Mścisław (Białoruś): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 16:52, 8 mar 2011

Szablon:Miasto zagranica infobox Mścisław (biał. Мсціслаў, Амсьціслаў, Mścisłaŭ, Amścisłaŭ^[1], ros. Мстиславль, Mstislawl) – miasto na Białorusi, stolica rejonu mścisławskiego obwodu mohylewskiego. 10,7 mieszkańców (2010).

Historia

Pierwszy raz wspominany w źródłach historycznych w 1136 jako gród obronny założony przez księcia smoleńskiego Rościsława I Michała nazwany tak na cześć jego ojca Mścisława I Haralda. Od 1377 stolica udzielnego Księstwa Mścisławskiego w składzie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pierwszym księciem Mścisławia był brat Władysława Jagiełły Korygiełło. Jego następcą był w latach 1390–1430 Lingwen, który jako wódz trzech pułków smoleńskich, dowodził też chorągwią mścisławską w czasie bitwy pod Grunwaldem.

W czasie wojny litewsko-moskiewskiej 1512-1522, ostatni książę mścisławski Michał oddał swoje ziemie Wielkiemu Księstwu Moskiewskiemu, a po przegranej przez Rosjan bitwie pod Orszą w 1514 zbiegł do Moskwy. Jego księstwo włączone zostało ostatecznie w 1527 do Wielkiego Księstwa Litewskiego jako starostwo. W 1566 Zygmunt II August utworzył województwo mścisławskie.

W 1601 miejscowe duchowieństwo prawosławne przyjęło unię brzeską z kościołem rzymskokatolickim. W 1634 dla dyzunitów powołano prawosławne biskupstwo mścisławskie z siedzibą w Mohylewie. Miejscowe struktury kościoła rzymskokatolickiego, podlegały od 1634 diecezji smoleńskiej.

W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1654-1667 wojska rosyjskie w 1654 splądrowały miasto, dokonując tzw. rzezi Trubeckiego.

W 1772 całe województwo mścisławskie zagarnęła Rosja w I rozbiorze. Włączono je do guberni mohylewskiej.

W 1919 na Mścisławszczyźnie walczył korpus gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. W 1924 miasto włączono do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Od 1991 na niepodległej Białorusi.

Zabytki

Kościół Karmelitów Wniebowzięcia NMP i klasztor w stylu barokowym z 1617 roku (lub 1637-38) fundacji wojskiego mścisławskiego Karola Jakuba Madalińskiego. Przebudowany w latach 1746-50 przez Jana Krzysztofa Glaubitza. Ponownie przebudowany w 1887 roku. We wnętrzu znajdują się freski z drugiej połowy XVII wieku (lub XVIII w.) przedstawiające fundatora oraz rzeź Mścisławia dokonaną przez moskiewskie oddziały Trubeckiego w 1654 roku. Obok kościoła znajduje się budynek klasztoru, na planie prostokąta. We wnętrzach polichromia z XIX wieku. W pobliżu brama złożona z kilku łukowatych przęseł z attyką i pinaklami.
Kościół Jezuitów św. Michała Archanioła i kolegium w stylu barokowym fundacji króla Zygmunta III Wazy. Powstały w 1614 roku. Przebudowane w latach 1730-38. W pierwszej poł. XIX wieku został przebudowany na prawosławny sobór Mikołajewski rozbierając obie wieże, przebudowując fasadę i budując kopułę (nie zachowana). W wnętrzu zachowało się dużo elementów barokowego wyposażenia w postaci kolumn, pilastrów i rzeźb. W pobliżu stoi parterowy budynek jezuickiej apteki z XVIII w. oraz budynek kolegium jezuickiego. Uczęszczał do niego filozof Anioł Dowgird (1776-1835).
Zamczysko na Górze Zamkowej w miejscu dawnego zamku obronnego zniszczonego przez wojska moskiewskie w XVII w.
Kościół i klasztor Dominikanów (zburzony)

Zobacz też

województwo mścisławskie

Linki zewnętrzne

Mścisław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 774 .

↑ У сучаснай беларускай мове (клясычны правапіс) старадаўні тапонім і вытворны ад яго прыметнік аформіўся з устаўным галосным «а»: Амсьціслаў — амсьціслаўскі.

[1] У сучаснай беларускай мове (клясычны правапіс) старадаўні тапонім і вытворны ад яго прыметнік аформіўся з устаўным галосным «а»: Амсьціслаў — амсьціслаўскі.

[1]

@@ Linia 56: / Linia 56: @@
 == Zabytki ==
 * '''Kościół Karmelitów Wniebowzięcia NMP''' i klasztor w stylu barokowym z 1617 roku (lub 1637-38) fundacji [[wojski]]ego mścisławskiego Karola Jakuba Madalińskiego. Przebudowany w latach 1746-50 przez [[Jan Krzysztof Glaubitz|Jana Krzysztofa Glaubitza]]. Ponownie przebudowany w 1887 roku. We wnętrzu znajdują się freski z drugiej połowy XVII wieku (lub XVIII w.) przedstawiające fundatora oraz rzeź Mścisławia dokonaną przez moskiewskie oddziały Trubeckiego w 1654 roku. Obok kościoła znajduje się budynek klasztoru, na planie prostokąta. We wnętrzach polichromia z XIX wieku. W pobliżu brama złożona z kilku łukowatych przęseł z attyką i pinaklami.
-* '''Kościół Jezuitów św. Michała Archanioła''' i [[kolegium]] w stylu barokowym fundacji króla Zygmunta III Wazy. Powstały w 1614 roku. Przebudowane w latach 1730-38. W pierwszej poł. XIX wieku został przebudowany na prawosławny sobór rozbierając obie wieże, przebudowując fasadę i budując kopułę (nie zachowana).
+* '''Kościół Jezuitów św. Michała Archanioła''' i [[kolegium]] w stylu barokowym fundacji króla Zygmunta III Wazy. Powstały w 1614 roku. Przebudowane w latach 1730-38. W pierwszej poł. XIX wieku został przebudowany na prawosławny sobór Mikołajewski rozbierając obie wieże, przebudowując fasadę i budując kopułę (nie zachowana). W wnętrzu zachowało się dużo elementów barokowego wyposażenia w postaci kolumn, pilastrów i rzeźb. W pobliżu stoi parterowy budynek jezuickiej apteki z XVIII w. oraz budynek kolegium jezuickiego. Uczęszczał do niego filozof [[Anioł Dowgird]] (1776-1835).
-W wnętrzu zachowało się dużo elementów barokowego wyposażenia w postaci kolumn, pilastrów i rzeźb. W pobliżu stoi parterowy budynek jezuickiej apteki z XVIII w. oraz budynek kolegium jezuickiego. Uczęszczał do niego filozof [[Anioł Dowgird]] (1776-1835).
 * [[Zamek w Mścisławiu|Zamczysko]] na Górze Zamkowej w miejscu dawnego zamku obronnego zniszczonego przez wojska moskiewskie w XVII w.
 * Kościół i klasztor Dominikanów (zburzony)