Bielsk Podlaski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
MerlIwBot (dyskusja | edycje)
289 486 edycji
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎PRL: drobne merytoryczne
Linia 197: Linia 197:


=== PRL ===
=== PRL ===
* [[1956]] jesień - ujawnia się działająca w konspiracji Komenda Powiatowa Bielsk Podlaski [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|Narodowego Zjednoczenia Wojskowego]]
* [[1984]] - w Ratuszu powstało Muzeum
* [[1984]] - w Ratuszu powstało Muzeum


Wersja z 09:22, 10 sie 2011

{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]]
{{{opis zdjęcia}}}
Herb [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]]
[[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo {{{państwo}}}
Zarządzający

Burmistrz

Powierzchnia

26,88 km²

Populacja (2009)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Nr kierunkowy

{{{numer kierunkowy}}}

Kod pocztowy

{{{kod pocztowy}}}

Tablice rejestracyjne

{{{tablice rejestracyjne}}}

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Bielsk Podlaski (białorus. Бельск Падляшскі, Bielsk Padlašski) (ukr. Більськ Підляський, Bilśk Pidlaśkyj, gwarowe Бі'eльськ, Bi'elśk) – miasto i gmina w województwie podlaskim, siedziba powiatu bielskiego.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa białostockiego.

Według danych z 30 czerwca 2009[2] miasto liczyło 26 493 mieszkańców.

Położone na Równinie Bielskiej, nad rzeką Białą, około 50 km na południe od Białegostoku.

Dane ogólne

Bielsk Podlaski zamieszkują głównie Polacy oraz są kultywowane tradycje mniejszości narodowych (głównie Białoruskiej i Ukraińskiej). Duży ośrodek przemysłu budowlanego; zakłady metalowe, włókiennicze, produkcji napojów gazowanych, przetwórstwa rybnego. Centrum edukacji na poziomie szkoły wyższej, jedyne w Polsce Policealne Studium Ikonograficzne; od lat 1992-1993 miejsce festiwali białoruskiej pieśni autorskiej "Jesień Bardów", Piosenki Religijnej "Śpiewajmy Panu", Kultury Ukraińskiej "Podlaska Jesień".

Prawdopodobnie nazwa miasta pochodzi od słowa "bielsko", co oznacza miejsce podmokłe, leżące w rzecznych rozlewiskach (podobnie jak miasto Bielsko-Biała). Nazwa miasta może też pochodzić od słowa "biele". Rosyjski slawista Ryhor Illiński opowiada się z kolei za pochodzeniem nazwy od słowa "biały".

Struktura powierzchni

Według danych z 2002[3] Bielsk Podlaski ma obszar 26,88 km², w tym:

  • użytki rolne: 72%
  • użytki leśne: 2%

Miasto stanowi 1,94% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2007[4]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 26 577 100 13 775 51,8 12 802 48,2
powierzchnia 26,88 km²
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		 988,7 512,5 476,3

Według danych z 2002[3] średni dochód na mieszkańca wynosił 1265,22 zł.

Historia

Góra zamkowa
Ratusz barokowy z 1776
Kościół karmelitów z 1641
Karmelicki zespół klasztorny z 1641, obecnie szkoła muzyczna
Karmelicki zespół klasztorny z 1641
Cerkiew Narodzenia NMP z XVIII w.
Cerkiew (katedra) Zmartwychwstania Pańskiego na Hołowiesku z ok. 1716
Bazylika klasycystyczna z 1783
Cerkiew św. Michała z 1789 r.
(stan w 2010 r.)
Ul. Kościuszki ze starą zabudową drewnianą
Plik:Bielsk PKP 1929.jpg
Nieistniejący już dworzec kolejowy sprzed wojny (1929 r.)
Jedyne w Polsce policealne Studium Ikonograficzne w Bielsku Podlaskim

XIII wiek

XIV wiek

XV wiek

XVI wiek

  • 1501
    • 9-18 września - w mieście odbył się zjazd rady litewskiej z udziałem króla
    • 3 listopada - zwolniono mieszczan spod sądowej władzy starosty
  • 14 listopada 1505 - w mieście nocuje król Aleksander Jagiellończyk w drodze do Grodna
  • 1506
  • 22-25 lutego 1509 - w mieście w drodze na sejm do Piotrkowa przebywa król Zygmunt Stary
  • 1513 - Bielsk zostaje stolicą nowo utworzonego województwa podlaskiego
  • 1516 - powstaje cech rzeźników
  • 1530 - ziemia bielska zostaje kupione od Gasztołdów przez królową Bonę
  • 1542 - wzmiankowana jest synagoga
  • 1549 - powstaje cech szewców
  • 1564
    • 20 maja-9 lipca w Bielsku przebywa król Zygmunt August
    • 22 lipca - pożar zamku bielskiego, na którym obradował Zygmunt August z prymasem Jakubem Uchańskim na temat nowej unii polsko-litewskiej. Król obserwował płonący drewniany zamek z przyzamkowych stajni. Nowy zamek dla starosty powstał na Hołowiesku
    • proces o mord rytualny Żydów, w związku z którym król Zygmunt wydaje dwa manifesty
  • 1569 - Włączenie Bielska wraz z województwem podlaskim do Korony Polskiej na mocy unii lubelskiej. Powstaje cech kuśnierzy
  • 1571 - powstają cechy piwowarów i słodowników, czapników i krawców
  • 1576 - w mieście jest 265 rzemieślników w tym 63 garbarzy i 39 szewców oraz 5 młynów na rzece Białej
  • 1591 - pożar niszczy miasto z kościołem i szpitalem św. Marcina (nie odbudowanymi)

XVII wiek

XVIII wiek

  • 1779-1781 - w mieście działała królewska komisja Boni Ordninis (Dobrego Porządku). W mieście było wtedy 97 rzemieślników
  • 1784 - pożar miasta, po którym powstaje nowy ratusz i świątynie fundacji Izabelli Elżbiety Branickiej

Zabory

II Rzeczpospolita

  • 1919
    • 19 lutego - opuszczenie miasta przez niemieckie wojska okupacyjne i wkroczenie witanych z entuzjazmem oddziałów POW
    • założenie gimnazjum i szpitala powiatowego
  • 1920
    • 29 lipca - miasto zajmują bolszewicy w czasie wojny polsko-bolszewickiej
    • 20 sierpnia - odbicie miasta przez III batalion 1 Pułku Piechoty Legionów
  • 1921 - powstanie Spółdzielni Rolniczo-Handlowej "Rolnik"
  • 1923-1937 - burmistrzem miasta był Władysław Żarniewicz
  • 1924 - uruchomienie pierwszej elektrowni miejskiej. Początek elektryfikacji
  • 1925-1928 - budowa nowego gmachu gimnazjum (liceum)
  • 1932-1939 - starostą bielskim był Zelisław Januszkiewicz
  • 1932 - ukazuje się pierwszy numer "Gazety Bielskiej"
  • 1936 - pierwszy numer powiatowego miesięcznika "Plon"
  • 1937-1939 - burmistrzem miasta był Alfons Erdman
  • 1938 - oddanie do użytku nowej szkoły powszechnej (obecnie SP nr 4)
  • 1939
    • 11 czerwca - uruchomienie 1500 tonowego spichlerza przy dworcu kolejowym
    • 18 czerwca - przekazanie 35 Pułkowi Piechoty dwóch karabinów maszynowych ufundowanych przez młodzież powiatu bielskiego, w której to uroczystości wzięło udział 5 tys. mieszkańców. Dar odebrał gen. Franciszek Kleeberg

II wojna światowa

  • 15-23 września 1939 - pierwsza okupacja miasta przez wojska niemieckie i przekazanie przez nich miasta sojuszniczym wojskom radzieckim
  • 23 września 1939-1941 - okupacja przez Armię Czerwoną. Pierwsze wywózki na Syberię
  • 22 czerwca 1941 - zbombardowanie miasta przez Luftwaffe i ponowne wkroczenie do miasta Niemców. Niemcy w czasie okupacji zakładają getto dla Żydów i mordują w Lesie Pilickim ok. 800 Polaków (min. nauczycieli, urzędników, księży)
  • 2 listopada 1942 - likwidacja getta i zamordowanie przez Niemców około 100 Żydów pomiędzy ulica Jagiellońską i Wąską. Wywiezienie części do Treblinki
  • 1943 - powstaje budynek obecnego Urzędu Skarbowego
  • 30 lipca 1944 - kolejne zajęcie miasta przez Armię Czerwoną

PRL

III Rzeczpospolita

  • 1991 - wydano pierwszy numer Ukraińskiego Pisma Podlasia "Над Бугом і Нарвою" (Nad Buhom i Narwoju - Nad Bugiem i Narwią)
  • 1992 - powstał Związek Ukraińców Podlasia
  • 1994 - w Bielskim Domu Kultury odbywa się pierwsza z serii Jesień Bardów organizowana do dzisiaj przez Związek Młodzieży Białoruskiej w RP

Urodzeni w Bielsku Podlaskim

zabytki Zabytki

Kościoły

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:

Parafie prawosławne

Kościoły protestanckie

www.republika.pl/kzch

Parafie rzymskokatolickie

Inne

Transport

Znaczący węzeł drogowy. W mieście się krzyżują drogi krajowe i wojewódzkie:

Przez miasto przebiega linia kolejowa Białystok - Czeremcha - Brześć

 Osobny artykuł: Bielsk Podlaski (stacja kolejowa).

Media

Prasa

Zobacz też

  1. ↑ Historia miasta na oicjalnej stronie Uzędu Miasta Bielsk Podlaski
  2. ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-11. ISSN 1734-6118. (pol.).
  3. ↑ a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  4. ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).
  5. ↑ M. Radoch, W sprawie daty nadania przez Władysława Jagiełłę ziemi drohickiej księciu mazowieckiemu Januszowi I, [w:] Szkice z dziejów kolonizacji Podlasia i Grodzieńszczyzny od XIV do XVI wieku, Olsztyn 2002, s. 11-20
  6. ↑ T. J. Lubomirski, Kodeks Dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, Warszawa 1863, s. 111-113; Biblioteka PAN Kórnik, rkp. 203, k. 178-178v.

Linki zewnętrzne

Szablon:Linki do map Polski

Miasta województwa podlaskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Powiat bielski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy wiejskie

Powiat bielski (do 1940 i 1945–75)
Przynależność wojewódzka
Gminy miejskie
(1919–75)
Gminy wiejskie
(1919–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Legenda
  • de facto skasowane w 1941, de jure w 1950
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bielsk_Podlaski&oldid=27578368”