Gjellerup, pisarz
- Maximilian Karl Friedrich Wilhelm Grävell, prawnik
- Hans Hartung, niemiecko-francuski malarz i grafik współczesny
- Heinrich von Kleist, poeta i pisarz
- Victor Klemperer, pisarz i literaturoznawca
- Karl May, pisarz
- Daniel Pöppelmann, barokowy budowniczy
- Gottfried Semper, architekt
- Gustav Schäfer, wioślarz
- Heinrich Schütz, kompozytor, organista
- Kurt Vonnegut, przeżył bombardowanie i napisał powieść Rzeźnia numer pięć
- Johann Vierdanck, kompozytor, organista
- Richard Wagner, kompozytor
- Carl Maria von Weber, kompozytor
- Friedrich Wieck, muzyk
- Jan Dismas Zelenka, kompozytor
Polacy
- Aleksander Wielopolski
- Józef Ignacy Kraszewski, w jego byłym domu działa muzeum Kraszewski-Museum
- Adam Mickiewicz napisał w 1832 III część Dziadów
- Antoni Edward Odyniec
- Wacław Szczeblewski, absolwent Królewskiej Szkoły Rzemiosł Artystycznych
Transport
Drogi
Przez miasto przechodzą autostrady A4, A13 i A17, drogi krajowe B6, B97, B170, B172, 173 oraz drogi regionalne.
Kolej
Stacje i przystanki kolejowe w mieście: Dresden Hauptbahnhof, Dresden Mitte, Dresden-Neustadt, Dresden-Hp. Freibergerstr. WTC, Dresden-Dobritz, Dresden-Freiberger Straße, Dresden-Niedersedlitz, Dresden-Pieschen, Dresden-Reick, Dresden-Trachau, Dresden Cotta, Dresden Grenzstraße, Dresden Industriegelände, Dresden Klotzsche, Dresden Strehlen
Lotniska
W mieście znajduje się międzynarodowe lotnisko Dresden Flughafen (DRS), które obsługuje loty linii lotniczych Germanwings, Air Berlin, Aeroflot, Lufthansa, Jet Air oraz wiele czarterowych.
Komunikacja miejska
Komunikacją miejską zarządza spółka Dresdner Verkehrsbetriebe AG (DVB), partner związku Verkehrsverbund Oberelbe (VVO). Obecnie istnieje: 12 linii tramwajowych, 6 promowych, jedna kolejka podwieszana, jedna kolejka linowo-terenowa, oraz 28 linii miejskich (dodatkowo ponad 300 linii podmiejskich).
W skład komunikacji miejskiej wchodzą:
- autobusy
- tramwaje
- promy rzeczne
- Standseilbahn Dresden - kolejka linowo-terenowa
- Schwebebahn Dresden - kolejka podwieszana
Autobusy
Tramwaje
Sport
- Dresdner SC - klub piłki siatkowej kobiet
- Dynamo Drezno - klub piłkarski
- Rajd Drezno - Wrocław
Współpraca
- Brazzaville, Kongo (od 1975)
- Columbus, Stany Zjednoczone (od 1992)
- Coventry, Wielka Brytania (od 1959)
- Florencja, Włochy (od 1978)
- Gostyń, Polska (od 1976)
- Hamburg, Niemcy (od 1987)
- Hangzhou, Chińska Republika Ludowa (od 2009)
- Ostrawa, Czechy (od 1971)
- Petersburg, Rosja (od 1961)
- Rotterdam, Holandia (od 1988)
- Salzburg, Austria (od 1991)
- Skopje, Macedonia (od 1967)
- Strasburg, Francja (od 1990)
- Wrocław, Polska (od 1959)
Zobacz też
- Dresden
- Nowa Synagoga (Neue Synagoge)
- Muzeum Wojskowo-Historyczne Bundeswehry (Militärhistorisches Museum der Bundeswehr)
- Drezdeńska Biała Flota (Sächsische Dampfschiffahrt)